فاز جدید رویارویی ایران و امریکا
عصر جدیدی از رویارویی مستقیم با ایران آغاز شده است، عصری که ظهور و بروز آن برای مدتی به خاطر رویدادهای دراماتیکتر – از جمله حمله به اوکراین و افزایش رقابت ایالات متحده با چین – پنهان شده بود.
دولت جو بایدن تحریم های جدیدی را علیه تهران وضع کرده و از معترضان حمایت کرده است، زیرا دولت ایران به روسیه در جنگ اوکراین کمک می کند و به غنی سازی هسته ای ادامه می دهد.
در چند روز گذشته، ایران به بازرسان بینالمللی آژانس گفته که قصد دارد تولید سوخت هستهای در درجه ای نزدیک به ساخت بمب اتمی را در اعماق کوهی که بمباران آن دشوار است را آغاز کند. ایرانی ها همچنین پهپاد برای جنگ در اوکراین به روسیه دادهاند و برخی آژانسهای اطلاعاتی غربی گمان میکنند که ممکن است در حال مذاکره برای تولید موشک برای زرادخانههای رو به اتمام روسیه باشند. آمریکا روز سه شنبه ایران را متهم کرد که یک بار دیگر تمامیت ارضی عراق را برای انجام حملات در اقلیم کردستان نقض کرده است.
عصر جدیدی از رویارویی مستقیم با ایران آغاز شده است، عصری که ظهور و بروز آن برای مدتی به خاطر رویدادهای دراماتیکتر – از جمله حمله به اوکراین و افزایش رقابت ایالات متحده با چین – پنهان شده بود.
به گفته چندین مقام دولت آمریکا، جلسات امنیت ملی در کاخ سفید درباره ایران، بیشتر به چگونگی تضعیف برنامههای هستهای ایران، فراهم کردن وسایل ارتباطی برای معترضان و قطع زنجیره تامین تسلیحات این کشور به روسیه اختصاص دارد نه به مذاکرات. جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی در کاخ سفید ماه گذشته صراحتاً به صدای آمریکا گفت: «در حال حاضر هیچ دیپلماسی ای در خصوص توافق ایران در جریان نیست. ما در حال حاضر در بن بست هستیم و روی این موضوع تمرکز نداریم.»
در تابستان اخیر، مقامات آمریکایی همچنان امیدهایی به احیای توافق هستهای داشتند. توافقی که بین هیات های اروپایی و ایرانی مذاکره شده بود و تقریباً تکمیل شده بود. نمایندگان دولت بایدن – که ایرانیها از گفتوگوی مستقیم با آنها خودداری کردند – طرحها را تایید کرده بودند و منتظر امضای نهایی ایران بودند که این اتفاق رخ نداد.
مقامات اطلاعاتی ایالات متحده ارزیابی کردند که احیای این توافق در میان محافظهکاران ایرانی نامحبوب بود؛ درست به همان اندازه که در میان بسیاری از منتقدان آمریکایی این توافق نامحبوب است. ایرانیها به دنبال تعهدی بودند که آمریکا هرگز به طور یکجانبه از این توافق خارج نشود؛ آنها میدانستند که به محض ورود مجدد به توافق، بیشتر سوخت هستهای که ایران در واکنش به تصمیم ترامپ جمعآوری کرده بود، باید به خارج از کشور ارسال می شد.
سپس اعتراضات خیابانی و توافقی با روسیه به وجود آمد که اساساً ایران را در کنار بلاروس در جایگاه کمک به حمله روسیه قرار داد.
رابرت مالی، نماینده ویژه وزارت امور خارجه در مذاکرات ایران معمولاً نسبت به شانس راه حل دیپلماتیک خوشبینتر بوده، اما دیدگاه او به وضوح تغییر کرده است. وی گفت: «ایران به توافق هستهای که در دسترس بود پشت کرد» و افزود که دولت این کشور «در تعامل» با آژانس بینالمللی انرژی اتمی زمانی که خواستار بازدید و دادههای بیشتر از سایتهایی بود که مواد هستهای کشف شده بود، شکست خورد.
پس از آن که آژانس قطعنامهای در محکومیت عدم همکاری صادر کرد، ایران برنامههای خود را برای تولید جدید هستهای اعلام کرد.
مالی گفت که نتیجه این اتفاقات، "یک سری چرخههای معیوب" است؛ سرکوب، اعتراضات بیشتری را دامن میزند و اعتراضات باعث سرکوب بیشتر میشود. اتحاد با روسیه تنها ایران را بیشتر منزوی میکند و این امر باعث میشود به دلیل نداشتن شریک دیگری، این اتحاد را دو چندان قوی تر کند.
عوارض دیگری نیز وجود دارد. ارائه پهپادهای ایران به روسها اکنون به عامل مهمی در جنگ تبدیل شده است و اگر این همکاری به موشکها هم کشیده شود (که البته تا کنون هیچ تاییدی مبنی بر آن وجود ندارد) ایالات متحده و اوکراین به دنبال راههایی برای مختل کردن جریان تسلیحات خواهند بود.
بایدن در حمایت از معترضان ضد دولتی، نسبت به باراک اوباما – که تظاهرات مشابهی در اوایل دوران ریاست جمهوری او هم در ایران رخ داد – صریحتر بوده است. چند تن از دستیاران بایدن که در دولت اوباما خدمت میکردند، گفتند که دفعه قبل بیش از حد محتاطانه عمل کرده اند، زیرا میترسیدند معترضان به عنوان محرکهای مرتبط با سیا شناخته شوند.
آقای روم گفت: «دولت میگفت که میخواهد برنامه هستهای ایران را محدود کند، و من فکر میکنم که این منعکسکننده ایده گستردهتر کنار گذاشتن چالشی به نام ایران از روی میز پس از دستیابی به توافق بود». اما دولت اکنون باید با این واقعیت مقابله کند که اساساً در همه زمینه ها، تهدید ایران برای صلح و امنیت بین المللی امروز بیشتر از دو سال پیش است.
منبع: دیپلماسی ایرانی
دیدگاه تان را بنویسید