پیشنهادهای ایران به طرف‌های برجامی چه بود؟

هتل کوبورگ شهر وین پایتخت اتریش در هفته‌ای که گذشت میزبان دور جدید مذاکرات ایران و گروه ۱+۴ (آلمان، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) بود، مذاکراتی با ترکیب جدید تیم ایرانی در دولت سیزدهم و به منظور رفع تحریم‌های آمریکا.

در دولت دوازدهم از اواسط فروردین تا پایان خرداد ماه سال‌جاری ۶ دور مذاکره برای احیای برجام بعد از خروج آمریکا از این توافق و بدعهدی طرف‌های اروپایی برگزار شد که عملا با کارشکنی‌های آمریکا و با این‌که اعلام شد پیشرفت‌هایی حاصل شده، در عمل نتیجه‌ای به همراه نداشت و با آمدن دولت جدید در ایران این مذاکرات متوقف شد تا بررسی‌ها در دولت جدید انجام شد. در نهایت بعد از رایزنی‌هایی که در این مدت بین علی باقری با هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام و همچنین روسیه و چین انجام شد، هشتم آذر ماه زمان آغاز این مذاکرات اعلام و تیم ایرانی نیز ششم آذر ماه در ترکیبی جدید به ریاست باقری عازم وین شد. ترکیبی که نشانگر جدیت طرف ایرانی برای حصول توافق، البته توافقی خوب که رافع موثر تحریم‌ها علیه ملت ایران باشد، بود.

در همین حال نیز «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت خارجه پیش از شروع نشست افتتاحیه کمیسیون مشترک برجام در نشست هفتگی‌اش با خبرنگاران تصریح کرد: اگر آمریکا با این عزم به وین بیاید که بن بست و مواردی که در دورهای قبلی باعث به نتیجه نرسیدیم را بخواهد حل کند و از آن نقطه وارد وین شود قطعا گفت‌وگوها مسیر آسانتری را خواهد داشت و اگر آمریکا همچنان به مسیر قبلی ادامه دهد قطعا ایران انتخاب‌های متعددی خواهد داشت. 

تیم ایرانی در این چند روز در وین رایزنی‌هایی را به صورت دوجانبه و چندجانبه با هیأت‌های حاضر انجام داد و در نشست کمیسیون مشترک نیز مقرر شد کارگروه رفع تحریم‌ها تشکیل و بعد از آن هم کارگروه هسته‌ای در سطح کارشناسان برگزار شد. در نهایت چهارشنبه شب اعلام شد که تیم ایرانی ۲ سند شامل رفع تحریم‌ها و موضوعات هسته‌ای به طرف مقابل ارائه داده است که علی باقری ارائه این سندها را نشانگر جدیت طرف ایرانی در این مذاکرات خواند.

معاون سیاسی وزیر امور خارجه در نشست افتتاحیه مذاکرات هم بر لزوم لغو تمامی تحریم‌های غیرانسانی و قهرآمیز آمریکا علیه ملت ایران تأکید کرده و گفته بود: تا زمانی که کارزار فشار حداکثری آمریکا نفس می‌کشد، احیای برجام سخن گزافی بیش نیست.

آنگونه که حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه پنجم آبان ماه در نخستین نشست خبری‌اش با خبرنگاران در تهران تصریح کرد: ما نمی‌خواهیم از نقطه بن بست مذاکرات وین وارد مذاکرات وین شویم، ولی فرمتی که در مذاکرات وین شکل گرفته را قبول داریم.

* مواردی که نقض صریح برجام بود حذف و مواردی نیز اضافه شد

بر همین اساس یک منبع مطلع در گفت‌وگو با خبرنگار فارس درباره این دور از مذاکرات در وین و پیشنهاداتی که ارائه شد، گفت: پیشنهادات هیأت ایرانی بر مبنای متن به دست آمده در ۶ دور مذاکره قبلی در وین بود البته با این تفاوت که مواردی به متن قبلی افزوده شد و بخش‌هایی از آن که بر خلاف نص صریح برجام بود حذف و در نهایت در قالب دو سند در اختیار طرف مقابل گذاشته شد. 

وی با ذکر این نکته که پیشنهادات ارائه شده ایران کاملا در چارچوب برجام بود، افزود: به طرف مقابل اعلام شد که مبنای مشترک ما و شما «برجام» است و این پیشنهادها هم کاملا در چارچوب برجام تهیه شده است.

لازم به ذکر است علی باقری در وین همچنین اعلام کرده بود که سند سومی هم درباره راستی آزمایی و ترتیبات اجرایی وجود دارد که هنوز در اختیار طرف مقابل قرار داده نشده است. آنگونه که یک دیپلمات ارشد ایرانی بیان کرده است: پیش‌نویس‌هایی دیگری نیز  وجود دارد که نظرات ایران در ادامه در قالب این پیش‌نویس‌ها ارائه خواهد شد. نحوه و زمان راستی‌آزمایی و موارد مربوط به دریافت ضمانت عدم خروج مجدد آمریکا از توافق از جمله مواردی است که در ادامه مطرح خواهد شد.

از سوی دیگر، یک دیپلمات ارشد ایرانی نیز امروز  (یکشنبه) در نشستی توجیهی درباره متن پیشنهادی ایران تصریح کرد: متن پیشنهادی ایران مبتنی و براساس پیش نویس ۶ دور قبل بوده و همان متن مبنا قرار گرفته و اصلاحات و پیشنهادهای مورد نظر ایران بر روی متن مشخص شده و ارائه شده‌اند. این پیشنهادها از آن جهت که کاملا منطبق بر برجام ارائه شده، طبیعتا حداکثری نبوده و نیستند، اما متاسفانه رویکرد طرف مقابل نسبت به تعهداتش حداقلی است. (جزییات بیشتر)

این مقام افزود: ایران پیشنهاداتی عملگرایانه در مذاکرات اخیر در وین روی میز گذاشت و طرف‌های مقابل باید پاسخی در خور یا حتی پیشنهادات و ایده‌های تازه خود را به صورت مکتوب و مشخص ارائه کنند.

این دیپلمات ارشد ایرانی با بیان این‌که روشن است که طرف‌های غربی که با تصور اعطای امتیازات اندک و دریافت امتیازات حداکثری به وین آمده‌اند، از متون پیشنهادی و خواسته‌های روشن جمهوری اسلامی ایران رضایت کامل نداشتند، یادآور شد: اما هیچ یک از این کشورها نتوانستند بر این متون ایراد حقوقی گرفته یا آن‌ها در تضاد با برجام توصیف کنند.

البته آن‌گونه که حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه نیز در یادداشتی که در آستانه مذاکرات منتشر شد اعلام کرد که توافق ممکن و در دسترس است، ولی تصریح هم کرد که ایران درخواست‌های فرابرجامی را نخواهد پذیرفت و درباره موضوعات فراتر از برجام وارد مذاکره نمی‌شود.

به گزارش فارس، در نشست اخیر در وین و براساس درخواست طرف‌های اروپایی برای مشورت با پایتخت‌هایشان درباره پیشنهادات ایران این مذاکرات علی‌رغم اینکه ایران اعلام کرده بود که آماده است در وین بماند و گفت‌‌وگوها را ادامه دهد، متوقف شد و قرار شد بزودی (احتمالا در اواخر هفته جاری) مجددا از سر گرفته شود.