آذربایجان، میدان جدید جنگ پنهان بین ایران و اسرائیل

علت توجه به جنگ آذربایجان وارمنستان در منطقه خاورمیانه این بود که دو طرف درگیر در این جنگ، هم پیمان قدرت های منطقه ای – یعنی ترکیه و ایران – هستند که به دنبال سیطره بر خاورمیانه اند.

جمهوری آذربایجان همواره یکی از میادین رقابت بین ترکیه و ایران در منطقه جنوب قفقاز بوده و اکنون آذربایجان ممکن است به صحنه تشدید جنگ پنهان بین اسرائیل و ایران تبدیل شود. به همین علت بود که وزیر امور خارجه ایران از نگرانی جدی کشورش از حضور اسرائیل در آذربایجان سخن گفت و (آیت الله) علی خامنه ای، رهبر معظم انقلاب ایران نیز به همه همسایگان ایران در خصوص «مداخله بیگانگان در منطقه» هشدار داد. این سخنان مقامات ایرانی نشان دهنده ناخرسندی تهران از روابط اسرائیل و آذربایجان است که هدف آن از نظر ایران، محاصره این کشور و زیر فشار قرار دادن آن است.

باکو یکی از منابع تهدید برای تهران محسوب می شود. معضل امنیت ملی ایران این است که امتداد اقوام و اقلیت های ایرانی به کشورهایی می رسد که با ایران مرز مشترک دارند و این اقوام نزدیک مرز ایران سکونت دارند. این مسئله موجب می شود مرزهای ایران منبع بی ثباتی در داخل کشور باشد.

هرچند جمهوری آذربایجان روابطی نزدیک با ترکیه و اسرائیل دارد ولی با توجه به این که ترکیه و ایران در عرصه های دیگر به ویژه در خاورمیانه و افغانستان و روابط اقتصادی دارای منافع مشترک هستند، ایران روابطش با ترکیه را متشنج نخواهد کرد.

دغدغه اصلی ایران، روابط آذربایجان با اسرائیل است که فناوری پهپادها را به آذربایجان منتقل می کند و گروه مسلح نظامی مورد حمایت ایران در عراق، آذربایجان را پایگاه پهپادهای اسرائیلی می دانند که مواضع این شبه نظامیان را هدف قرار داده است.

با نگاهی به روابط آذربایجان و اسرائیل می توان گفت که تل آویو همان سیاست تهران در خاورمیانه را تکرار می کند چرا که ایران نزدیک مرزهای اسرائیل حضور دارد و به منبع تهدید واقعی برای آن تبدیل شده است. به همین علت ایران روابط باکو و تل آویو را تهدیدی برای امنیت خود تلقی می کند. در ایران این باور وجود دارد که ماموران اسرائیلی از خاک آذربایجان برای نفوذ به ایران استفاده کرده اند.

ایران همچنین نگران است که اسرائیل بر اقلیت آذری زبان ایران تاثیر بگذارد و مناطق آذری زبان را بی ثبات کند. خشم عمومی در ایران به علت شرایط اجتماعی و اقتصادی، در کنار احساسات قوم گرایانه می تواند اوضاعی انفجارآمیز در استان های شمال شرق ایران ایجاد کند.

قطعا جنگ پنهان بین ایران و اسرائیل به مناطق جدیدی گسترش خواهد یافت هرچند این استراتژی جدیدی نیست چرا که ایران مدتهاست از این استراتژی در منطقه خاورمیانه استفاده کرده و همواره به دنبال ایجاد جای پایی برای زیر فشار قرار دادن دشمنان و رقبای خود است.

منبع: تحریریه دیپلماسی ایرانی