چرا غربی‌ها نمی‌خواهند به «پیشرفت مذاکرات» اذعان کنند؟

مذاکرات دولت جدید ایران با گروه 1+4 در حالی برگزار شد که ایران به علت خروج آمریکا از برجام به عنوان مدعی وارد مذاکرات می شد و طبیعی بود که طرف غربی باید در موضع منفعل تر باشد. اما بررسی سرفصل های عملیات روانی طرف غربی درباره مذاکرات وین 7 حاوی نکات قابل توجهی است. زیرا محورهای عملیات روانی در حال اجرا بی شک در ارتباط مستقیم و نزدیک با متن گفتگوهایی است که در پشت درهای بسته در حال برگزاری است.

یک: جدی ترین اقدام طرف غربی در آغاز مذاکرات هم در میز مذاکره و هم در اجرای عملیات روانی این است که بازگشت ایران به برجام با گرفتن امتیازات بالایی همراه نشود. این امتیازات از موضوع میزان رفع تحریم ها و راستی آزمایی آنها تا بهره بردن ایران از منافع اقتصادی و میزان تعهدات فنی و حقوقی و... شامل می شود.

دو: طرف غربی برای جلوگیری از دادن امتیازات بیشتر به همین دلیل حمله به پیش نویس – بستر اصلی حقوقی و مذاکراتی ایران برای گرفتن امتیاز- را بهانه قرار داد؛ البته غربی ها به خوبی می‌دانستند که پیش نویس ایران در واقع همان ریل گذاری است که ایران می خواهد از طریق آن امتیازاتی کسب کند. به همین دلیل تلاش شد در طراحی های عملیات روانی، پیش نویس ایران بالاتر از برجام، خلاف گفتگوهای شش دور گذشته وین و حتی عامل بن بست مذاکرات معرفی شود.

سه: عملیات روانی بعدی که اروپایی ها دنبال کردند این بود که دادن امتیاز و عقب نشینی احتمالی خود را با گفتن این گزاره که «مذاکرات پیشرفت ندارد» به تاخیر بیاندازند. آنها نیم نگاهی به افکار عمومی در داخل ایران داشتند و برداشت شان این بود که تکرار این گزاره، ذهنیتی برای افکار عمومی برای تولید فشار به مذاکره کنندگان ایرانی تولید خواهد کرد و پروسه امتیاز دادن به ایران را حتی شاید بتواند متوقف کند. این محور عملیات روانی البته به صورت وقیحانه ای از طرف ضلع غرب گرای داخلی و اصلاح طلبان نیز پشتیبانی شد.

چهار: اینکه طرف اروپایی ادامه مذاکرات را همچنان روی میز دنبال می کند ولی صراحتی در بیان کردن «پیشرفت مذاکرات» ندارد، هم نشانه انتظار و امید داشتن به نتیجه بخش بودن عملیات روانی خود بر ایران است و هم نشانه یک چارچوب جدیدی است که در دور جدید مذاکرات بر غربی ها تحمیل شده و  آن چارچوب این است که بیان «پیشرفت در مذاکرات» با توجه به اینکه پیش نویس ایران محور مذاکرات قرار گرفته و خبری از عقب نشینی ایران نیست، معنایی جز این ندارد که غرب اولین گام عقب نشینی را برداشته و ادامه این مسیر بر ریل دلخواه ایران خواهد بود. متن پیش نویس ایران، طرف غربی را در موضع تصمیم گیری قرار داد؛ آنها باید تصمیم می گرفتند که باز هم اولین ترک کننده میز مذاکره آنها باشند و یا باید پا به بازی تیم ایران بگذارند. این تصمیم برای پایتخت های تروئیکای اروپایی و آمریکا بسیار سخت بود. طرف غربی البته با خباثت همچنان تلاش دارد این موضوع را نیز دنبال کند که در صورتی که همانند گذشته نخواهد دست از تحریم ملت ایران بردارد، پایان و نوع اعلام علت پایان مذاکرات را به لحاظ روانی و رسانه ای در اختیار خود نگه دارد.