صلح قفقاز در تهران
طی روزها و هفته های اخیر جمهوری اسلامی ایران تحرکات سیاسی، دیپلماتیک و حتی نظامی و دفاعی خود را در کنار مرزهای شمال و شمال غربی کشور با هدف هشدار به باکو افزایش داده است. هر چند که پس از برگزاری رزمایش «اقتدار» نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در حوزه ارس شدت موضع گیری ضدایرانی مقامات و رسانه های جمهوری آذربایجان طی یک هفته تا ده روز گذشته افزایش پیدا کرده است، اما به عقیده کارشناسان و ناظران امر تهران تنها از این راه می تواند نسبت به تحریکات باکو و نیم نگاه علی اف برای تحمیل دالان موهوم زنگه روز به ایروان و قطع مرزهای رزمینی ایران و ارمنستان اقدام کند.
نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان صبح دیروز (سه شنبه) به همراه هیات همراه وارد تهران شد که در ابتدا مورد استقبال مسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه قرار گرفتند. در ادامه مراسم استقبال رسمی از نخست وزیر ارمنستان با حضور سید ابراهیم رئیسی در مجموعه کاخ سعدآباد برگزار شد. سران دو کشور پس از دیدار و رایزنی های چند ساعته پشت درهای بسته دریک نشست خبری مشترک حضور پیدا کردند.
سید ابراهیم رئیسی در این نشست مطبوعاتی مشترک در مجموعه تاریخی - فرهنگی سعدآباد ضمن خوشامدگویی به نخست وزیر ارمنستان و هیات سیاسی و اقتصادی همراه گفت: «تردید ندارم سفر نخست وزیر ارمنستان به جمهوری اسلامی ایران نقطه عطفی در جهت ارتقا دو کشور خواهد بود.» وی افزود: «سیاست همسایگی از سیاست های مورد تاکید دولت است و در این مدت چند نشست با پاشینیان داشتیم در این نشست ها به ویژه در این سفر محور مذاکره توسعه روابط تجاری، اقتصادی و امنیتی بین دو کشور است.»
رئیسی تصریح کرد: «در چند ماه گذشته ۴۳ درصد رشد روابط تجاری با ارمنستان ثبت شد، اما هدف گذاری برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی میان دو کشور سه میلیارد دلار است که دستیابی به آن با اراده دو کشور کاملا امکان پذیر است.» رئیس جمهور افزود: «روابط خوب بین دو کشور حتما به روابط بهتر در منطقه و در سطح بین المللی خواهد انجامید.» رئیسی با بیان اینکه منطقه قفقاز بخشی از تاریخ، تمدن و فرهنگ ایران است و ما نسبت به تحولات این منطقه حساس هستیم، خاطرنشان کرد: «امنیت و صلح در منطقه قفقاز برای ایران بسیار اهمیت دارد.»
وی افزود: «در مذاکرات دو جانبه با نخست وزیر ارمنستان دو طرف تاکید کردند که حل مسائل منطقه باید به دست مسئولان و دست اندرکاران در همین منطقه باشد و هر نوع دخالت بیگانگان درمنطقه به جای حل مشکل، خود ایجاد مشکل خواهد کرد». رئیس جمهور تصریح کرد: «ظرفیت های منطقه قفقاز می تواند امنیت پایدار و صلح را در این منطقه تضمین کند.» رئیسی ابراز امیدواری کرد، در سفر نخست وزیر ارمنستان و هیات بلندپایه سیاسی و اقتصادی این کشور بتوان توافقات تهران و ایروان را اجرایی کرد تا گام مهمی در جهت توسعه روابط دو کشور برداشته شود.
نیکول پاشینیان نیز در نشست خبری مشترک با رئیسی، ضمن قدردانی از دعوت رئیس‌جمهور کشورمان برای سفر به تهران گفت: «در جریان این سفر مذاکرات پرمحتوا و جامعی در حال انجام است.» وی با اشاره به گفت و گوی دوجانبه خود با آیت الله رئیسی ادامه داد: «بررسی‌های زیادی در زمینه های اقتصاد، سیاست، روابط اقتصادی و سیاسی انجام و بر روابط تاریخی دو کشور تأکید شد و همچنین به ظرافت‌های نهفته در روابط دو کشور در همه زمینه‌ها اشاره کردیم.»
نخست وزیر ارمنستان با قدردانی از رئیس جمهوربه دلیل رویکرد ایشان نسبت به جامعه ارامنه ایران، بیان کرد: «جمهوری اسلامی ایران می‌تواند نماد شفاف و صریح بر همکاری و همزیستی مسالمت آمیز در میان پیروان ادیان مختلف باشد.» پاشینیان با قدردانی از دیدگاه های اصولی ایران نسبت به صلح و امنیت در منطقه قفقاز اظهار داشت: «موضوعات دستور کار امروز همکاری‌های منطقه‌ای هم بود و اینکه ظرفیت‌های بسیاری برای توسعه همکاری بین دو کشور وجود دارد.» نخست وزیر ارمنستان خاطرنشان کرد: «اصرار داریم مسئولان جمهوری اسلامی از مسائلی که در مذاکراتمان مطرح می کنیم و همچنین از روابط ارمنستان با آذربایجان و ارمنستان با ترکیه در مسأله قره باغ آگاهی داشته باشند.» پاشینیان بخش عمده مذاکرات را مربوط به روابط اقتصادی، بالا بردن حجم مبادلات تجاری و یافتن راه حل هایی برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی عنوان کرد و گفت: «در زمینه انرژی و کشاورزی، زیرساخت‌ها و مدیریت منابع آبی مذاکراتی انجام شد که باید جمع بندی شود.» وی با ابراز خوشحالی از نتیجه بخش بودن دیدار امروز خود با رئیس‌جمهور ایران گفت: «وزرای مربوطه درباره تمدید قرارداد تهاتر برق و گاز یادداشت تفاهمی امضا کردند و شواهد نشان می‌دهد این دیدار کاملا مفید و در جهت افزایش روابط دو کشور سازنده بود.»
نخست وزیر ارمنستان از رئیس جمهور کشورمان دعوت کرد برای ادامه این گفت و گوها به ارمنستان سفر کند. پاشینیان در پایان سخنانش با قدردانی از موضع گیری رئیسی برای توسعه مثبت روابط دو کشور، افتتاح سرکنسولگری ایران در یکی از استان‌های ارمنستان را یکی از نمونه های این همکاری برشمرد.
تمدید تهاتر گاز و برق تا 1409
در حاشیه سفر نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان به تهران، در مجموعه فرهنگی - تاریخی سعدآباد تهران یادداشت تفاهم همکاری اقتصادی در بخش انرژی، با تمدید تهاتر گاز و برق بین دو کشور تا پایان سال ۱۴۰۹ به امضای طرفین رسید.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران که به نمایندگی از کشورمان این یادداشت تفاهم همکاری را امضا کرد، درباره آن توضیح داد: «با امضای این سند قرارداد تهاتر گاز ایران با برق ارمنستان تا سال ۱۴۰۹ تمدید می شود.» مجید چگنی، معاون وزیر نفت اظهار داشت: «بر این اساس، متناسب با افزایش حجم گاز صادراتی، ضریب تهاتر برق نیز اصلاح خواهد شد.» معاون وزیر نفت در ادامه توضیح داد: «هم اکنون ایران یک میلیون متر مکعب گاز به ارمنستان صادر می‌کند که این میزان به دو برابر افزایش می‌یابد.»
از سوچی تا تهران
سران سه کشور روسیه، ارمنستان و جمهوری آذربایجان طی نشستی که سه شنبه ۹ آبان در شهر سوچی روسیه برگزار شد، بر تعهد خود به پایبندی به توافقات ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ و خودداری از توسل به زور و یا تهدید در منطقه قره باغ که منطقه مورد مناقشه باکو و ایروان است، تاکید کردند. سران مسکو، ایروان و باکو در این بیانیه بر تعهد خود برای رعایت دقیق همه این توافقنامه ها در راستای منافع عادی سازی همه جانبه روابط جمهوری آذربایجان و ارمنستان، صلح، ثبات، امنیت و توسعه اقتصادی پایدار در قفقاز جنوبی تاکید کردند.
در بیانیه مشترکی که در وب سایت رسمی ریاست جمهوری روسیه به اشتراک گذاشته شد، آمده است که همه طرف ها بر اهمیت ایجاد فضای گفت وگوی مثبت بین آذربایجان و ارمنستان و آغاز تماس‌های سه جانبه بین پارلمانی توافق دارند. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه پس از این نشست در بیانیه‌ای گفت: «از نظر مشترک ما، این دیدار بسیار مفیدی بود. به نظر من، فضای بسیار خوبی را برای توافقات احتمالی آینده در مورد برخی موضوعات اساسی ایجاد کرد.» پوتین تاکید کرد: «طرفین نمی‌توانند در مورد همه چیز در مورد قره باغ به توافق برسند، و افزود که برخی از بخش ها باید از متن حذف شوند.»
پیش از انجام نشست سه جانبه و صدور بیانیه دیروز سه شنبه در سوچی، ولادیمیر پوتین روز دوشنبه در دیدار با نخست وزیر ارمنستان گفت: «مهمترین مساله تضمین امنیت و صلح در قره‌باغ است. امیدواریم حل و فصل درگیری در قره‌باغ با پیشرفت همراه باشد.» نخست‌وزیر ارمنستان هم به پوتین گفت، رویکردهای روسیه درباره قره‌باغ به منظور ایجاد روابط بین دولت‌های باکو و ایروان مورد قبول ارمنستان است. پاشینیان در خصوص درخواست پوتین مبنی بر رفع انسداد زیرساخت‌های حمل و نقل عنوان داشت: «ارمنستان به رفع انسداد ارتباطات منطقه‌ای علاقه‌مند و آماده تصمیم‌گیری در هر زمانی است.»
به نظر می رسد ذیل گفته های خود نخست وزیر ارمنستان یکی از اهداف سفر و حضور دیروز سه شنبه وی در تهران به این موضوع اختصاص داشته باشد. در این رابطه پاشینیان در نشست خبری خود با رئیسی تصریح کرد: «اطلاعاتی در مورد نشست سه جانبه در سوچی به آقای رئیسی ارائه کردم و موافق نقطه نظرات رئیس جمهور ایران در مورد استقرار صلح و امنیت پایدار در منطقه هستم.»
طی روزها و هفته های اخیر جمهوری اسلامی ایران تحرکات سیاسی، دیپلماتیک و حتی نظامی و دفاعی خود را در کنار مرزهای شمال و شمال غربی کشور با هدف هشدار به باکو افزایش داده است. هر چند که پس از برگزاری رزمایش «اقتدار» نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در حوزه ارس شدت موضع گیری ضدایرانی مقامات و رسانه های جمهوری آذربایجان طی یک هفته تا ده روز گذشته افزایش پیدا کرده است، اما به عقیده کارشناسان و ناظران امر تهران تنها از این راه می تواند نسبت به تحریکات باکو و نیم نگاه علی اف برای تحمیل دالان موهوم زنگه روز به ایروان و قطع مرزهای رزمینی ایران و ارمنستان اقدام کند. | منبع: شرق
دیدگاه تان را بنویسید