توافق در وین، لَنگ تصمیم نهایی بایدن لجوج

مذاکرات وین با وجود عدم توانایی تصمیم‌گیری رئیس جمهور آمریکا، همچنان به صورت غیر مستقیم از طریق هماهنگ‌کننده برجام برای حصول توافق خوب به نفع ملت ایران در جریان است.

پس از آنکه مذاکرات وین در اواخر اسفند ۱۴۰۰ به مراحل تقریباً نهایی رسید، مذاکره‌کنندگان ترجیح دادند مراحل پایانی تصمیم‌گیری را در پایتخت‌های خود پیگیری کنند. این تصمیمات که از جوانب فنی خارج و صرفاً در حیطه‌ی سیاسی قرار دارد نیازمند وجود همبستگی ملی و قدرت تصمیم‌گیری در هر یک از طرفین است. البته در حال حاضر این اراده برای تصمیم‌گیری صرفاً محدود به واشنگتن است زیرا کشورمان در مقاطعی که مذاکرات دچار گره شده است، بیش‌ترین ابتکارات و پیشنهادات را ارائه کرده است.

اما در جوار پیگیری‌های چراغ خاموش و غیر مستقیم ایران و آمریکا از طریق «انریکه مو را» هماهنگ‌کننده برجام، برخی رسانه‌های خارجی به تاسی از دستورالعمل‌های صهیونیست‌ها برای برهم زدن مذاکرات و حصول نتیجه به نفع این رژیم، بر طبل شکست مذاکرات می‌زنند و در مرحله‌ی بعد با دوگانه سازی «رفع تحریم‌ها و تحریم‌های سپاه پاسداران» ایران را مقصر شکست مذاکرات جلوه دهند.

اسلامی: بحث فنی در مذاکرات وین تمام شده است

در تأیید این موضوع، محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان روز چهارشنبه در گفتگویی تصریح کرد: موضوعات و مباحث فنی در مذاکرات وین تمام و مشخص شده است، بحث‌های فنی صورت گرفته و تنها موضوعات سیاسی باقی مانده که مربوط به وزارت امور خارجه است.

استمرار تماس‌های تلفنی مو را و باقری

اگرچه در هفته‌های اخیر، انتشار اخبار در فضای مذاکرات به صورت قطره‌چکانی بوده است؛ اما بنا بر اطلاع خبرنگار مهر، مذاکرات در جریان است و تماس‌ها با «انریکه مو را» ادامه دارد و حتی تعداد این تماس‌ها در برخی از روزها به دو و سه تماس می‌رسد!

البته ارتباط هماهنگ‌کننده برجام صرفاً به صورت تلفنی نیست و مو را در نخستین روزهای آغازین سال سفری به تهران داشت و سپس به آمریکا رفت و یک هفته نیز اقامت داشت.

علت تأخیر در صدور بلیت وزرای خارجه ایران و ۱+۴ چیست؟

سوالی که پیش می‌آید این است که چرا علی‌رغم رفت و برگشت پیام‌های متعدد و مذاکرات غیرمستقیم، بلیت پرواز وزرای امور خارجه ایران و ۱+۴ برای سفر به وین و امضای توافق احتمالی صادر نمی‌شود!؟

پاسخ به این سوال در واشنگتن است و به نظر می‌رسد کاخ‌سفید با گروگان‌گیری توافق، در مرحله‌ی اول عدم انتفاع ملت ایران از آثار رفع تحریم‌ها را دنبال می‌کند. موضوعی که سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان نیز به آن اشاره کرد و گفت: زنجیره انتفاع اقتصادی ملت ایران از برجام باید به صورت کامل دیده شود.

هدف دوم آمریکا نیز باز نگه داشتن درب‌های مذاکرات در آینده برای بسط در سایر حوزه‌های راهبردی از جمله منطقه‌ای و موشکی است که در این خصوص نیز سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان، گفت: تمامی عناصر و اجزای فشار حداکثری و کارزار فشار حداکثری باید از بین برود. آمریکا نمی‌تواند تمام انرژی و وقت همه ما را صرف این کند که بخشی از اجزای فشار حداکثری و میراث ترامپ را حفظ کند، چه در مذاکرات برای خودش فکر کند که به صورت دروغین اهرم درست کرده و چه فکر کند در آینده می‌تواند اهرمی داشته باشد. هر دو این تصورات باطل است؛ اجزای این فشار حداکثری باید کلاً از بین برود.

وی افزود: آنچه بین ما و آمریکا الان باقی‌مانده است در هر دو مورد دچار نقص است. همچنان مطمئن نیستیم و طرف‌های اروپایی هم که با ما به صورت جدی کار کردند و می‌کنند و روابط ما به صورت دقیق و صمیمی با آنها ادامه دارد، می‌دانند که اطمینان از اینکه انتفاع از چرخه اقتصادی ایران کامل شود لازمه‌اش این است که نکاتی که بین ما و آمریکا باقی‌مانده است، حل شود.

وزیر سابق روحانی بدون آگاهی کامل به مذاکرات حمله می‌کند

این موضوع در داخل کشور مورد اشاره یکی از وزرای سابق دولت قبل نیز قرار گرفت اما با توجه به حیطه‌ی کاری وی که در وزارت ارشاد مشغول به فعالیت بود، طبیعتاً شناخت و اطلاعات دقیقی از فضای مذاکرات ندارد و این توئیت را صرفاً برای ایجاد شائبه و بهره‌برداری سیاسی منتشر کرده است.

علی جنتی که سابقه‌ی عضویت در کابینه‌ی دولت روحانی [دولت یازدهم] را دارد در صفحه شخصی خود نوشت: گفته می‌شود یکی از موانع توافق برای احیای برجام مخالفت آمریکا با حذف سپاه پاسداران از فهرست تروریسم FTO است، در حالی‌که در دولت دوازدهم خارج ساختن مقام رهبری و نهادهای وابسته به رهبری از تحریم و حذف سپاه از فهرست تروریسم به عنوان پیش شرط هرگونه مذاکره مورد توافق آمریکا قرارگرفته بود.

وی مدعی شد: باگذشت یک‌سال از توقف مذاکرات احیای برجام هیئت مذاکره کننده نه تنها دستاورد جدیدی نداشته بلکه آنچه را که دولت دوازدهم در سایه ورزیده بودن دیپلمات‌های خود به دست آورده بود بطور کامل بدست نیاورده است، زیرا آنان می‌دانستند برای احقاق حقوق ملت با چه زبانی باقدرت‌های جهانی سخن بگویند.

اما این سخن جنتی دارای نکته‌ی مهمی است که وی به آن اشاره نکرده است و آن این است که آمریکایی‌ها به چه شرطی حاضر به حذف سپاه پاسداران از فهرست تحریمی بودند؟

آمریکایی‌ها در صورتی حاضر به پذیرش این موضوع بودند که مذاکرات در سایر حوزه‌های راهبردی، آغاز شود که این موضوع همواره از خطوط قرمز کشورمان بوده است.

آمریکا: ایران به نگرانی‌های ما فراتر از برجام رسیدگی کند

آمریکایی‌ها الان نیز به دنبال این موضوع هستند و «ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بامداد سه‌شنبه گفت: اگر ایران خواهان لغو تحریم‌هاست که فراتر از برجام است، باید به نگرانی‌های ما که فراتر از برجام است رسیدگی کنند.

وی افزود: اگر آن‌ها (ایران) نمی‌خواهند از این گفتگوها برای حل‌وفصل دیگر مسائل دوجانبه استفاده کنند، مطمئن هستیم که می‌توانیم خیلی سریع درباره برجام به تفاهم برسیم و شروع به اجرای مجدد خود توافق کنیم.

از طرف دیگر جنتی به قیاس اعضای تیم مذاکره‌کننده کشورمان پرداخته است؛ در حالی که به غیر از تغییر در مذاکره‌کننده ارشد کشورمان (جایگزینی علی باقری با سید عباس عراقچی) تیم مذاکره‌کننده دارای ترکیبی از اعضای سابق و همه‌ی طیف‌های سیاسی کشورمان است. راهبری مذاکرات نیز در حیطه‌ی اختیارات شورای عالی امنیت ملی است و وزارت امور خارجه و تیم مذاکره‌کننده مجری سیاست‌های نهاد بالادستی هستند.

موضوع سومی که منجر به تطویل مذاکرات شده است، عدم توانایی کاخ‌سفید در تصمیم‌گیری است. زیرا بایدن به واسطه‌ی احساس ترس از طرف جناح مقابل خود (جمهوری‌خواهان) و همچنین وجود اختلاف بین تیم سیاست خارجی خود (مشخصاً اختلاف بین جیک سالیوان مشاور امنیت ملی و رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران) دچار «تذبذب» شده است.

سالیوان عضو شرور تیم سیاست خارجی بایدن!

سالیوان که در مذاکرات محرمانه منتهی به توافق موقت ژنو، در تیم مذاکره‌کننده ایالات متحده حضور داشت، همواره نقش پلیس بد آمریکا در مذاکرات را بر عهده دارد و هرگاه آمریکا قصد نمایش سختی درباره مسئله‌ای را داشته باشد، این نقش مشکل را به سالیوان واگذار می‌کند.

در پایان باید یادآوری کرد اگرچه مذاکرات همچنان ادامه دارد اما اکنون توپ در زمین آمریکا است و دولت بایدن باید تصمیم نهایی خود برای حصول توافق و بهره‌مندی ملت ایران از منافع اقتصادی این توافق را تضمین کند.