قدرتمندترین کروز ایرانی کدام موشک است؟

بامداد یکشنبه ۲۲ اسفند سال گذشته موشک‌هایی از داخل ایران به مقر جاسوسی موساد در اربیل عراق برخورد و این مرکز را منهدم کردند. بلافاصله پس از این اتفاق، منابع خبری از شنیده‌شدن صدای انفجار‌های مهیب در اربیل عراق و هدف قرار گرفتن چندین مرکز متعلق به رژیم صهیونیستی خبر دادند.

این تنها بخشی از اقتدار دفاعی ایران اسلامی است که در سال‌های اخیر برای دفاع از خود نمود پیداکرد. قدرتی که تماما بومی بوده و توسط متخصصان و محققان ایرانی طراحی، تولید و توسعه یافته است. 

اقتدار دفاعی که بخش گوچکی از آن در این اتفاق رخ داد، مولفه‌ها و عناصر بسیاری دارد. قدرت موشکی یکی از این مولفه‌هاست که جرقه بومی‌سازی آن در دوران جنگ تحمیلی علیه کشورمان زده شد. یک جوان به نام حسن طهرانی‌مقدم که بعدها و به واسطه فعالیت‌هایش به پدر موشکی ایران معروف، مبتکر آن است.

فعالیت‌های او باعث شد تا در سال‌های پس از دفاع مقدس تا به امروز موشک‌هایی در انواع مختلف طراحی و تولید شود. موشک‌هایی که هر کدام از آن‌ها ویژگی‌ها و کاربردهای مخصوص به خود را دارند. موشک‌های کروز نیز جزو همین رده هستند که در انواع زمین‌پایه، هواپایه و دریاپایه تقسیم‌بندی می‌شوند.

موشک‌های کروز نوعی موشک و نوعی هواگرد بی‌سرنشین هدایت شونده بوده که مسیر آن تا رسیدن به هدف قابل تغییر و هدایت است. در اغلب سامانه‌های کروز از نوعی موتور جت استفاده می‌شود، در حالی که موشک‌های دیگر از موتورهای راکتی استفاده می‌کنند.

این موشک‌ها به علت ویژگی‌های خاص خود در عملیات‌ها و ماموریت‌های مهمی حضور دارند. شاخصه‌هایی همچون قیمت پایین، توانایی پرواز و حرکت طولانی مدت‌تر و سرعت بیشتر نسبت به سایر موشک‌ها آن‌ها را به یک سلاح راهبردی تبدیل کرده است. البته رادارگریزبودن و سختی در شناسایی آن‌ها نیز جزو ویژگی‌های موشک‌های کروز به شمار می‌رود.

مکانیزم حرکت آن‌ها به سوی اهداف پرواز سرعت بالا در ارتفاع پایین بوده و به همین دلیل اغلب کشف و شناسایی آن‌ها سخت است. این قاعده هیچ‌گاه مطلق نیست و بوده‌اند موشک‌هایی که کشف، شناسایی و منهدم شده باشند.

موشک‌های کروز دارای چهار ویژگی اصلی هستند؛ اولین ویژگی موشک‌های کروز استفاده از نیروی آیرودینامیکی در طبقات پایین جَو یعنی در بازه ۳۰ کیلومتر، دومین ویژگی توانایی تغییر مسیر و ارتفاع حرکت خود در طول مسیر حرکت، سومین ویژگی نیز برد بیش از ۵۰ کیلومتری و چهارمین ویژگی نیز قابلیت هدایت مداوم در طول مسیر به سوی هدف نهایی است.

صنایع دفاعی کشورمان توانسته با بهره‌گیری از دانش متخصصان داخلی و علم روز دنیا انواع موشک‌های کروز را تولید کند. نیروهای دریایی ارتش و سپاه پاسداران بیشترین کاربران موشک‌های کروز در کشورمان هستند. البته بخش‌های دیگری نیز آن‌ها را استفاده می‌کنند. اما بهره‌گیری از آن‌ها در سازمان رزم نیروهای دریایی نمود بیشتری دارد.

موشک‌های کروز نور، قدیر، قادر، نصر و ... جزو پرکاربردترین انواع در نیروهای دریایی هستند. از این موشک‌ها در عرصه‌های دفاع ساحلی و تهاجم به دشمن در دریا بهره برده می‌شود.

برد این کروزهای دریایی زیر ۲۰۰ کیلومتر است اما انواع دیگری از کروزها نیز در صنایع دفاعی ساخته شده که برد آن‌ها حداقل ۷۰۰ کیلومتر تخمین زده می‌شود. ابومهدی، هویزه، سومار و یا علی (ع) سه کروز شاخص در این حوزه هستند.

موشک کروز هویزه یکی از انواع موشک‌های کروز ساخت ایران است که ۱۳ بهمن ماه ۹۷ در جریان نمایشگاه اقتدار ۴۰ توسط امیر سرتیپ حاتمی وزیر دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح و با حضور سردار حاجی زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه رونمایی شد.

طبق اعلام وزیر دفاع، برد این موشک یک هزار و ۳۵۰ کیلومتر بوده و آزمایش پروازی آن در برد پروازی یک هزار و ۲۰۰ کیلومتری با موفقیت انجام شده است. در این آزمایش هویزه توانست با موفقیت اهداف از پیش تعیین شده را با دقت منهدم کند.

وزارت دفاع، ساخت و تولید موشک کروز هویزه را گامی موثر در افزایش توانمندی نیرو‌های مسلح و قدرت بازدارنگی کشور دانسته و اعلام کرده که این موشک «دستان بلند» نظام جمهوری اسلامی ایران در حوزه دفاع موشکی کروز است.

موشک‌های ایرانی غالبا از هدایت چندگانه بهره می‌برند که احتمالا مهمترین‌شان "ترکام - TERCOM" باشد. این نوع هدایت براساس یک نقشه از عوارض زمین شکل می‌گیرد و موشک برمبنای اطلاعات ورودی به رایانه و یا رایانه‌های پرواز، طی مسیر کرده و با ابزار‌های متنوعی مسیر حرکتش را اصلاح و دقت خود را افزایش می‌دهد.

در عین حال، مسلم است که فقط از این نوع هدایت برای ناوبری موشک‌ها بهره برده نمی‌شود، بلکه از چند نوع هدایت دیگر نیز برای هدایت دقیق موشک‌های ایرانی استفاده می‌شود که گلوناس و INS از جمله آنهاست؛ کما اینکه سپاه پاسداران نیز در مورد موشک کروز ۱۵۰۰ کیلومتری خودش (هنوز رونمایی نشده است) اعلام کرده که این موشک از طیف متنوعی از سیستم‌ها از جمله Gps، Glonass، Tercom، Ins و Dsmac بهره می‌برد.