«توافق» معطل آخرین تردید‌های واشنگتن
منابع متعددی در غرب توافق با ایران را در مراحل و گام‌های نهایی می‌دانند. مذاکره‌کننده ارشد انگلیس در وین نیز در توئیتی به زبان فارسی اعلام کرد که طرفین مذاکرات به حصول توافق نزدیک شده‌اند، در مقابل ایران اگرچه آمادگی‌اش برای توافق را از قول امیر عبداللهیان، وزیر خارجه اعلام کرده، اما همزمان سخنگوی وزارت خارجه تأکید دارد که برای توافق نهایی گام‌هایی باید برداشته شود و مذاکرات همچنان ادامه دارد.
در روز‌های آخر زمستان که شهر وین، پایتخت اتریش تغییرات فصلی را تجربه می‌کند، هوای اتاق مذاکرات در هتل کوبورگ وین، تاریک و روشن است. منابع غربی متعددی نسبت به رسیدن به گام‌های نهایی توافق با ایران ابراز امیدواری کرده‌اند و تقریباً بسیاری از مذاکره‌کنندگان اتفاق‌نظر دارند که تا توافق نهایی احیای برجام چیزی نمانده است. میخائیل اولیانوف، مذاکره‌کننده ارشد روسیه روز پنج‌شنبه اعلام کرد که توافق هسته‌ای جدید با ایران ظرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت (یعنی حداکثر امروز) اعلام می‌شود. اولیانوف همچنین در همان روز پنج‌شنبه در پیامی توئیتری نوشت: «روز گذشته یازدهمین ماه از شروع مذاکرات وین رقم خورد؛ مذاکراتی طولانی و طاقت‌فرسا. اکنون [مذاکرات]رو به اتمام است.»
علاوه بر نماینده روسیه، مذاکره‌کننده ارشد انگلیس در مذاکرات وین نیز نزدیک شدن مذاکره‌کنندگان به توافق نهایی را تأیید کرده و در توئیتی به زبان فارسی گفته که طرفین مذاکرات به حصول توافق نزدیک شده‌اند. استفانی القاق، مذاکره‌کننده ارشد انگلیس نوشت: «ما خیلی نزدیک به یک توافق هستیم. اکنون باید چند قدم نهایی را برداریم.»
تمدید وضعیت اضطراری
با وجود صدا‌های امیدوارکننده‌ای که از وین به گوش می‌رسد، اما در واشنگتن رفتار‌ها در قبال توافق با ایران همچنان متناقض است. جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا بامداد جمعه در نامه‌ای به رؤسای دو مجلس قانونگذار این کشور، وضعیت اضطرار ملی در قبال ایران را تمدید کرد تا نشان دهد حتی با وجود توافق قرار نیست تغییری در سیاست‌های امریکا در قبال ایران صورت گیرد. تمدید وضعیت فوق‌العاده در برابر ایران از سوی بایدن یک روز پس از آن صورت گرفت که جالینا پورتر، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا گفته بود مذاکرات در وین «پیشرفت قابل توجهی» داشته است. این مقام امریکایی گفته بود: «ما به یک توافق احتمالی نزدیک هستیم، اما تعدادی از مسائل دشوار هنوز حل نشده باقی مانده است. توافقی نخواهیم داشت، مگر اینکه مسائل باقیمانده را به سرعت حل کنیم.»
گفت‌وگوی بنت با گروسی قبل از سفر
در حالی که رسانه‌ها روز پنج‌شنبه از سفر آتی چند ساعته رافائل گروسی، مدیرکل آژانس در بحبوحه مذاکرات وین به تهران خبر دادند، تحرکات و نگرانی‌ها در تل‌آویو از انعقاد توافق تشدید شده است. گفته شده، سفر گروسی برای روز ۱۴ اسفند (پنجم مارس) برنامه‌ریزی شده و همزمان با اعلام خبر سفر مدیرکل آژانس به تهران، دفتر نخست‌وزیر اسرائیل در بیانیه‌ای اعلام کرد که نفتالی بنت پیش از سفر رافائل گروسی به ایران با او گفتگو کرده است. مقامات صهیونیستی همزمان با تندرو‌ها در داخل امریکا از شکل‌گیری هرگونه توافق احتمالی میان ایران و گروه ۱+۴ و بازگشت امریکا به برجام و برداشتن تحریم‌های یکجانبه علیه تهران به شدت در هراس هستند. بنی گانتز، وزیر جنگ رژیم‌صهیونیستی نیز در مراسم فارغ‌التحصیلی افسران نیروی دریایی در منطقه خلیج حیفا گفت: «در هفته‌های آینده، شاید حتی در روز‌های آینده و در هر لحظه ممکن است توافق هسته‌ای بین قدرت‌های جهانی و ایران امضا شود، اما چه این اتفاق بیفتد یا نه، اسرائیل به هر کاری که لازم باشد برای جلوگیری از تبدیل شدن ایران به یک تهدید وجودی و داشتن قابلیت هسته‌ای ادامه خواهد داد.»
توافق معطل واشنگتن
با وجود چشم‌انداز‌های مثبت دستیابی به توافق در وین، به نظر می‌رسد نهایی شدن توافق احتمالی معطل تصمیم نهایی در واشنگتن است. حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران نیز در تماس تلفنی خود با جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، آخرین نتایج مذاکرات وین برای لغو تحریم‌ها را مورد بحث و تبادل‌نظر قرار داد. وی در این گفتگو اظهار داشت: «ما برای نهایی کردن توافق خوب و فوری آمادگی داریم، اما شتاب و عجله طرف غربی نمی‌تواند مانع رعایت خطوط قرمز ایران شود. هر زمانی که طرف‌های غربی خطوط قرمز باقیمانده و اعلام شده ما را بپذیرند، آماده حضور در وین هستم.» همچنین سخنگوی وزارت امورخارجه ایران در حساب توئیتری خود روز جمعه با بیان اینکه مذاکرات وین همچنان ادامه دارد، اعلام کرد: «هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید که توافق انجام شده است، تا زمانی که همه مسائل مهم باقیمانده حل و فصل شود. تلاش مضاعفی لازم است.»
انریکه مورا، نماینده اتحادیه اروپا پنج‌شنبه شب در توئیتی با اشاره به نزدیک شدن مذاکرات وین به مراحل پایانی اظهار کرد که برخی از موضوعات مرتبط هنوز باز هستند و گفتگو‌ها به پایان نرسیده است.
از سوی دیگر در حالی که اظهارنظر‌هایی درباره پایان مذاکرات وین مطرح شده، یک منبع آگاه ایرانی گفت که موارد اختلافی با امریکا هنوز باز است. این منبع آگاه افزود، تا زمانی که همه چیز مورد توافق قرار نگیرد، توافقی نمی‌شود.
جدیدترین اطلاعات رسیده از توافق در حال نگارش در وین نشان می‌دهد به دلیل سنگ‌اندازی‌های امریکا در نقطه احتمال برابر توافق یا عدم توافق هستیم و ایران مصمم است به هیچ وجه از خطوط قرمز خود عبور نکند. منبع آگاهی گفته است یکی از نکات مهم در توافق احتمالی که به نوعی دستاورد توافق جدید نسبت به برجام به حساب می‌آید، این است که طرف مقابل پذیرفته در جهت تسهیل انتفاع ایران از رفع تحریم‌ها و همچنین جلوگیری از تزاحم قوانین دیگر در فرآیند رفع مؤثر و پایدار تحریم، تعهدات ضروری تازه‌ای را بپذیرد که الزاماً در برجام قید نشده‌اند. علاوه بر این، یکی از خطوط قرمز ایران برای رسیدن به توافق این بود که امریکا حتی بعد از انجام همه تعهداتش هم بلافاصله به برجام بازنگردد که این موضوع نیز در ضمیمه توافق احتمالی تصریح شده است.
دیدگاه تان را بنویسید