تاثیر توافق «آکوس» بر پرونده هسته‌ای ایران

سه کشور ایالات متحده آمریکا، انگلیس و استرالیا روز 15 سپتامبر از توافق شراکت دفاعی و امنیتی موسوم به «آکوس» با هدف محافظت و دفاع از منافع مشترک خود در اقیانوس های هند و آرام خبر دادند. هرچند این توافق به منطقه ای دور از خاورمیانه مربوط می شود ولی می تواند به عنوان اهرم فشار در پرونده هسته ای ایران مورد بهره برداری قرار بگیرد.

بر اساس توافق «آکوس»، انگلیس و آمریکا دست کم هشت زیردریایی هسته ای را همراه با انتقال تکنولوژی در اختیار استرالیا قرار می دهند. در این توافق از حفره ای در پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای استفاده شده که بر اساس آن کشورهای غیرهسته ای و امضا کننده این پیمان می توانند برای اهداف صلح آمیز مثل به حرکت درآوردن زیردریایی ها، مواد هسته ای را به دور از بازرسی های آژانس بین المللی انرژی اتمی فرآوری کنند.

نماینده ایران در سازمان های بین المللی در وین، واشنگتن و لندن را به علت فروش زیردریایی های نظامی به استرالیا که از اورانیوم 90 درصد غنی شده استفاده می کنند، به در پیش گرفتن سیاست یک بام و دو هوا متهم و آنان را به علت نکوهش ایران به علت غنی سازی 60 درصدی اورانیوم، به باد انتقاد گرفت.

نظام ایران ممکن است از توافق «آکوس» به عنوان بهانه ای برای غنی سازی اورانیوم با درصد بالا به بهانه استفاده صلح آمیز از آن بهره برداری کند زیرا چنین حقی به استرالیا داده شده است. به همین علت این نگرانی وجود دارد که این توافق توجیهی برای دستیابی به اورانیوم غنی شده به میزان بالا فراهم کند که برای ساخت سلاح هسته ای کاربرد دارد.

به این ترتیب ممکن است تهران تلاش کند از پیامدهای رقابت دو قطب چین و آمریکا برای تحقق اهداف هسته ای خود بهره برداری کند به ویژه که تاکنون برای آغاز دور هفتم مذاکرات وین درباره احیای برجام، تعلل کرده و سرگرم غنی سازی اورانیوم با خلوصی بسیار فراتر از میزان مندرج در برجام است. بنابراین قابل پیش بینی است که تهران به زودی در چارچوب گرد آوری برگه های فشار بیشتر بر آمریکا، خواستار حق غنی سازی اورانیوم به میزان 90 درصد مانند استرالیا شود.

توافق «آکوس» ابزار تبلیغاتی موثری برای توجیه افزایش غنی سازی اورانیوم در اختیار تهران قرار داده است و ایران تلاش خواهد کرد از این ابزار به عنوان اهرم فشار جدید یا برای تقویت توانایی هسته ای خود بهره برداری کند به ویژه که اکثر کشورهایی که به سلاح هسته ای دست یافتند، توانایی خود در این زمینه را به بهانه استفاده های صلح آمیز از انرژی هسته ای، تقویت کردند.

اسرائیل چالشی مهم در مقابل برگه های فشار ایران و تمایل به تقویت برنامه هسته ای خود محسوب می شود و در حالی که دولت جو بایدن به دنبال دیپلماسی برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای است، باب حمله نظامی به تاسیسات هسته ای ایران را برای اسرائیل باز گذاشته است. به این ترتیب امکان شکل گیری رقابت تسلیحاتی در منطقه و تشدید تنش و درگیری بین تهران و تل آویو تقویت می شود.

منبع: تحریریه دیپلماسی ایرانی