احتمال حضور داعش خراسان در ایران هست؟

«پیروزی استراتژیک طالبان در افغانستان موقعیت آمریکا در خاورمیانه را تضعیف می کند و ایران و متحدانش به ویژه حزب الله لبنان و حوثی ها در یمن را تقویت می کند. به طور گسترده تر، روی کار آمدن طالبان به لحاظ روانی به تقویت همه اسلام گرایان سیاسی منجر می شود. این موضوع بدون شک تغییر مجدد راهبردی را که در سراسر خاورمیانه اتفاق می افتد، شکل خواهد داد. در مورد نزدیک شدن ایران و عربستان سعودی به یکدیگر باید توجه داشت که آنها در یک سال گذشته درگیر مذاکرات محرمانه بوده اند. حدس می زنم دو طرف بیشتر به سمت تنش زدایی و نه ایجاد مشکل برای یکدیگر گام بردارند. »

این هفته پراجکت سیندیکیت در بخش Say More با فاواز ای. گرجس (Fawaz A. Gerges) ، استاد روابط بین الملل در دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی لندن و نویسنده چندین کتاب از جمله کتاب “جنگ صد ساله برای کنترل خاورمیانه: از سایکس پیکو تا معامله قرن و داعش تازه تجدید نظر شده” صحبت کرده است.

پراجکت سیندیکیت: شما اخیراً نوشتید، القاعده این شانس را دارد که از منافع روی کار آمدن طالبان بهره مند شود، اما نمی توان چنین چیزی را برای داعش که طالبان به شدت با آن مخالف است، تصور کرد. همچنین مطرح کردید که منافع القاعده هم به اندازه ای که عموماً احساس می شود، زیاد نیست. از زمان روی کار آمدن طالبان در افغانستان، بازوی محلی داعش موسوم به داعش خراسان حمله ویرانگری را به فرودگاه کابل انجام داد. آیا فکر می کنید طالبان قادر خواهد بود گروه هایی مانند داعش خراسان را خنثی و کنترل خودش را بر افغانستان تثبیت کند، یا بی ثباتی راه را برای پیشرفت دشمنان باز می کند؟ جامعه بین المللی برای کاهش خطرات ناشی از آشفتگی بیشتر چه باید بکند؟

فاواز ای. گرجس: از سال ۲۰۱۵، طالبان و داعش خراسان درگیر نبردی سخت برای اعمال قدرت در افغانستان به ویژه در ولایت ننگرهار شرقی بوده اند. این درگیری فقط مربوط به کنترل سرزمین نیست. این مبارزه بر سر این است که چه کسی جنبش اسلامگرای مبارز را رهبری کند. جالب اینجاست که طالبان و ارتش ایالات متحده در برخی مواقع به طور غیررسمی به صفوف داعش پیوسته و تا سال ۲۰۱۹ پس از کشتن بسیاری از رهبران سرسخت داعش خراسان، آن را فلج کرده اند. با این وجود، داعش خراسان با در اختیار داشتن حدود ۱۵۰۰ تا ۲۲۰۰ جنگجو تهدید مهلکی در افغانستان به شمار می رود. در حالی که این گروه توانایی انجام حملات بزرگ علیه ایالات متحده و متحدان غربی آن را ندارد، می تواند پاکستان، کشورهای آسیای میانه، چین یا ایران را هدف قرار دهد. در نهایت، باید گفت که طالبان قدرتمندتر است و به احتمال زیاد داعش خراسان را به لحاظ نظامی در هم می کوبد. علاوه بر این، ایالات متحده و متحدان غربی آن تمایل خود را برای همکاری با طالبان به منظور جلوگیری از ایجاد پایگاه عملیاتی داعش در افغانستان اعلام کرده اند. با این وجود، تا زمانی که داعش از بین نرود، به فشارهای ایدئولوژیک بر طالبان ادامه خواهد داد و آن را مجبور به استقرار تندروها در صفوف خود می کند.