سکوت درباره «روز اجرای برجام»؛ فراموشی یا خجالت؟!

دیروز 27 دی‌ماه، طبق «برنامه جامع اقدام مشترک/ برجام»، سالگرد «روز اجرای توافق» بود. تیم مذاکره‌کننده ظریف، برخلاف نام غلط‌انداز «برنامه اقدام مشترک»، پذیرفت که ابتدا طرف ایرانی تمام تعهداتش را به شکل نقد، یکجا، غیرقابل برگشت (یا با امکان بازگشت طولانی‌مدت) و در کمتر از دو ماه انجام دهد. این روند که از جمله شامل انتقال 9700 کیلو گرم (97 درصد ذخائر) اورانیوم غنی‌شده به خارج از کشور، اوراق کردن و ازهم‌گسیختن 15هزار سانتریفیوژ از مجموع 19هزار سانتریفیوژ، و بتن‌ریزی در رآکتور اراک بود، 27 مهرماه 94 آغاز و تا 26 دی‌ماه به انجام رسید.

تازه پس از واگذاری نقد همه این امتیازات قرار بود، روز 27 دی‌ماه 94، «روز اجرای توافق» برای لغو تحریم‌ها باشد؛ روزی که هرگز فرا نرسید؛ نه در دولت اوباما و نه در دوره ‌ترامپ و بایدن! دولت آمریکا از همان ابتدا به تعبیر آقای صالحی که خود از مذاکره‌کنندگان بود، «دبّه» کرد. تعلیق را جایگزین لغو تحریم‌ها کرد و در ازای نمایش تعلیق یک تحریم، یک یا چند تحریم دیگر را اعلام یا اجرا کرد! تحریم‌های آیسا، سیسادا، ویزا و همچنین تدارک تحریم‌های کاتسا، محصول این دوره دغلکاری دولت آمریکاست. پس از آن هم که ‌ترامپ روی کار آمد، به واسطه کسب اطمینان از اینکه دولت روحانی در صورت خروج آمریکا و بازگرداندن تحریم‌ها، از توافق خارج نمی‌شود، اقدام به خروج از برجام و زیرپا گذاشتن تمام تعهدات کرد. خانم موگرینی می‌گوید او این تضمین را از روحانی گرفته بود!

دموکرات‌ها هر چند اقدام ‌ترامپ را تخطئه می‌کردند و موجب توقف اجرای تعهدات ایران می‌دانستند، اما در یک سال گذشته که سر کار آمدند، همچنان از اجرای تعهدات حداقلی طفره رفته و برجام را گروگانی برای مطالبه امتیازات جدید قرار دادند!

مرور زمان آشکار کرد که برخلاف تبلیغات دهان‌پرکن درباره فتح‌الفتوح بودن برجام، این توافق پر از خسارت برای کشور بوده و منافذ بسیاری دارد. از جمله اینکه فاقد تضمین، و مکانیسم شکایت موثر برای مطالبه حقوق و خسارات ایران است، توازن ندارد، تکلیف لغو تحریم‌ها در آن معلوم نشده بلکه به نحوی تنظیم شده که طرف مقابل توانسته در همین دوره اجرا، تحریم‌ها را از 800 مورد به بیش از 1700 مورد افزایش دهد!

این فاجعه در حالی رقم خورد که آقای روحانی چندبار گفته بود همه تحریم‌ها در روز اجرای توافق لغو خواهد شد؛ از جمله:

۲۰ فروردین۹۴ در مراسم روز ملی فناوری هسته‌ای: «ما هیچ توافقی را امضاء نخواهیم کرد، مگر آنکه در اولین روز اجرای توافق، تمامی تحریم‌های اقتصادی، همان روز و بالمرّه (یکجا) لغو شود».

 ۲۳ تیر ۹۴ در گفت‌وگوی مستقیم به مناسبت امضای برجام تأکید کرد: «عیدانه فراوان شد، تا باد چنین بادا ... امروز به ملت شریف ایران اعلام می‌کنم که طبق توافق، در روز اجرا (دی‌ماه ۹۴) تمامی تحریم‌ها لغو خواهد شد. تمام تحریم‌های اقتصادی شامل مالی، بانکی، بیمه، حمل‌ونقل، پتروشیمی و فلزات گرانبها بالمره (یکباره) لغو خواهد شد و نه تعلیق. امروز روزی است که قدرت‌های بزرگ اعلام کرده‌اند همه تحریم‌ها برداشته و شرایط عادی در روابط با ایران آغاز خواهد شد».

یادآور می‌شود روزنامه‌های بزک‌کننده برجام، شش سال قبل در تاریخ 27 دی ماه، تیتر و عکس تمام قد صفحه اول خود را به عناوین اغوا‌کننده اختصاص داده بودند؛ تیتر‌هایی مانند: «اعتماد: صبح بدون تحریم»، «شرق: اینک بدون تحریم»، «قانون: خلاص شدیم»، «ایران: فروپاشی تحریم»، «آفتاب یزد: تحریم رفت»، «آرمان: تحریم‌ها به تاریخ پیوست»، «همدلی: تحریم تمام شد»، «ابتکار: تحریم‌ها هم رفت»، و...

این روزنامه‌ها اما دیروز در ششمین سالگرد «روز اجرای برجام»‌ترجیح دادند روی‌شان را سمت دیگری بچرخانند و به یاد مخاطبان نیاورند که چگونه به کلاهبرداری آمریکا کمک رساندند.