یوسف مولایی: هیچ طرفی بن‌بست برجام را اعلام نمی‌کند
یوسف مولایی در یادداشت خود به تحلیل آخرین وضعیت برجام پرداخته است.
یوسف مولایی در یادداشت خود به تحلیل آخرین وضعیت برجام پرداخته است.
یوسف مولایی، استاد حقوق بین‌الملل، درباره آخرین وضعیت برجام یادداشتی در روزنامه «آرمان ملی» نوشته است که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
قبل از دوماهی که گذشت و تحولات داخلی در ایران رخ داده همیشه به این صورت بوده که پرونده هسته‌ای و برجام از بقیه مسائل مربوط به ایران مخصوصا حقوق بشری و مسائل منطقه‌ای جداست. سیاست واستراتژی دولت آمریکا این بوده که برجام را تحت هر شرایطی به نتیجه رسانده و احیا کنند و بعد به مسائل دیگر بپردازند. این خط آمریکا بود و آمریکایی‌ها تلاش زیادی کردند که در زمان آقای روحانی به نتیجه برسند ولی بعد از چند دور مذاکره که با مقامات جدید ایران انجام دادند و بعد از آن ورود جوزب بورل از طرف اتحادیه اروپا که به نوعی وساطت کرد و متن‌هایی بین طرفین رد و بدل شد و در نهایت آمریکایی‌ها پذیرفتند و ایران ایراداتی به آن وارد کرد، درحقیقت زمان زیادی در این مذاکرات و مبادله متون و ایراداتی که طرفین گرفتند و ایران هم در مقابل متن پیشنهادات آمریکا، پیشنهادات متقابلی مطرح کرد، صرف شد. نهایتا با صرف وقت زیاد، نتیجه قطعی نشد تا آمریکایی‌ها کار را به جایی رساندند که برای انتخابات میان دوره‌ای کنگره خودشان را آماده کنند و هفته گذشته برگزار شد. در حقیقت این زمان از دست دادن مصادف با تحولات اخیر ایران از شهریورماه شد و چهره سیاسی ایران دچار یک نوع التهاب گردید. کشورهای خارجی هم این شرایط را جزو متغیرهای دخیل در تصمیم گیری‌های خود وارد کردند و برخی اعضای برجام مثل آلمان و انگلیس تندتر هم رفتند و مواضع تندی هم اتخاذ کردند. نهایتا فضای جدید که بر مناسبات طرفین حاکم شد با فضای قبلی مذاکرات خیلی متفاوت بود. از این رو به نظر می‌رسد در این فضای جدید آن اشتیاق و رغبت قبلی برای اینکه برجام احیا شود، خیلی وجود ندارد. با این حال هیچکدام از طرفین برجام نمی‌خواهند شکست و به بن‌بست رسیدن کامل مذاکرات و اینکه برجام قابل احیا نیست را بپذیرند و به زبان نمی‌آورند. ولی در عمل این بن‌بست ایجاد شده ولی در روزهای اخیر در ایران تحولاتی در مورد همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رخ داده و قرار شده که نمایندگان آنها برای بازدید از سایت‌هایی که قبلا اعلام شده بود، به ایران سفر کنند. به نظر می‌رسد مذاکرات با آژانس دارد فعال می‌شود و این می‌تواند به اینکه شاید مذاکرات برجام هم فعال شود، کمک کند و اگر مشکلات فیمابین در مسیر حل شدن قرار بگیرد، کم کم اثر خود را در روند مذاکرات احیای برجام می‌گذارد. از طرفی آمریکایی‌ها قبلا اعلام کرده بودند در صورت شکست برجام گزینه نظامی را درنظر دارند و قبل از اینکه بمب‌افکن‌ها در منطقه حضور پیدا کنند اعلام کرده بودند که یا به عنوان یک اهرم فشار و یا جزو سیاست‌شان است. اکنون حضور بمب افکن‌ها در منطقه بیشتر برای مقابله با بحث‌هایی است که از سوی برخی مقامات در ایران خطاب به عربستان صورت گرفت و هشدار دادند دست از تخریب و مداخله در امور داخلی ایران و راه‌اندازی شبکه‌های تلویزیونی ایرانی بردارند وگرنه برخورد می‌کنند. این موضوع از سوی عربستان به عنوان یک تهدید جدی تلقی شد و با آمریکایی‌ها در میان گذاشت. آنها هم به عنوان یک اقدام بازدارنده بمب افکن‌ها را به منطقه فرستادند. در هر صورت اینها تاثیرات منفی در فضای مربوط به مذاکرات احیای برجام می‌گذارد. به هر حال متغیری است که طرفین باید به آن توجه کنند و تا حدی فضا را برای شروع مذاکرات غیرمساعد می‌کند و التهاب و تنش را در منطقه بالا می‌برد و مناسبات پرتنش ایران و آمریکا از آنچه هست، بالاتر می‌رود. الان شرایط به صورتی درآمده که احیای برجام سخت‌تر از سابق شده است. آمریکا و متحدانش هم از فضای موجود استفاده کرده و خواهان گرفتن امتیاز هستند بنابراین طرفین دارند از همدیگر دورتر می‌شوند ضمن اینکه فضا هم فضای نامساعدی است. از این رو به نظر می‌رسد در آینده خیلی نزدیک نمی‌توان امیدوار بود که مذاکرات برجام شروع شود یا به نتیجه خاصی برسد. گرچه در عالم سیاست هر چیزی سیال است و هر لحظه ممکن است اتفاقاتی بیفتد که تغییراتی در فضای بین‌المللی ایجاد شود و ایران و آمریکا به میز مذاکره به صورت مستقیم یا غیرمستقیم برگردند و بتوانند برای احیای برجام با همدیگر همکاری کنند.
دیدگاه تان را بنویسید