دکتر حسن غفاری یکی از افراد آگاهی است که سال‌ها با کنفدراسیون فوتبال آسیا و فیفا همکاری داشته است. برای روشن‌شدن مساله بدهکاری باشگاه‌های فوتبال و همچنین ابعاد هشدار AFC به سراغ وی رفتیم. متن گفت‌وگوی هفته‌نامه مثلث با دکتر حسن غفاری را بخوانید.

شاید AFC امسال باشگاه‌های بدهکار را از لیگ آسیا حذف نکند
پایگاه خبری تحلیلی مثلث آنلاین:

آقای دکتر غفاری! در حالی که کنفدراسیون فوتبال آسیا هشدار داده باشگاه‌های بدهکار فوتبال ایران تا ۹ شهریور فرصت دارند بدهی‌های خودشان را تسویه کنند، برخی مقامات مسئول در فدراسیون فوتبال تاکید می‌کنند که این هشدار را نباید جدی گرفت. نظر شما در این باره چیست؟ نمی‌دانم چرا وقتی نسبت به قضیه‌ای آگاهی لازم و کافی را نداریم خیلی راحت درباره‌اش اظهارنظر می‌کنیم. چرا برخی آقایان که اتفاقا مسئول هم هستند هشدار AFC را صرفا یک هشدار تشریفاتی می‌بینند؟ این طور نیست. دفعه اولی است که AFC تا این حد نسبت به مساله بدهی باشگاه‌های فوتبال ایران حساس شده و در این باره بیانیه صادر کرده یا به قول معروف هشداری را مخابره کرده است. این موضوع نشان می‌دهد که اتفاقا آنها خیلی جدی هستند. دوستانی که می‌گویند این هشدارها معمولی است و هر ساله AFC آن را مطرح می‌کند لطفا یک نمونه از این هشدار را درباره بدهی باشگاه‌های فوتبال ایران بیاورند. یک نمونه بیاورند که‌ای اف سی در سال‌های قبل در این خصوص حساس شده باشد. این طور نیست. نمونه‌ای ندارند و صرفا بدون آگاهی اظهارنظر می‌کنند. بیشتر توضیح می‌دهید؟

   تا همین هفته پیش ابدا AFC به این موضوع ورود نکرده بود. این پرونده‌ها معمولا برای فیفا ارسال می‌شود و فیفا در این باره واکنش نشان می‌دهد. معمولا فیفا در مورد این پرونده‌ها داوری می‌کند و باشگاه‌های بدهکار را با جریمه یا محرومیت‌هایی مواجه می‌کند. اما اینکه در AFC هم بدهکاری باشگاه‌های فوتبال ایران به یک مساله اساسی تبدیل شده و کنفدراسیون فوتبال آسیا در این باره هشداری مخابره کرده موضوعی است که باید در موردش خوب فکر کنیم.

آیا کنفدراسیون فوتبال آسیا رای خود را عملی خواهد کرد؟

   در آئین‌نامه لیگ قهرمانان آسیا آیا چنین موردی مطرح شده است؟ من نمی‌دانم. اگر محرومیت باشگاه‌های بدهکار در آئیین‌نامه مسابقات لیگ قهرمانان آسیا آمده باشد که AFC خیلی راحت می‌تواند آن را اجرایی کند اما اگر چنین نباشد و این جریمه در آیین نامه قید نشده باشد احتمالا کار AFC برای اعمال قدرت کمی مشکل خواهد بود.

به نظر می‌رسد که طبق آمار منتشر شده ۲۳ باشگاه ما بدهکار هستند.

من شک ندارم که تعداد باشگاه‌های بدهکار ما بیش از ۲۳ مورد است. همه باشگاه‌های فوتبال ایران بدهکار هستند. کار فوتبال ما از ریشه خراب است. باشگاه‌ها برای ادامه فعالیت خودشان پروانه حرفه‌ای می‌گیرند اما این پروانه در شرایطی صادر می‌شود که اساسا باشگاه‌های ما از کمترین استاندارد ممکن برای گرفتن این اوراق مهم برخوردار نیستند. البته تا همین سال گذشته باشگاه‌های ما با همین اوراق می‌توانستند بحران بدهکاری‌شان و کنترل AFC را به نحوی از سر بگذرانند اما بعید است که بتوانند با این روش به فعالیت‌شان ادامه دهند. یعنی از طرفی هم بدهکار باشند و هم عنوان حرفه‌ای را یدک بکشند و از سویی در لیگ قهرمانان آسیا هم شرکت کنند.

در کشورهای دیگر با این موضوع چگونه برخورد می‌شود؟

   در همه جای دنیا با باشگاه‌های بدهکار برخوردهای مناسبی صورت می‌گیرد. این باشگاه‌ها را برای رسیدن به استانداردهای لازم به لیگ‌های پایین‌تر می‌فرستند. در نهایت مدارک این باشگاه‌ها را باز هم مرور و بررسی می‌کنند و اگر ببینند تغییری در سیستم مالی و امکانات این باشگاه‌ها ایجاد شده است راه، را برای تجدید‌نظر باز می‌کنند. در واقع حساب و کتاب ویژه‌ای در این مورد دارند.

آقای دکتر غفاری! اساسا چرا باشگاه‌های ما بدهکار هستند؟

   دلیل اصلی‌اش را می‌خواهید بدانید؟ چون فوتبال ما پولش را نمی‌گیرد. زورش نمی‌رسد که پولش را بگیرد. اگر بتواند پولش را از منابعی که باید حق فوتبال را بدهند بگیرد اوضاع خیلی فرق می‌کند. فراموش نکنید که ۶۰ درصد درآمد باشگاه‌ها از تلویزیون است. خیلی راحت باید این ۶۰ درصد را فراموش کنیم. چون اساسا این حق به فوتبال ایران داده نمی‌شود. از این گذشته ۱۰ تا ۱۲ درصد هم بابت قانون کپی‌رایت باید به باشگاه‌ها برسد که اساسا این قانون هم برای باشگاه‌ها محفوظ نیست. یعنی باشگاه‌ها باید قانون کپی کردن پیراهن یا لوازم ورزشی یا هر محصولی که برند آن باشگاه را با خود دارند را در انحصار خود داشته باشند اما می‌بینیم که خیلی راحت این قانون نادیده گرفته می‌شود و لباس باشگاه‌های ما در منیریه با قیمت‌هایی به مراتب پایین‌تر به فروش می‌رسد. در این صورت کدام پول و کدام حق برای باشگاه‌ها باقی می‌ماند؟ چطور در چنین شرایطی باید توقع داشته باشیم که باشگاه‌ها بدهی نداشته باشند؟ چطور باید توقع داشته باشیم که باشگاه‌های ما از عهده هزینه‌های میلیاردی خود برآیند؟ نمی‌تواند.

آقای تاج گفته‌اند اگر اجازه ندهیم باشگاه‌های بدهکار وارد لیگ شوند باید لیگ فوتبال را با دو تیم برگزار کنیم. نظر شما چیست؟

   چه کسی یا چه مقام مسئولی این شرایط را به وجود آورده است؟ به نظرم باید یک روزی این جریان بدهکاری باشگاه‌ها را متوقف کنیم. یک سری شرط‌هایی بگذاریم. تبصره‌هایی داشته باشیم. اشکالی ندارد. شاید آن دو تیم بشود ۱۲ تیم. اما در عوض تکلیف فوتبال ما با باشگاه‌های بدهکار یک بار برای همیشه روشن شده است. لیگ را با ۱۲ تیم برگزار کنند. چه اتفاقی می‌افتد؟ سال بعد همه می‌روند و بدهی شان را تسویه می‌کنند یا لا‌اقل به سمت تسویه‌کردن بدهی‌های‌شان می‌روند.

آیا از این بابت اطمینان دارید؟

   شک نکنید این اتفاق می‌افتد. کسی که برگزار‌کننده مسابقات فوتبال ایران است یک روزی باید تصمیم بگیرد که مقابل باشگاه‌های بدهکار بایستد. آبروی فوتبال ایران با این بدهکاری‌ها رفته است. بالاتر از سیاهی رنگی نیست. یادمان نرود که بیشترین پرونده انضباطی و حقوقی را فوتبال ما در فیفا دارد. در همه پرونده‌ها هم بازنده بوده‌ایم. فقط یک پرونده را بردیم. بقیه را باخته‌ایم. بروید بررسی کنید ببینید چه قیامتی به پا کرده‌ایم. پرونده‌های‌مان همین طور روی هم جمع می‌شود و نمی‌دانم با این حجم از بدهی و بدقولی فوتبال ما می‌خواهد به کجا برود. چون از لحاظ حقوقی خیلی ضعف داریم. اساسا نمی‌توانیم قرارداد حرفه‌ای ببندیم.

باشگاه‌های ما در سال‌های گذشته سندسازی می‌کردند و به نوعی این بحران را کنار می‌زدند. اما از قرار معلوم امسال AFC در این مورد حساسیت بیشتری دارد.

   در سال‌های قبل این کار انجام می‌شد. فدراسیون و سازمان لیگ هم در جریان بود. اما امسال فرق می‌کند. AFC دو متخصص را برای رسیدگی به این موضوع مامور کرده که هر دو از اروپا آمده‌اند. یک بار آقای صفایی‌فراهانی حرف جالبی زد. سال اولی که این کاغذ‌بازی‌ها بین باشگاه‌های ما باب شد و برخی باشگاه‌ها سند‌سازی کردند تا بگویند حرفه‌ای هستند، آقای صفایی‌فراهانی هشدار داد که این مسیر فوتبال ایران را به بن‌بست می‌رساند. بعد هم یک مثال زد و گفت سندسازی برخی باشگاه‌ها برای گرفتن عنوان حرفه‌ای مثل این است که در کنکور دانشگاه مردود شده‌اند اما از دیوار دانشگاه بالا می‌روند تا خودشان را درون دانشگاه بیندازند. حالا من باید عرض کنم که یک بار پریدیم و کسی ما را ندید. شاید چند بار هم این کار را کردیم و کسی متوجه این تخلف ما نشد اما بالاخره ماجرا آشکار می‌شود. بدهی‌ها رو می‌شود.

چرا AFC تشخیص داده که از اروپا برای رسیدگی به این موضوع کارشناس استخدام کند؟

   هیچ ایرادی ندارد که از اروپا کارشناس آورده‌اندو حتما AFC مجاب نشده که در این مورد به کارشناسان آسیایی خود اعتماد کند. مگر ما مربی از اروپا نمی‌آوریم؟ بدنساز یا بازیکن هم می‌آوریم. AFC هم از متخصصان اروپایی در این مورد کمک گرفته است. این اتفاق خوبی است.

آیا کنفدراسیون فوتبال آسیا همین امسال باشگاه‌های بدهکار ما را از لیگ قهرمانان آسیا حذف می‌کند؟

   من بعید می‌دانم که کنفدراسیون آسیا این بار تهدیدش را عملی کند. البته باید تاکید کنم که این نظر شخصی من است. شاید AFC تهدیدش را عملی کرد. اما من بعید می‌دانم که چنین اتفاقی رخ دهد. لا اقل در مورد امسال فکر می‌کنم که کنفدراسیون فوتبال آسیا به‌رغم سختگیری که اعمال خواهد کرد در نهایت به‌دنبال راهی می‌گردد که موضوع را کدخدامنشانه حل کند و از سال آینده این موضوع را جدی‌تر پیگیری کند.

چرا؟

   چون اولین سالی است که در مورد بدهی باشگاه‌ها چنین حساسیتی از خود نشان داده است. فیفا هم گاهی دست به آزمون و خطاهایی می‌زند. به‌عنوان مثال این موضوع مطرح شد که چون این ورزش نامش فوتبال است نباید اوت دستی داشته باشیم. فیفا این کار را در مسابقات نوجوانان پیاده کرد اما در نهایت آن را نپذیرفت و اوت دستی را از فوتبال حذف نکرد. در مورد AFC نیز من فکر می‌کنم که از سال آینده موضوع را جدی‌تر بگیرند. باز هم می‌گویم که این نظر شخصی من است و شاید اشتباه باشد.

نکته خاصی اگر باقی مانده است بفرمایید.

   امیدوارم یک روزی پول فوتبال به فوتبال داده شود که باشگاه‌ها و فدراسیون ما به این روز نیفتند. تلویزیون برای برنامه‌هایی که واقعا نمی‌دانم چه ارزشی می‌تواند برای جامعه داشته باشد پول‌های گزافی پرداخت می‌کند اما همیشه وقتی پای سهم فوتبال به میان می‌آید تلویزیون موضع دفاعی می‌گیرد و نمی‌خواهد حق واقعی فوتبال را بدهد.

 آن هم فوتبالی که همه می‌دانیم با چه اقبالی از سوی جامعه ما روبه‌رو است. اگر فوتبال حق خودش را بگیرد شک نکنید که فوتبال ما ظرف چند سال به فوتبال ترکیه خواهد رسید. نمی‌گویم به سطح کشورهای درجه یک اروپایی می‌رسیم چون این اظهارنظر بلندپروازانه است اما شک ندارم که به فوتبال ترکیه خواهیم رسید.