برجام؛ نیاز مشترک ایران و آمریکا
شرایط و تحولات بین‌المللی این را القا می‌کند که فرصت چندانی برای تصمیم‌گیری درباره احیای برجام نمانده است؛ توافقی که هم ایران و هم آمریکا به احیای آن نیاز دارند.
جوزپ بورل در بخش‌هایی از مقاله‌اش که در فایننشال‌تایمز منتشر شد، تاکید کرده در حال حاضر متن برجام بهترین توافق مورد نظر است و امضای این توافق از طریق لغو قابل توجه تحریم‌های آمریکا، برای مردم ایران منافع اقتصادی ملموسی خواهد داشت.
به گفته هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا، این توافق شامل تعهد بایدن و تضمین‌های آمریکاست. همزمان علی باقری مذاکره‌کننده ارشد ایران با توئیتی از تبادل‌نظرهای جدی و سازنده با طرف‌های مذاکره‌کننده و مبادله ایده‌هایی با جوزف بورل و مذاکره پیرامون آنها خبر داد.
در همین حال ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده که آمریکا در حال بررسی پیش‌نویس تفاهم برای بازگشت متقابل به پایبندی کامل برجام است. او تاکید کرده که ایالات متحده همچنان بازگشت متقابل به پایبندی به برجام را دنبال خواهد کرد و این تلاش تا زمانی ادامه خواهد داشت که بازگشت به برجام در راستای منافع آمریکا باشد. به باور ند پرایس احیای برجام همچنان به سود منافع ملی واشنگتن است، اما این فرصت نامحدود نیست.
با توجه به محتوای اظهارات جوزف بورل و ند پرایس به نظر می‌رسد ایران تا پیش از نشست بعدی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که حدود دو ماه به برگزاری آن باقی مانده است، زمان دارد تا در توافق احیای برجام با آمریکا به جمع‌بندی برسد. در غیراین صورت به احتمال زیاد پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران از سوی شورای حکام به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع خواهد شد و سیستم ماشه با شکایت یکی از اعضای اروپایی برجام بدون اینکه روسیه و چین بر اساس ماده‌های ۳۷ و ۳۸ مفاد برجام بتوانند از حق وتوی خود استفاده کنند، وارد عمل خواهد شد و تمامی قطعنامه‌های بین‌المللی تحریم بازخواهند گشت، در این صورت احتمال قرار گرفتن ایران ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد به عنوان مخل امنیت و صلح جهانی که تا مرحله اقدام نظامی علیه ایران را توجیه می‌کند، افزایش خواهد یافت .
تحولات برجامی بار دیگر نشان داد که محور نظام بین‌الملل قدرت همه‌جانبه است و چین، روسیه، آلمان، بریتانیا و فرانسه نتوانستند مفاد برجام را اجرا کنند.
در شرایط کنونی نیز که روسیه در موقعیت بحرانی قرار گرفته و چین هم عمل به تحریم‌های آمریکا علیه روسیه را با کنار گذاشتن مسکو از پروژه «کمربند-جاده» آغاز کرده، فرصت‌ها برای ایران محدودتر شده است. از سوی دیگر بحران اقتصادی و معیشتی در ایران موجب نارضایتی‌هایی در جامعه شده است. اگرچه که آقای رئیسی معتقد است مردم خواهان مقاومت هستند و دولت هم بنا همین خواست، وظیفه خود می‌داند که در مقابل زیاده‌خواهی‌ها ایستادگی کند. ایستادگی در مقابل زیاده‌خواهی‌های طرف غربی قطعا مورد پذیرش نیست و اتفاق مصوبه مجلس یازدهم که بارها تاکید شده در این زمینه راهگشا بوده، نیز به همین خاطر بوده است اما نباید مرز بین این مقاومت و از دست دادن فرصت‌ها را نادیده گرفت و از آن غافل شد.
به خصوص که در شرایط فعلی جو بایدن رییس‌جمهور آمریکا هم با توجه به بحران انرژی ناشی از تجاوز روسیه به اوکراین و تحریم روسیه و نیاز اروپا به انرژی، ضرورت عدم افزایش قیمت نفت، کنترل تورم و در پیش بودن انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره به امضای توافق احیای برجام نیاز دارد. از همین رو امضای توافق احیای برجام به دلایل مختلف داخلی و منطقه‌ای و بین‌المللی هم برای آمریکا و هم برای ایران لازم است.
دیدگاه تان را بنویسید