به هیچ‌وجه نباید با آژانس وارد چالش شویم

گروه سیاست مثلث‌آنلاین: وضعیت در حوزه سیاست خارجی و مشخصا مذاکرات برجامی مبهم است؛ از یک‌سو شورای حکام علیه ایران قطعنامه صادر کرده و از سوی دیگر ایران با خاموش‌کردن دوربین‌های آژانس نشان داد که قصد کوتاه‌آمدن ندارد. در این بین هم شایعاتی مبنی بر استعفای علی باقری به عنوان عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده به گوش رسید که البته تأیید نشده است.

حسن بهشتی‌پور، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل سیاست خارجی، درباره این موضوع به «مثلث‌آنلاین» گفت: «سیاست‌گذاری در حوزه مذاکرات در اختیار دولت‌ها نیست. رهبر انقلاب هم اشاره کردند که در حوزه‌های مهم سیاست خارجی نهادهای بالادستی یعنی شورای عالی امنیت ملی تصمیم‌ساز است. می‌دانیم این نهاد مسئولیت تصمیم‌گیری در امور بسیار مهم ملی را برعهده دارد و که تصمیم‌هایش به تأیید مقام معظم رهبری هم می‌رسد و بعد از تأیید ایشان به نهادها ابلاغ می‌شود؛ بنابراین نه‌تنها وزارت خارجه بلکه دولت هم در موضوع مذاکرات تصمیم‌گیرنده نیستند اما متن تصمیم‌ شورای عالی امنیت ملی که به دست دولت می‌رسد، در حوزه چگونگی مذاکرات و شیوه‌های تحقق آن تصمیم دولت، وزارت خارجه و تیم مذاکره‌کننده هستند که بررسی می‌کنند که چگونه باید مذاکرات پیش برود؛ در واقع آنها مجری تصمیمات کلان در حوزه سیاست خارجی هستند».

او ادامه داد: «طبیعی است که تیم‌ مذاکره‌کننده در چگونگی پیشبرد تصمیمات نقش‌آفرین است؛ به این معنی که اگر تصمیم به فرد یا افرادی ناشی داده شود، نمی‌تواند اجرایش کند، نمی‌تواند برای حاکم‌کردن آن تصمیم استدلال کافی بیاورد و در نهایت موفق نخواهد شد. پس باید قائل به تفکیک میان موضوعات باشیم و البته همه محدودیت‌های تیم مذاکره‌کننده را در تحلیلمان لحاظ کنیم».

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی همچنین بیان کرد: «من همواره باور داشته‌ام که تیم مذاکره‌کننده را باید تقویت کنیم و اگر قرار باشد به دلیل گرایش‌های سیاسی و جناحی تیم مذاکره‌کننده را تضعیف کنیم، در واقع کشورمان را تضعیف کرده‌ایم زیرا آنها نمایندگان ایران در مذاکره با طرفین برجام هستند. البته ممکن است انتقادهایی وجود داشته باشد؛ مانند آنکه من باور دارم دیپلماسی عمومی چندان فعال نیست اما واقعیت این است که نباید این نقدها باعث تخریب دستگاه دیپلماسی ایران شود».

بهشتی‌پور در پایان درباره وضعیت کنونی مذاکرات باتوجه به فشارهایی که اخیرا با صدور قطعنامه شورای حکام بر ایران وارد شده و البته خاموش‌کردن دوربین‌های آژانس توسط ایران، گفت: «به هیچ وجه مسولان نباید مذاکرات با آژانس را با مذاکرات برجامی یکی بپندارند. ما یک سری گفت‌وگوها با آژانس داریم و گفت‌وگوهایی هم درباره رفع تحریم‌ها با 1+5 که این دو گرچه به هم ارتباط دارند اما نباید یکی دانسته شوند. اکنون آژانس از ما سه سؤال مطرح کرده که می‌توان در کمال آرامش پاسخ داد؛ همان‌طور که در سال86 آقای البرادعی به‌عنوان مسئول آژانس پرسش‌هایی را مطرح کرد و هشت ماه در اسفندماه زمانی که آقای لاریجانی مسئول مذاکرات بود، از سوی ایران پاسخ دریافت کرد و آقای البرادعی هم گفت که ما از پاسخ ایران قانع شدیم و بعد از آن هم آن مسائلی که داشت در گزارش‌ها آورده نشد. اکنون هم باید با آژانس گفت‌وگوی مداوم داشته باشیم و اصلا نباید با این نهاد بین‌المللی وارد چالش شویم زیرا هر زمانی که با آژانس چالش پیدا کرده‌ایم، به سرعت قطعنامه‌های بین‌المللی علیه‌مان صادر شده است. ما نباید بهانه دست آژانس بدهیم. این تصور که اگر ما دوربین‌های آژانس را خاموش کنیم، غربی‌ها را وادار می‌کنیم تا خواسته‌هایمان را بپذیرند، نادرست است؛ در واقع در اینجا ما روبه‌روی آژانس ایستاده‌ایم نه آمریکا و انگلیس و دیگر کشورهای غربی. من چندروز پیش هم در گفت‌وگویی بیان کردم گرهی که با دست باز می‌شود چرا باید دندان باز کرد که روزنامه کیهان به من ایراد گرفت. خب من حرف عجیبی نمی‌زنم و می‌گویم حالا که می‌شود در گفت‌وگو با آژانس مشکل را حل کرد چرا باید بگذاریم کار به جایی برسد که بعد از صدور قطعنامه‌های بین‌المللی برویم و با کلی مشکلات شاید گره را با دندان باز کنیم».