ایران جایگزین انرژی اروپا؟ - اصلا نمیگذارند
آرمان ملی: کیف در سومین روز عملیات نظامی روسیه علیه اوکراین هدف بمباران قرار گرفته است.
صدای تیراندازی در مرکز کیف از ساعات اولیه صبح دیروز باز هم شنیده میشد. خارکیف، دومین شهر بزرگ اوکراین نیز تقریبا محاصره شده است. مشخصا در این برهه زمانی نیروهای روسیه در حال حمله به سمت پایتخت اوکراین هستند و صدای انفجار در این شهر شنیده شده میشود. اتفاقی که ساعات آینده را در بحران اوکراین بسیار تعیین کننده میکند. این در حالی است که مقدمات برای شروع مذاکره میان دولت روسیه و اوکراین در دستور کار قرار گرفته است هر چند برخی تصمیم پوتین برای تغییر دولت در اوکراین را قطعی میدانند. اتفاقی که بر جنبههای مختلف تحولات بینالملل تاثیر میگذارد. در راستای بررسی این مساله «آرمانملی» گفتوگویی با محمدجواد جمالی نوبندگانی، نایبرئیس کمیسیون سیاست خارجی مجلس دهم داشته است که در ادامه میخوانید.
پیش بینی شما از آینده تحولات در اوکراین چیست؟
در اوکراین با توجه به روندی که در روزهای اخیر شاهد آن بودهایم، به هیچ وجه غربیها در اوکراین مداخله نظامی نخواهند کرد و هر اتفاقی رخ دهد باز هم آنها به صورت مستقیم از دولت اوکراین حمایت نخواهند کرد. این را صراحتا و تلویحا ناتو و آمریکا نیز اعلام کردهاند. در همین راستا بیشترین فشار بر روسیه به شکل تحریمی و اقتصادی خواهد بود و تلاش میشود تا با تحریم روسیه به پوتین و دولت او ضربه وارد کنند. باید توجه داشت که همین حوزه نیز به خوبی صورت نخواهد گرفت و هنوز بخش نفتی روسیه تحریم نشده است و به نظر میرسد تحریم هم نشود. از سوی دیگر هنوز در خصوص تحریم سوئیفت روسیه نیز شک و تردید وجود دارد و در خصوص آن به تفاهم نرسیدهاند تا در عمل شکل گیرد. به علت اینکه اروپا وابستگی در بحث اقتصادی و انرژی به روسیه دارد عملا تحریم کامل روسیه نیز امکان پذیر نخواهد بود. آلمان و غالب کشورهای شرق اروپا امروز نیاز زیادی به روسیه دارند که نمیتوان از این امر چشم پوشید. به همین علت به احتمال زیاد روسیه به تمامی اهداف خود در اوکراین خواهد رسید و بعید به نظر میرسد غرب بتواند مانع روسیه شود.
روسیه چه اهدافی را در اوکراین دنبال میکند؟
با توجه به حساسیت مساله، احتمالا روسیه به دنبال توافقی خواهد بود تا اوکراین را به یک کشور غیرنظامی بدل کند و پس از آن از اطراف کیف عقب نشینی خواهد کرد. اهداف روسیه در اوکراین بیشتر جنبه امنیتی دارد زیرا از نظر اقتصادی این لشگرکشی به نفع روسیه نیست. با این وجود انتظار میرود بحران اوکراین تا دو سه ماه آینده ادامه داشته باشد. این گونه نیست که بحران اوکراین در عرصه میدانی خیلی طولانی شود و به نظر در کوتاه مدت حل و فصل خواهد شد. شاید تبعات سیاسی این درگیریها در طولانی مدت نیز وجود داشته باشد اما وضعیت کنونی جهان به شکلی است که درگیریها در اوکراین نمیتواند طولانی مدت باشد. روسیه نیز گرفتاریهای خاص خود را دارد و مشخصا به فکر گرفتاری در بلندمدت در اوکراین نیست و میخواهد هر چه سریعتر تکلیف این حوزه را مشخص کند تا بار دیگر بر جنبههای اقتصادی فعالیتهای خود تمرکز کند. آنها میخواهند یک بار برای همیشه این مساله امنیتی خود با غرب را حل و فصل کنند.
موضع گیری ایران در قبال تحولات اوکراین را خوب میدانید؟
ایران با اوکراین رابطه ممتازی ندارد و در سالهای اخیر روابط دو کشور خوب نبوده است. در بحث هواپیمای اوکراینی نیز بعضا مشاهده میشد که مواضع مسئولین اوکراینی عجیب و غیرمنطقی بود و آنها بیشتر به دنبال اهداف سیاسی خود بودند. به همین علت شاید موضع گیری ایران به شکلی بود که احساس میشد ایران بیشتر موضع روسیه را قبول داشته است. ایران باید به فکر منافع ملی خود و موضوعاتی که در کنفرانس امنیتی مونیخ نیز مطرح شده است، باشد. ایران در سالهای گذشته سختی زیادی تحمل کرده است که عمده آن ناشی از تحریمهای شدیدی بوده است که علیه ایران وضع شده است که در دهههای گذشته بیسابقه بوده و عملا ایران را در شرایط بسیار سختی قرار داد و به همین علت احساس مشترکی با روسیه دارد که این کشور نیز مورد هدف تحریمها قرار گرفته است. همین اقدامات غیرمنطقی غرب علیه ایران سبب شد تا ایران یک دیپلماسی نرم و محافظه کارانه در قبال تحولات اوکراین داشته باشد. ایران در این دیپلماسی نرم هم به نگرانیهای روسیه توجه داشته و هم عنوان کرده است که تحرکات ناتو عامل چنین تشنجی در عرصه بینالمللی است و هم اینکه عنوان کرده است که طرفین باید از طریق دیپلماسی مشکلات خود را حل کنند و حقوق بشر مورد توجه طرفین قرار گیرد تا افراد بیگناه کمتری جان خود را از دست دهند. ایران به گونهای موضعگیری کرده است که منافع خود در این شرایط حساس به خطر نیفتد و هم اینکه در موضعگیری خود به مردم بیدفاع نیز توجه داشته است. باید توجه داشت در برههای از زمان قرار گرفتهایم که مساله انرژی از اهمیت بسزایی برخوردار است اما حتی در این زمینه نیز به ایران اجازه فعالیت نمیدهند تا بحران انرژی اروپا از طریق ایران حل و فصل شود و مانع اصلی نیز در این زمینه آمریکاست. آنها یا خود انرژی به اروپا صادر خواهند کرد و یا اگر به خاورمیانه توجه کنند از سوی قطر گاز اروپا را تامین خواهند کرد و اجازه نمیدهند تا ایران از این عرصه به سود برسد. امروز کشورهایی در اروپا به انرژی نیاز دارند که هم سو با آمریکا هستند و جو سیاسی به گونهای شکل گرفته است که اجازه نمیدهد تا ایران جایگزین روسیه در بازار انرژی اروپا شود.
دیدگاه تان را بنویسید