توافق قریب الوقوع در وین بر خلاف میل مسکو

تهران و قدرت‌های بزرگ امضاکننده توافق  برجام به توافقی برای احیای این متن که به ایران اجازه می‌دهد نفت خود را در ازای توقف قابل راستی‌آزمایی برنامه هسته‌ای خود دوباره صادر کند، بسیار نزدیک شده اند. اما در لحظه آخری مشکلی از جانب مسکو به وجود آمده است.

احیای این توافق به ایران اجازه می‌دهد تا از تابستان آینده نفت خود را دوباره صادر کند. این یک موهبت برای ایران  و نیز غربی‌ها  است، چرا که قیمت نفت به علت جنگ بین مسکو و کی یف افزایش یافته است. نشست روز شنبه بین رافائل گروسی و محمد اسلامی در تهران، آخرین موانع بر سر راه توافق را برطرف کرد.

پیش بینی می شود تا پایان ماه ژوئن آژانس بین المللی انرژی اتمی نتایج تحقیقات خود را در کنار اقدامات به اصطلاح «اعتمادسازی» بین واشنگتن و رژیم ایران  منتشر کند.

به گفته دیپلمات‌ها در وین، مانع دیگری که قرار است برداشته شود، تضمین دولت بایدن برای عدم لغو دوباره توافق بدون نقض آشکار طرف ایرانی است، همانطور که ترامپ انجام داده بود.

مسکو نگران است که تحریم‌های غرب به علت تهاجمش به اوکراین فعالیت‌های خودش که برای اجرای برجام ضروری است را نیز شامل شود. وزیر امور خارجه روسیه گفت: «ما از همتایان امریکایی خود برای این که تحریم های اعمال شده توسط غرب علیه روسیه بر حق آن در همکاری آزاد و کامل تجاری، اقتصادی، سرمایه گذاری و فنی. نظامی با ایران تأثیری نمی گذارد، ضمانت های کتبی [...] خواسته ایم.»

فیاض زاهد، کارشناس ایرانی روابط بین الملل گفت: «اکنون که روسیه تحت تحریم است، ممکن است علاقه ای به حل مشکل هسته ای ایران نداشته باشد، رویکردی که می تواند بسیار خطرناک باشد. مقامات ایران باید هوشیار باشند تا اجازه ندهند رژیم روسیه از این موقعیت سوء استفاده کند.»

توافق با ایران مشکلات واشنگتن را برطرف می کند و در این صورت آزادی عمل بیشتری در مورد مساله اوکراین خواهد داشت. با این حال، وتوی روسیه در مورد احیای برجام به روابط بین مسکو و متحد اصلی آن در خاورمیانه آسیب می زند، زیرا تهران به شدت نیاز دارد از لغو تحریم ها بهره مند شود.

تهران پانزده برابر بیشتر از حد مجاز برجام اورانیوم با غنای پایین دارد. مهمتر از همه، 33.2 کیلوگرم اورانیوم غنی شده با غنای 60 درصد در ایزوتوپ 235 دارد، در حالی که در نوامبر فقط 15.5 کیلوگرم و در تابستان گذشته 6 کیلوگرم بود. حدود بیست کیلو اورانیوم با غنای 90 درصد برای ساخت بمب هسته ای لازم است.

غربی ها بر فوریت توافق اصرار دارند و معتقدند که با روند کنونی، توافق دیگر معنی نخواهد داشت، زیرا ایران یک «کشور آستانه» خواهد بود، یعنی در صورت لزوم، ذخایر کافی برای تولید بمب را تا چند هفته آینده خواهد داشت.