۱۵ خرداد چگونه به نقطه عطف تاریخ معاصر ایران مبدل شد؟!

این فعال فرهنگی با بیان این که این وفاداری یک پیام برای همه ما دارد، ادامه داد: انقلاب اسلامی ایران از جنس تحولات اجتماعی، سیاسی زودگذر که طی فرآیند توطئه گری یا کودتایی برای تغییر حکومت یا عمل سیاسی یک جناح نبوده بلکه برخاسته از یک بینش اصیل و واقعی نسبت به جهان اطراف و جریان انسانیت بوده و دارای ایده عمل جهانی و راهکار هایی برای عبور از مشکلات عصر حاضر است.

حوادث تاریخی نه به صورت دفعی بلکه به صورت تدریجی و در نتیجه شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی شکل می گیرد. اگر چه حوادثی از جمله درگذشت آیت الله سید حسین بروجردی از مراجع عظام تقلید، تصویب لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی که روحانیون بعضی از فقرات آن را مخالف با اسلام می‌دانستند، انقلاب سفید و حمله ماموران حکومتی به مدرسه فیضیه در فروردین ۱۳۴۲ زمینه ساز حوادث ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ شد اما مهمترین حادثه که منجر به شروع قیام شد، سخنرانی امام خمینی(ره) در بعد از ظهر روز عاشورا (۱۳ خرداد ۱۳۴۲ش) در مدرسه فیضیه قم بود که به‌صراحت به شاه و اسرائیل حمله و حکومت وقت را به حکومت یزید تشبیه کرد.

به‌دنبال این سخنرانی، امام خمینی(ره) در سحرگاه ۱۵ خرداد در منزل خود در قم دستگیر و به تهران منتقل شد و مردم برخی از شهرهای ایران در اعتراض به دستگیری امام به خیابان‌ها ریختند و در این بین تظاهرات در قم، تهران و ورامین به خشونت کشیده شد و تعدادی از مردم کشته و مجروح شدند و قیام پانزده خرداد شکل گرفت.

نطق امام خمینی(ره) در روز عاشورا و اعتراض مردم به دستگیری ایشان پایه های رژیم سلطنتی پهلوی را متزلزل کرد لذا قیام پانزده خرداد نقطه عطفی در مبارزات ملت ایران در برابر حکومت پهلوی و مبدأ انقلاب اسلامی مردم ایران بود.

به همین مناسبت به گفت و گو با حجت الاسلام دکتر سید محمد جواد جلالی عضو کمیته تشکیلات جامعه روحانیت مبارز، دین پژوه و فعال فرهنگی پرداختیم.

-ایسنا: قیام ۱۵ خرداد آغازی برای انقلاب اسلامی محسوب می شود لذا این روز را می‌توان فرصتی برای تبیین مجموعه دستاوردهای نظام جمهوری اسلامی دانست در خصوص ظرفیت‌هایی از انقلاب که باید روی آن‌ها تأکید بیشتری داشت توضیح دهید؟

- حجت الاسلام جلالی: ضمن تسلیت سالروز ارتحال جانسوز بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی امام خمینی(ره)، باید توجه داشت انقلاب اسلامی ایران جزء یگانه ترین انقلاب هایی است که بعد از گذشت چند دهه هنوز آرمان اش در ذهن و جان مردم به عنوان آرمان باقی مانده است شما نمی توانید مدیران و سیاسیونی را ببینید که در بستر دموکراسی با پشت کردن به جریان و نهاد های اصیل انقلاب مقبول مردم باشند هنوز با وجود مشکلات مردم نسبت به آرمان ها وفادرند و گله هایشان از چرایی یا چگونگی در رسیدن به آرمان ها است.

این فعال فرهنگی با بیان این که این وفاداری یک پیام برای همه ما دارد، ادامه داد: انقلاب اسلامی ایران از جنس تحولات اجتماعی، سیاسی زودگذر که طی فرآیند توطئه گری یا کودتایی برای تغییر حکومت یا عمل سیاسی یک جناح نبوده بلکه برخاسته از یک بینش اصیل و واقعی نسبت به جهان اطراف و جریان انسانیت بوده و دارای ایده عمل جهانی و راهکار هایی برای عبور از مشکلات عصر حاضر است.

وی افزود: این همان قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران است که از مرزهای جغرافیایی عبور می کند و به مرزهای فکر بشری می رسد.

این دین پژوه یادآور شد: قدرت جهانی شدن در بستر اندیشه های آزاد شکل می گیرد و شاخصه های انسانیت همراه با انعطاف پذیری در درک زمان و مکان برخاسته از اجتهاد شیعی در سرچشمه اهل بیت (ع) و اسلام جهانی آن قدرت و ظرفیت واقعی انقلاب است.

وی تصریح کرد: البته باید توجه داشت مسأله جهانی شدن در کنار کار آمدی داخلی تحلیل کننده مسیر آرمان ها است و در صورت احساس ناکارآمدی هر چند کاذب قدرت نرم به عنوان شاخصه و ظرفیت اصلی انقلاب از همان خرداد سال ۴۲ مورد تردید قرار خواهد گرفت و این مسئولیت مدیران اجرایی رسانه ها را دو چندان می کند.

-ایسنا: در خصوص چگونگی انتقال ارزش‌ها و آرمان‌های امام و انقلاب به نسل جوان توضیح دهید و آیا تا به امروز انتقال این ارزش‌ها توسط مسئولین کافی بوده‌است ؟

- حجت الاسلام جلالی: دقیقا در ادامه سوال اول حساسیت واقعیت انتقال ارزش ها مشخص می شد، نسل قبل یا نسل های قبل با قدرت فکری متفاوت عملی به ثمر نشاندند اما امروز سخن از مدیران دهه هفتادی و نسل دهه نودی است.

وی ادامه داد: به نظر می رسد اگر شرایط را به صورت کامل در نظر بگیریم تفاوت نسلی در حوزه بسیاری از آرمان ها اتفاق نیفتاده بلکه متعالی تر شده است و نوع تفاوت در شیوه عملکرد است نسل جوان پر شور، با غیرت نسبت به اعتقادات و میهن و انقلاب اسلامی به دنبال راه های پاکیزه تر در مدیریت امور، سلامت محور، دارای نگاه بلند مدت و تخصص گراست و البته باید بررسی کرد که این انتقال مفاهیم در حوزه نسل ها به چه میزان در خلق آسیب ها و فرصت ها مربوط به مدیران و در چه سطحی از مدیران انقلاب و نظام بوده است یا نقش مدیران رسانه و فرهنگ چه بوده البته بنده آمار دقیقی ندارم.

این فعال فرهنگی در ادامه اضافه کرد: اما از هجمه های ایجاد شده، صف کشیدن دشمن در طول این سالیان و زوزه های امروز گرگ صفتان استکبار می توان نتیجه گرفت که امید های بلند آن ها تبدیل به امید های مقطعی برای آزادی های سخیف شده است و امید آنها از نسل جوان برای برآورده کردن اهداف ایشان در مقابله با انقلاب کاسته شده هر چند خطر باقیست.

وی تأکید کرد: اول باید توجه داشت قسمت عمده این انتقال ارزش ها به جهت موافق طبع بودن و انسان محور بودن آرمان ها  اتفاق افتاده امّا نباید دچار اشتباه در محاسبات شد و عامل محیط جامعه را در سال های پیش رو نادیده گرفت.

-ایسنا: با توجه به نقش مردم در قیام ۱۵ خرداد به‌عنوان نقطه عطف در شکل‌گیری انقلاب و با توجه به دشمنی‌های مخالفان نظام وظیفه امروز مردم چیست همچنین مسئولین چه وظایفی نسبت ‌به مردم دارند؟

- حجت الاسلام جلالی: به نظر می رسد مردم و مسئولین در جایگاه حافظان انقلاب وظیفه مشترک به عهده دارند پرچمی که به نام تشیع و انسان دوستی در دنیا برافراشته شده است با کارآمدی جلوه گری خواهد کرد هر آنچه در حوزه کارآمدی و ناکارمدی جمهوری اسلامی ایران اثر گذار باشد متصف به انجام وظیفه یا خیانت خواهد شد.

وی عنوان کرد: مسئول در تراز جمهوری اسلامی باید بر اساس آموزه های جهاد تبیین نسبت به پیشرفت ها و نقصان های موجود غیرت انقلابی داشته باشد هم برای رفع نقصان هم برای ارتقای پیشرفت و تبیین آن.

این فعال فرهنگی در ادامه اظهار کرد: به نظر می رسد مردم هم به عنوان شاکله هویت بخش جمهوری اسلامی می توانند در جهت روشن بینی، امید آفرینی، القاع حس آرامش و عدم همراهی با دشمن همراهی کنند هر چند واقعیت میدان آن است که علی رغم افق روشن پیش رو شرایط نسبتا غیر آرامی را به جهت اذهان عمومی در حوزه معیشت سپری می کنیم و نمی توان انتظار داشت همگان به یک شیوه در این مسیر قدم بزنند.