آرزوی چهلساله
درحالی که کمتر از 40 روز به آغاز جامجهانی 2018 روسیه باقی مانده است، شرایط در تیم ملی مطابق آنچه که کارلوس کیروش میخواهد نیست. سرمربی پرتغالی تیم ملی این روزها بیشتر از هر زمان دیگری نگران وضعیت آمادهسازی تیمش است. اردوی جدید تیم ملی از روز یکشنبه آغاز شده و در اتفاقی کمسابقه در این اردو به واسطه غیبت بازیکنان سه تیم پرسپولیس، استقلال و ذوب آهن که همگی درگیر مرحله یک هشتم نهایی لیگ قهرمانان آسیا هستند، فقط چهار بازیکن حضور دارند. چهار بازیکنی که یکی از آنها نیز مصدوم است و عملاً کادر فنی تیم ملی تنها با سه بازیکن تمرینات را پیش میبرد.
با توجه به همین اتفاق که موجب خشم سرمربی تیم ملی نیز شده است، کارلوس کیروش در آستانه جامجهانی رفتاری مشابه 4 سال قبل را در پیش گرفته و تلویحا اعلام کرده مجبور است بازیکنانی را که در اردوی تیم ملی نیستند حذف کند: «دقیقا مثل جامجهانی 2014 که نتوانستیم روی یکسری از بازیکنان حساب کنیم و تعدادی از بهترین بازیکنانمان را از دست دادیم دقیقا همان اتفاق دوباره خواهد افتاد.» مخاطب او بازیکنان ملیپوش سه تیم حاضر در لیگ قهرمانان هستند. از بین ذوب آهن و پرسپولیس و استقلال، استقلال و شفر از در تعامل با کیروش و تیم ملی وارد شده اند و معلوم نیست کیروش چه تصمیمی درباره ملیپوشان استقلال خواهد گرفت. اما برانکو و قلعهنویی در جبهه منتقدان سی کیو قرار دارند و باید دید آیا کیروش روی نام ملیپوشان این دو تیم خط قرمز می کشد یا نه.
البته این تمام ماجرای مشکلات فوتبال ایران پیش از جامجهانی روسیه نیست. بعد از اتمام مسابقات جامجهانی، فوتبال ایران یک تورنمنت بزرگ دیگر را پیش رو دارد. جام ملتهای آسیا در زمستان در کشور امارات برگزار خواهد شد و ایران در آن مسابقات بخت اول قهرمانی است و امید زیادی وجود دارد که تیم ملی بعد از بیش از 40 سال بتواند برای چهارمین مرتبه فاتح جام قهرمانی آسیا شود. با این حال در شرایطی که کارلوس کیروش بعد از اتمام جامجهانی قراردادش با فدراسیون فوتبال به پایان میرسد، هنوز مشخص نیست که آیا در جام ملتها نیز او سرمربی تیم ملی خواهد بود یا خیر.
پیش از این فدراسیون فوتبال از قطعی بودن تمدید قرارداد این سرمربی باتجربه خبر داده بود، اما شواهد همه نشان دهنده این موضوع است که کیروش بعد از پایان کار تیم ملی در جامجهانی، دیگر در ایران به فعالیت ادامه نخواهد داد. مسالهای که خود او در صحبتهای روز یکشنبه در حاشیه اولین جلسه تمرین تیم ملی آشکارا به آن اشاره کرده و دلیل غیبتش در مراسم قرعهکشی جام ملتها را سرمربی نبودنش در تیم ملی در این رقابتها عنوان کرده است: «فکر نمیکنم که باید غیبت من در این مراسم به عنوان سورپرایز تلقی شود چون همانطور که میدانید این مراسم برای فدراسیون، تیمها و سرمربیانی بود که در جام ملتها این تیمها را هدایت میکنند. برای بنده مناسب و محترمانه نبود که بدون اینکه سرمربی تیم ملی ایران در آن برهه باشم در این مراسم شرکت کنم.»
این صحبتهای مرد پرتغالی وضعیت حاد تیم ملی را بیش از گذشته نمایان میکند و نشان میدهد که فوتبال ایران در شرایطی بحرانی قرار دارد، شرایطی که اگر به درستی مدیریت نشود، قطعاً چیزی جز شکست عاید فوتبال ایران نخواهد کرد.
باتوجه به گروه سخت تیم ملی در جامجهانی شاید کمتر کسی بیشتر از یک عملکرد آبرومندانه در این مسابقات از کیروش و شاگردانش انتظار داشته باشد اما میدان جام ملتهای آسیا جایی است که توقعی غیر از کسب عنوان قهرمانی از تیم ملی وجود ندارد و همین خود دلیلی است بر اهمیت تمدید قرارداد کارلوس کیروش. او در هفت سال گذشته به خوبی تیمش را هدایت کرده و بیشتر از هر فرد دیگری به پتانسیل موجود در نسل طلایی فعلی فوتبال ایران آشنایی دارد. به همین دلیل حضور کیروش روی نیمکت تیم ملی در جام ملتها یکی از مواردی است که موفقیت ایران در این رقابتها را تاحدود زیادی تضمین میکند. از طرفی دیگر تیم ملی در مدت زمانی هدایت کیروش بیشتر از هر زمان دیگری مقابل تیمهای آسیایی مقتدرانه عمل کرده و آمار نیز به خوبی نشان دهنده همین موضوع است، زیرا کمتر کسی آخرین باخت تیم ملی مقابل یک حریف آسیایی را در یاد دارد. (آخرین شکست ایران مقابل یک تیم آسیایی چهار سال قبل در جام ملتهای آسیا در استرالیا و در ضربات پنالتی رخ داد).
موضوع دیگری که اهمیت تمدید قرارداد کیروش برای جام ملتهای آسیا را دوچندان میکند، جدا از قرعه خوبی که نصیب تیم ملی شده و مسیر همواری که برای رسیدن به مرحله نیمهنهایی پیش رو داریم، نظم و هارمونی حاکم بر تیم ملی است که دلیل اصلی نتایج درخشان چند سال اخیر مخصوصاً در مسابقات انتخابی جامجهانی بوده است. سرمربی سابق رئال مادرید که به واسطه سالها دستیاری سر آلکس فرگوسن مدیریت درونتیمی را در بالاترین سطوح فراگرفته است، در چند سال اخیر به خوبی با موضوع بازیکن سالاری در تیم ملی برخورد کرده و همین خود باعث ایجاد یک جو ایدهآل و کمتر دیده شده در تیم ملی شده است. در شرایطی که در حال حاضر بازیکنان تیم ملی همگی رابطهای بسیار خوب با کیروش دارند، این امکان وجود دارد که در صورت تغییر سرمربی تیم ملی پیش از میدان بسیار مهم جام ملتها، شوک روانی منفی حاصل از این تغییر و مدت زمان کم پیش رو برای آشنایی بازیکنان با سرمربی جدید، موجب ازدسترفتن زمان و در نتیجه افت کیفیت فنی تیم ملی شود.
در شرایط فعلی شایعاتی پیرامون نیمکت تیم ملی وجود دارد و از نامهایی مانند برانکو ایوانکوویچ و وینفرد شفر، دو سرمربی موفق پرسپولیس و استقلال به عنوان گزینههای احتمالی جانشینی کیروش در تیم ملی نام برده میشود. اگرچه در تواناییهای فنی این دو مربی بینالمللی و باتجربه شکی نیست و بدون تردید هر دو میتوانند گزینههای خوبی برای هدایت تیم ملی باشند اما انتخاب هر یک از این دو بنا به دلایلی در برهه فعلی انتخاب خوب و مناسبی برای فوتبال ایران نخواهد بود. برانکو و شفر هرچند هر دو صاحبسبک و فلسفه خاص خود در مربیگری هستند و در دو باشگاه بزرگ پرسپولیس و استقلال نیز نتایج خوبی کسب کردهاند، ولی به دلیل تفاوت زیاد کار در رده ملی با سطح باشگاهی و محدودیت زمان موجود در برگزاری تمرینات تیم ملی، قطعاً جاافتادن سبک و تفکرات کاری هر کدام از این دو نیاز به زمان زیادی خواهند داشت که این خود میتواند در رقابتهای بسیار مهم جام ملتها موجب کاهش نظم تاکتیکی فعلی تیم ملی شود.
همچنین نباید از این نکته نیز غافل شد که هر دو تیم بزرگ پایتخت بعد از مدتها به واسطه عملکرد خوب سرمربیان کنونی خود دوباره به اوج برگشته و روزهای خوبی را سپری میکنند و جدایی برانکو یا شفر از هر کدام از این دو تیم میتواند موجب افت دوباره و بازگشت رو به عقب پرسپولیس یا استقلال شود که این موضوع نیز در جای خود اتفاقی نامناسب برای فوتبال ایران و در راس آن تیم ملی خواهد بود. برانکو و شفر در مدت زمان حضور خود در فوتبال باشگاهی ایران اثرات مثبت زیادی از خود به جای گذاشته و به صلاح فوتبال باشگاهی کشورمان است که این دو مربی صاحب سبک و کارنامه در راس کادرفنی دو قطب اصلی فوتبال ایران باقی بمانند.
در پایان باید گفت اگرچه رقابتهای جامجهانی به خودی خود اهمیت بسیار بالایی برای فوتبال ایران دارد و حضور تیم ملی با شرایطی خوب و ایدهآل در این رقابتها موضوعی است بسیار مهم، اما بعد از پایان تورنمنت روسیه 2018، فوتبال ایران رقابتهای مهم دیگری را پیش رو دارد که از حیث نتیجهگیری شاید بتوان گفت که حتی به مراتب بااهمیتتر از جامجهانی نیز هست. کسب نتایج درخور نام فوتبال ایران و ارائه بازیهای خوب در جامجهانی و مقابل دو غول فوتبال دنیا یعنی اسپانیا و پرتغال اتفاقی مهم و موثر برای فوتبال ایران است اما نباید فراموش کنیم که قهرمانی در قاره کهن و اثبات این موضوع که فوتبال ایران تنها در رنکینگ فیفا تیم اول آسیا نیست، موضوعی به مراتب بااهمیتتر برای فوتبال ملی ما است و به همین دلیل نیاز است مدیران بلندپایه ورزش و فدراسیون فوتبال، هرچه سریعتر برای تمدید قرارداد کارلوس کیروش اقدام کنند تا تیم ملی فوتبال کشورمان با تمام قوا و قدرت در میدان مهم جام ملتهای آسیا حضور پیدا کند تا بلکه بتواند آرزوی 40 ساله فوتبال ایران را برای کسب چهارمین جام قهرمانی فوتبال آسیا جامه عمل بپوشاند؛ جامی که بیش از هر زمان دیگری به فتح دوباره آن نزدیک
هستیم.
دیدگاه تان را بنویسید