توافق جدید همان برجام است!

مذاکرات وین به وضعیت رسیده است که هم ایران و هم سایر طرف ها معتقدند روند کندی دارد، با این وجود برخی خوشبین هستند و معتقدند توافق در آینده نزدیک رخ می دهد و در مقابل برخی خیلی بدبینانه به موضوع می نگرند.

قاسم محبعلی در گفتگو با نامه نیوز درباره دو سند جدید تدوین شده در مذاکرات وین گفت: طرفین در جریان مذاکرات یکسری پیشنهادات خود را جمع بندی و به طرف مقابل می دهند تا در ادامه مذاکرات بخشی از تفاهم های نوشته شده یا نوشته نشده پذیرفته شود و بخشی از آن نیز ممکن است نکات جدید در آن گنجانده شود.

وی افزود: هیأت ایرانی در ابتدای مذاکرات دور جدید یک اشتباه تکنیکی و فنی مرتکب شد و تمام خواسته های خود را در دو سند به طرف مقابل ارائه دادند که معلوم بود آنها تناسبی با ادامه مذاکرات ندارند چون روند را نادیده گرفته بودند و همین امر موجب شد آن دور متوقف شد. حالا در این دور با اصلاح روند قبلی، برخی نکات را در پیش نویس آوردند. البته هنوز نمی توان قضاوت کرد که پیش نویس جدید در مقایسه با پیش نویس زمان دولت آقای روحانی چه تغییراتی کرده است.

این کارشناس مسائل بین الملل اظهار کرد: مذاکرات در ذیل قطعنامه 2231 شورای امنیت و چارچوب برجام صورت می گیرد و مرزهای تعیین کننده اش این دو هستند. از آنجا که قطعنامه 2231 هم برای ایران و طرفین الزام آور است خروج از آن یا خروج از برجام امکان دارد اصل موضوع را منتفی کند و نهایتا باید منتظر یک توافق جدید باشیم.

وی با اشاره به تغییر شرایط در ایران، آمریکا و منطقه ادامه داد: شرایط کنونی، شرایط 2015 نیست. هر توافقی تابع شرایط روز است باید دید در شرایط جدید چه تفاهمی امکان پذیر است که بین ایران و آمریکا رخ می دهد. سایر طرف ها واسطه محسوب می شوند که گاهی به روند مذاکرات کمک می کنند و گاهی موجب تأخیر در روند گفتگوها می شوند.

مدیرکل پیشین وزارت خارجه درباره میزان تفاوت محتوایی توافق وین با متن برجام، یادآور شد: شاید یکسری تغییرات جزیی صورت بگیرد ولی از آنجا که ایران در سه سطح شامل ان پی تی، 6 قطعنامه الزام آور قبلی شورای امنیت و برجام تکالیفی برعهده دارد، نمی تواند تحت هیچ شرایطی از آن چارچوب ها خارج شود بنابراین خیلی جای بازی وجود ندارد؛ پس نمی توانیم انتظار داشته باشیم که تغییرات جدی و آشکاری در توافق احتمالی وین نسبت به برجام رخ دهد.

وی درباره زمان حصول توافق در وین افزود: این بستگی به انتظارات طرفین دارد. در ایران امروز کسانی در دولت هستند که در گذشته موافق برجام نبودند بنابراین شاید انتظارات شان متفاوت باشد، در آمریکا نیز بایدن مثل اوباما فکر نمی کند و تصمیم ندارد موضوع مذاکره با ایران را فقط به موضوع هسته ای محدود کند. همچنین طرف های دیگری اعم از رژیم صهیونیستی و کشورهای عربی در حاشیه مذاکرات هستند که آنها هم گرچه دور میز مذاکره ننشسته اند اما بخشی از مذاکرات محسوب می شوند.

محبعلی با اشاره به یک سال و نیم باقی مانده از توافق برجام گفت: هر توافقی در وین بشود نهایتا یک توافق یک سال و نیمه خواهد بود، بعد از آن شورای امنیت باید درباره آینده برنامه هسته ای ایران تصمیم بگیرد، حالا چه درباره توافق وین خوشبین باشیم چه بدبین، این وضعیت بیش از یک سال و نیم دیگر ادامه نخواهد داشت.

وی افزود: اگر در وین توافق گام به گام صورت بگیرد یعنی نه ایران آمادگی داشته باشد که به وضعیت 2015 برگردد و نه آمریکا حاضر شود همه تحریم های مرتبط با برجام را یکجا بردارند، آن موقع شاید شاهد یک توافق موقت باشیم یعنی ایران بخشی از اقداماتش را کنار بگذارد و در عوض آمریکا نیز بخشی از تحریم ها را بردارد اما اگر قرار باشد ایران به نقطه صفر 2015 برگردد و آمریکا نیز همه تحریم های مرتبط با برجام را یکجا بردارد، به سرعت این مسئله رخ نمی دهد و زمان بر خواهد بود.