صیانت از شادی کودکان در دنیای کرونایی!

مهناز رضایی/ نزدیک به دو سال می گذرد که کرونا میهمان ناخوانده زندگی هایمان شده و همچنان بر جان وتن  مردم می تازاند و در این میان کودکان ما از جمله کسانی هستند که در این شرایط بیشترین آسیب ها را متحمل شده‌اند در حالی که ازنظرها پنهان مانده اند؛ آسیبهایی که حتی می تواند تاسالهای اینده روح و روان آنها راتحت تاثیر قرار دهد. 

 کودکانی که تا پیش از کرونا در کوچه و یا بوستان ها، مهد و مدرسه غرق در شادی و نشاط کودکانه شان بودند اما هم اکنون اتاقی از آپارتمان های کوچک سهمشان شده است و فریاد شوق بچگیشان در پستوی خانه ها گم شده، بازی های شان رایانه‌ای و خنده هایشان مجازی شده است.

 ترس از الودگی ویروسی و استفاده مدام از محلولهای ضدعفونی آنها را به نوعی دچار وسواس کرده که این موضوع خود می‌تواند مسئله ای آسیب زا برای آینده کودکان و حیات روانیشان باشد.

نشریه «تایم» در گزارشی عنوان کرده که به‌ نظر می‌رسد قرنطینه سلامت جسمی کودکان را حفظ کرده، اما سلامت روان آنان را به‌شدت به مخاطره انداخته است. در یک مطالعه در گروه روانشناسی زیستی و تجربی دانشگاه کوئین مری انگلستان نشان داده شده که خانه‌نشینی کودکان تأثیرات منفی زیادی بر رفتار والدین و کودکان داشته است. این مطالعه که بین کودکان ۲ تا ۱۴ سال به‌صورت یک نظرسنجی آنلاین صورت گرفته، نشان داده است که سطح استرس پس از سانحه «PTSD» در کودکانی که قرنطینه شده‌اند تا ۴ برابر افزایش یافته است. در عین حال اختلالاتی همچون فوبیا، وابستگی، بی‌توجهی و تحریک‌پذیری بعد از همه‌گیری کووید-۱۹ به‌عنوان شدیدترین علائم در کودکان گزارش شده است. در یک مطالعه در کودکان بین ۶ تا ۱۷ سال در ۵ مدرسه در شانگهای چین که با پرسشنامه «GPAQ» توسط سازمان بهداشت جهانی تنظیم شده، شاخص فعالیت بدنی «PA» غیر فعال کمتر از «۳۰ دقیقه در روز»، ناکافی بین «۳۰ تا ۶۰ دقیقه در روز» و به اندازه کافی «۶۰ دقیقه و بالاتر در روز» در نظر گرفته شده بود.

در همین مطالعه «نگاه کردن به صفحه نمایش» با افزایش چشمگیری روبه‌رو بوده است. به‌ طور متوسط کودکان ۱۷۳۰ دقیقه یا «تقریبا ۳۰ساعت» در هفته به صفحه نمایش چشم دوخته‌اند. این مطالعه کاهش قابل ملاحظه فعالیت بدنی و افزایش زمان خیره شدن به صفحه نمایش را نشان می‌دهد. در همین مطالعه آمده است کاهش فعالیت بدنی بر افزایش عفونت‌های ویروسی تأثیر مهمی داشته است.

باشاک کاراتکه، روانشناس دانشگاه یوفوک در آنکارا هم می‌گوید که کودکان به‌ خاطر خانه‌نشینی نمی‌توانند نیازهای خود مانند ارتباطات و فعالیت‌های متناسب با سن خود را تجربه کنند؛ بنابراین در همه زمینه‌ها رشد شناختی، عاطفی، جسمی و اجتماعی دچار اختلال می‌شود.

بر این اساس بهتر است خانواده ها در این شرایط با حفظ آرامش روانی خود و به شکل هوشمندانه با فرزندانشان به بازی های جذاب و سرگرم‌کننده بپردازند و با قصه‌گویی و نقاشی مفهوم ویروس و نحوه انتقال وچرایی شیوع بیماری را با زبانی ساده برای کودکان خود عنوان کنند و در نزد آنها از بزرگنمایی این ویروس و بیان مفاهیمی چون فوت و مرگ خودداری کنند چرا که قدرت تحلیلی کودکان پایین است و سبب افزایش استرس در آنها می شود و نبایدهرگز انها را در معرض بمباران خبری آزاردهنده و غیرعلمی قرار دهند.

جدا از این مسئله، متاسفانه  در پی کرونا شاهد تورم، گرانی ومشکلات اقتصادی هستیم که نگرانی خانواده ها از وضعیت مالی و صحبت در این خصوص به شدت روان کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث بروز نگرانی عصبانیت و خشم در کودکان می شود.

ازین روی ضرورت دارد که خانواده ها بیش از پیش نسبت به روان کودکان خود حساس بوده و به دور از ذهن کودکان خود در خصوص مشکلات معیشتی و دغدغه های روزمره صحبت کنند و فضایی شاد و آرام برای کودکان خود در منزل فراهم نمایند.

هم اکنون کودکان ما دنیایی ناآرام و پراسترس را تجربه می کنند که اگر خود نیز نسبت به آنهاغفلت نماییم اینده ای تاریک رابرای انها رقم زده ایم.