هیات سعودی در راه تهران با خبرهای توافق
آرمان ملی : روابط ایران و عربستان به کدام سمت می‌رود؟
آیا همان‌طور که از اخبار ماه‌های اخیر بر‌می‌آید دو کشور قصد بهبود روابط را دارند یا هنوز موانعی هست که به‌راحتی برطرف نمی‌شود. سخنگوی وزارت خارجه در آخرین نشست خبری خود با اشاره به چهار دور مذاکره بین هیات‌های ایرانی و عربستانی گفت: «گفتوگوهای ایران و عربستان بدون انقطاع ادامه دارد و قرار شده این گفتوگوها در فضای عمومی پیگیری نشود.» از سوی دیگر اگرچه چندی پیش حسین امیر‌عبداللهیان اعلام کرد که گفتوگوهای تهران و ریاض در مسیر درستی حرکت می‌کند و ایران و عربستان‌سعودی در برخی موارد به توافق‌هایی دست پیدا کرده‌اند، حال فیصل‌بن فرحان وزیر خارجه سعودی گفته است که گفتوگوها با تهران دوستانه بوده، اما پیشرفت ملموسی نداشته است. حسن هانی‌زاده کارشناس مسائل خاورمیانه درباره علت تناقضات صحبت‌های دو طرف مذاکره، به «انتخاب» گفت: «مذاکراتی که از شش ماه گذشته بین دو هیأت ایرانی و سعودی در بغداد آغاز شده، چند پرونده را در بر گرفته که بیشتر پرونده‌ها و مذاکرات حول مسائلی به نتیجه رسیده اما یک مسأله‌ای هست که هنوز به نتیجه نرسیده و آن هم جنگ عربستان علیه یمن است که هنوز به خروجی قابل قبولی نرسیده است.» وی ادامه داد: «در مورد روابط ایران و عربستان که در مدار بحث با هیأت ایرانی و سعودی در بغداد است، به نتایج ملموسی رسیده است که به نظر می‌آید هر دو طرف تمایل دارند که هر چه زود‌تر به سطح قابل قبولی برسد و سفارتخانه‌های دو کشور در پایتخت‌های ایران و عربستان بازگشایی و هیأت‌های دیپلماتیک ردوبدل شود. این نقطه تحول و آغازین برای از سرگیری مناسبات پایدار بین ریاض و تهران تلقی می‌شود. تا اینجا این مرحله به خوبی پیش رفته و عربستان هم تمایل دارد که مناسبات خود را از سرگیرد.» این کارشناس مسائل خاورمیانه، با تاکید بر اینکه عربستان‌سعودی به این نتیجه رسیده است که باید با سوریه و دولت بشار اسد به تعامل برسد، عنوان کرد: «نقش تخریبی عربستان در طول ده سال بحران سوریه بی‌نتیجه بوده و اگرچه آسیب‌های جدی بر سوریه وارد کرده و اینکه عربستان‌سعودی ده‌ها میلیارد دلار در طول این مدت دراختیار گروهک‌های تروریستی قرار داده اما الان شرایط سوریه به گونه‌ای است که دولت سوریه به سمت ثبات و استقرار حرکت می‌کند و گروهک‌های تروریستی شکست خورده‌اند.»
عربستان و حاشیه برای انصارا...
هانی‌زاده تصریح کرد: «در مورد لبنان و عراق هم تفاهماتی بین ایران و عربستان برای اینکه دو کشور نقش مثبت و سازنده‌ای برای حل مشکلات لبنان و عراق ایفا کنند، انجام شده. موضوع شورای همکاری خلیج‌فارس با توجه به اینکه عربستان بزرگ‌ترین کشور عضو شورای همکاری خلیج‌فارس است، می‌تواند نقش سازنده‌ای در بهبود روابط ایران و سایر کشور‌های عضو شورای همکاری خلیج‌فارس ایفا کند ولی مسأله مهم که هنوز به عنوان چالش جدی در گفتمان ایران و عربستان وجود دارد، مسأله یمن است.» وی در این باره ادامه داد: «عربستان‌سعودی پس از شش سال جنگ علیه یمن و هزینه 350 میلیارد دلار نتوانسته یک دستاورد میدانی و نظامی در یمن به دست بیاورد و در واقع ائتلافی هم که علیه مردم یمن شکل گرفته در حال فروپاشی است. بنابراین عربستان هم تمایل دارد به صورت آبرومندانه از یمن خارج شود و این جنگ را بدون اینکه متحمل هزینه‌های مالی و سیاسی شود به پایان برساند. ولی مشکل بعد از پایان جنگ است، زیرا عربستان تمایل ندارد که انصارا... و حوثی‌ها در ساختار یمن نقشی داشته باشند درحالی‌که ایران اعتقاد دارد بعد از پایان جنگ باید یک انتخابات برگزار شود و یک رئیس‌جمهور و پارلمان انتخاب شود و همه طیف‌های سیاسی در ساختار قدرت یمن مشارکت داشته باشند. طبیعی است که عربستان‌سعودی روی این مسأله، روی انصارا... و حوثی‌ها حساس است.» هانی‌زاده در پایان افزود: «این مسأله هنوز در مدار بحث است و نقطه ابهامی که وجود دارد همین جنگ یمن و مشارکت انصارا... در آینده یمن است که عربستان سعی می‌کند که انصارا... را به حاشیه براند و آنها را از ساختار قدرت محروم کند.»
اطلاعاتی از یک سفر
صفحه اینترنتی شبکه آلمانی «دویچه‌وله» یادداشتی تحلیلی درباره چرایی بهبود روابط پرتنش ایران و عربستان‌سعودی منتشر کرد. یادداشت شبکه دویچه‌وله با این عنوان منتشر شده است: «چرا هم‌اکنون روابط سعودی-ایران دارد گرم می‌شود؟» دویچه‌وله نوشت: «عربستان‌سعودی و ایران که رقبای منطقه‌ای هستند، در سال جاری میلادی (۲۰۲۱) بیشتر از کل پنج سال گذشته با یکدیگر ملاقات کرده‌اند. چهار نشست در بغداد و یک دیدار در حاشیه مجمع عمومی سازمان‌ملل در نیویورک، نشان‌دهنده تداوم گرم شدن روابط دوجانبه است؛ روابطی که از سال ۲۰۱۶ متوقف شده بود.» به روایت این رسانه غربی، «در آن سال (۲۰۱۶) به دنبال اعدام شیخ‌نمر‌النمر، روحانی شیعه از سوی ریاض، معترضان به نمایندگی‌های دیپلماتیک عربستان در جمهوری اسلامی ایران حمله کردند.» در بخشی از این یادداشت آمده که «گفته شده که یک هیات سعودی برای بازدید از دفاتر دیپلماتیک قبلی خود به تهران رفته است اگرچه (این سفر) به صورت رسمی اعلام نشده است.»
دیدگاه تان را بنویسید