حامیان «صیانت» مشغول کارند
شرق: موافقان محدودسازی اینترنت بعد از ابطال مصوبه کمیسیون مشترک که بدون رعایت الزامات قانونی رأی به تصویب کلیات طرح صیانت داده بود، در تلاش برای حفظ موقعیت خود هستند. موافقان طرح در کمیسیون مشترک همچنان در دفاع از طرحی که مخالف قانون اساسی و حقوق شهروندی است به دنبال به کرسی نشاندن خواست ۱۸ نفر در برابر ۸۰ میلیون ایرانی هستند.
حتی مرتضی آقاتهرانی، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس که چندی پیش گفته بود ما کار خودمان را می‌کنیم اخیرا هم گفته است «ما محکم پای طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی ایستاده‌ایم». اقلیتی که همچنان پای مسدودسازی اینترنت ایستاده‌اند برای دفاع از طرح مملو از ایراد خود به دفاعیاتی می‌پردازند که یا از سر لجبازی با ملت است مانند آنچه آقاتهرانی گفته یا توجیه‌هایی می‌آورند که با هیچ منطقی سازگار نیست.
برای نمونه یزدی‌خواه از موافقان این طرح با اشاره به مسئله طرح صیانت، گفته است: آخرین نسخه آن که نظام تنظیم مقررات در فضای مجازی است به ۲۲ ماده تقلیل پیدا کرده و بسیاری از وظایف و کار‌هایی که در طرح‌های پیشین بود به دولت، شورای عالی فضای مجازی، وزارت ارتباطات و... واگذار شده است. نام آن تغییر کرده و امروز حتی کمیسیونی با نام طرح صیانت نداریم. در هیچ جای آخرین نسخه نیامده که اینستاگرام قرار است فیلتر شده یا مسدود شود. ضمن اینکه این جلسه‌ای که همه می‌گویند ۱۰دقیقه‌ای بوده و تصویب شده است، ما بیش از ۴۰ جلسه داشتیم و هزاران ساعت وقت کارشناسی گذاشته شده است؛ وقتی به رأی‌گیری رسیدیم جلسه ۱۰ دقیقه بود. همین یک پاراگراف از سخنان این نماینده مجلس که از سر توجیه بیان شده، مملو از ایراد است. اینکه کلمه صیانت از نام طرح حذف شده مبنی بر تغییر اصل و اساس هدف طراحان برای محدودسازی دسترسی مردم به اینترنت و جریان آزاد اطلاعات نیست. عدم کاربرد کلمه فیلترینگ هم به‌معنای تسهیل استفاده از اپلیکیشن‌های خارجی نیست زیرا با کاهش پهنای باند این پلتفرم‌ها امکان استفاده از آنها در داخل کشور مهیا نخواهد بود که در طرح پیش‌بینی شده است.
همچنین همان زمان که سخن از ۴۰ جلسه کارشناسی در کمیسیون مشترک شد، نمایندگان از برگزاری این تعداد جلسه ابراز بی‌اطلاعی کردند. نوری‌قزلجه از نمایندگان مجلس که مخالف مسدودسازی اینترنت است، گفت: «ما ۱۳ جلسه رسمی داشتیم درحالی‌که می‌گویند ۴۰ جلسه برگزار شده، متعجبم این ۲۷ جلسه را با چه کسانی و کجا داشته‌اند؟ همه اینها مخفی‌کاری و شک‌برانگیز است». یزدی‌خواه همچنین درباره روی‌آوردن مردم به نرم‌افزار‌های داخلی، عنوان کرد: ما در زندگی روزمره برای مسیریابی از نرم‌افزار استفاده می‌کنیم. در سال‌های گذشته نرم‌افزار خارجی استفاده می‌شد، اما وقتی نرم‌افزار‌های داخلی روی کار آمد برای مردم تغییر ایجاد کرد و دیگر نیازی به نرم‌افزار‌های خارجی پیشین احساس نشد. ما به‌هیچ‌عنوان فیلتر نمی‌کنیم، بودجه پلتفرم‌های ایرانی خیلی قطره‌چکانی داده شد و آنچه تصویب شده بود، داده نشد. این طرح هیچ چیز جدیدی ندارد؛ در‌واقع مصوبات شورای عالی فضای مجازی را در جلسه سی‌و‌ششم تا چهلم که راجع به موضوعات و... هستند که اجرا نشده‌اند، پالایش کردیم. این عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی گفته است: ما برای فعالیت کاربران در شبکه‌های خارجی هیچ‌گونه جرم‌انگاری نکرده‌ایم و هرکسی می‌خواهد استفاده می‌کند و کسی با او کاری ندارد. ما می‌گوییم اگر شبکه‌های اجتماعی داخلی تقویت شوند و نیاز‌های کاربر ما را پاسخ‌گو باشند، خوب است. در‌حال‌حاضر حدود ۹۵ درصد نیاز‌های مخاطب ما از طریق سرور‌ها و شبکه‌های داخلی قابل تأمین می‌شود. موضوع طرح‌های ما، این نرم‌افزار‌های فعلی نیست؛ چراکه اینها به کار خود ادامه می‌دهند و بخش عمده‌ای از مشاغل روی این برنامه‌ها سوار است. وی با اشاره به چگونگی برخور‌د با شبکه‌های اجتماعی خارجی، بیان داشت: اگر برای شرکت‌های خارجی امتیاز داشته باشد و دفاترشان را به داخل ایران بیاورند، می‌توانند بیایند. اگر تبلیغات رسمی کشور روی شبکه‌های خارجی ممنوع باشد و فقط بتوان روی شبکه‌های داخلی تبلیغ کرد، مایل هستند که این اتفاق بیفتد. مثلا وقتی تلگرام می‌خواست فیلتر شود، اینستاگرام، فیس‌بوک و دیگر نرم‌افزار‌های خارجی برای مذاکره نامه نوشتند و پیگیری کردند. حتی اگر اقدامی برای تأسیس دفتر در ایران انجام ندادند و نیز فیلتر نشده و پهنای باندشان نیز کاهش پیدا نمی‌کند. در‌واقع جذابیت برای مردم اهمیت دارد. نماینده مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه باید نرم‌افزار‌های داخلی به‌گونه‌ای باشد که در شرایط بحران در پدافند غیرعامل به‌خوبی عمل کند، اظهار کرد: وقتی آتش‌سوزی در زیرساخت پیش آمد به این دلیل بود که ما شبکه‌های اینترنتمان را روی فیبر نوری و شبکه‌های ثابت گسترش ندادیم؛ چراکه دولت گذشته اعتقادی به آن نداشت و پول به دست اپراتور‌های همراه بوده است. ما اعتقاد داریم که شبکه فیبر نوری باید در تمامی نقاط توسعه پیدا کند مثلا فیس‌بوک روسیه را تحریم کرده است، وزارتخانه‌ها را از دسترسی به آن محروم کردند و اگر آنها شبکه‌های جایگزین داخلی نداشته باشند، امورات کشورشان مختل می‌شود.
حامیان «صیانت» مشغول کارند
این طرح صرفا کلیات بوده و برای جزئیات بحث نشده است. اگر مجلس تصمیم بگیرد در کمیسیون و در غیر این صورت در صحن بررسی خواهد شد.
موافقان طرح در تلاشی گسترده می‌خواهند اصل طرح خود را حفظ کنند و اگر شد در همان کمیسیونی که این اقلیت تندرو، اکثریت آن را تشکیل می‌دهند کار را تمام کنند. از این رو فعالیت رسانه‌ای آنها که تجربه نشان داده صدای رسایی هم دارند، گسترش یافته است.
اینکه نسخه نهایی طرح صیانت با تغییر نام تغییری اساسی در محتوا نداشته در گزارش‌های قبلی «شرق» نقد شده و ادعای مدافعان محدودسازی اینترنت در حمایت از طرحشان قابل دفاع نیست. کلی‌گویی در نسخه نهایی و بعضا تغییر اصطلاحات شاید در خوانش اولیه برای مخاطب بی‌اطلاع از زبان قانون‌نویسی می‌توانست توجیهی برای تغییر محتوا باشد اما با کمی دقت در بند بند همان نسخه، امنیتی‌شدن فضای مجازی، محدودشدن دسترسی‌ها و تلاش برای قطع ارتباط ایرانیان با اینترنت جهانی کاملا مشهود است. حتی در بحث حمایت از برنامه‌های داخلی هم جز ایجاد رانت و هدردادن میلیاردها تومان از بیت‌المال مانند تجربه حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی حاصلی نمی‌توان متصور شد زیرا اینترنت ملی هم نمی‌تواند سرنوشتی بهتر از خودرو ملی و سایر ملی‌سازی‌هایی از این دست داشته باشد.
این در حالی است که جلال رشیدی‌کوچی، نماینده مجلس در برنامه تلویزیونی زاویه گفته است: «طرح صیانت، تولد یک دیکتاتوری مطلق در فضای مجازی است که می‌تواند تمام مصوبات شورای عالی فضای مجازی را تحت تأثیر قرار دهد، در حالی که مقام معظم رهبری تصمیم‌گیری درباره فضای مجازی را در اختیار شورای عالی فضای مجازی قرار داده‌اند».
هرچند مخالفان این طرح در کمیسیون به تعداد انگشتان یک دست هم نرسیدند اما اکنون اکثریت مجلس بر نتایج زیان‌بار اجرای این طرح ناقص و پرایراد واقف است. احتمالا سال آینده شاهد بررسی طرح در صحن خواهیم بود البته تندروهای مجلس هم در تلاش هستند تا این مهم رخ ندهد. حال باید دید در میدان نبرد اقلیت تندرو مجلس با اکثریت مجلس در رابطه با سرنوشت طرح صیانت کدام موفق خواهند شد.
دیدگاه تان را بنویسید