یارانه نان | یارانه نان اجرا | یارانه نان تهران
پرداخت یارانه نان آغاز شد | گرانی قیمت نان با پرداخت یارانه نان صحت دارد؟
مرحله دوم هوشمندسازی نان به زودی انجام خواهد شد. این روند می‌تواند منجر به افزایش قیمت نان شود؟
هوشمندسازی یارانه نان یک حرکت جدی و تأثیرگذار در توزیع عادلانه یارانه‌ها در بین مردم است. هدفمندسازی یارانه نان دیر کلید خورد ولی آغاز طرح هدفمندسازی یارانه نان در شرایط فعلی که جهان با مشکل تأمین گندم مواجه است می‌تواند تأثیر خوبی در جلوگیری از هدر رفتن منابع و مشکلات احتمالی در حوزه گندم باشد. طرح یارانه نان قدم مهم و ارزشمند در راستای اجرای عدالت در بین نانوایی‌ها است. در ادامه توضیحات اجرای طرح یارانه نان در قزوین و زنجان را بخوانید.
مرحله دوم هوشمندسازی نان به زودی انجام خواهد شد. این روند می‌تواند منجر به افزایش قیمت نان شود؟
اطلاعات مهم درباره زمان اجرای مرحله دوم هوشمندسازی نان و تاثیر آن در قیمت نان را در ادامه بخوانید.
مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: نانوایی‌ها براساس عملکرد فروش نان خود، سهمیه آرد دریافت می‌کنند، آن هم براساس داده‌هایی است که در کارتخوان هوشمند پردازش می‌شود. البته تراکنش‌های غیرواقعی احصاء شده و حذف می‌شود و در دوره خرید آرد توسط نانوایی از این پس معادل عملکرد دوره‌های قبلی با چند درصد بالاتر از دوره گذشته آرد یارانه‌ای اختصاص می‌یابد.
مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه فاز دوم مدیریت هوشمند آرد و نان به صورت گام به گام از بهمن آغاز می‌شود، گفت: قیمت نان افزایش نمی‌یابد، در این مرحله تلاش داریم با حاکمیت داده‌ها میزان انحراف در توزیع آرد و نان را به حداقل برسانیم.
به دلیل یارانه‌ای بودن قیمت آرد خبازی‌ها، قبل از حذف ارز ترجیحی، فاصله قیمت آرد نانوایی‌ها و آرد صنف و صنعت حدود چهار برابر بود، اما بعد از حذف ارز ترجیحی، این فاصله به حدود ۱۶ برابر رسیده و این انگیزه قوی برای انحراف آرد یارانه‌دار نانوایی‌ها به سایر مصارف دارد.
حال وزارت امور اقتصادی و دارایی قصد دارد از طریق مدیریت هوشمند داده‌ها و توزیع نان به وسیله کارتخوان‌های هوشمند در سراسر کشور بر نحوه مدیریت آرد و نان نظارت کند و قصد دارد، میزان انحراف آرد یارانه‌ای از این طریق را به حداقل کاهش دهد.
در این زمینه محمد جلال، مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی در امور هوشمندسازی مدیریت آرد و نان در وزارت امور اقتصادی و دارایی به نکاتی اشاره کرده است.
آیا مرحله اول مدیریت هوشمند آرد و نان تکمیل شد و آثار آن چیست؟ مرحله دوم از کی آغاز می‌شود؟
مرحله اول طرح مدیریت هوشمند آرد و نان، تکمیل زنجیره داده‌ها در زمینه گندم، آرد و نان بود که به وسیله مدیریت داده‌ها اجرا شد و از اردیبهشت‌ماه سال جاری از استان زنجان شروع و به تدریج تکمیل شد، به گونه‌ای که ۷۶ هزار نانوایی در سراسر کشور به کارتخوان هوشمند نانوایی‌ها مجهز شدند و در ۱۸ هزار روستا که معمولا هر روستا یک نانوایی دارد، نیز این کارتخوان‌ها نصب شده است. در حال حاضر بالای ۹۸ درصد نانوایی‌های کشور تحت پوشش کارتخوان‌های هوشمند آرد و نان هستند و یکی دو درصد باقیمانده هم دارای مشکلاتی از طرف نانوایی‌ها هستند که به طور مثال؛ دارای نقص مدارک و یا مشکلاتی مانند وراثت، فوت دارنده نانوایی و یا انسداد حساب‌ها روبه‌رو هستند که هنوز نتوانستیم برای آنها کارتخوان هوشمند صادر کنیم. اما از جانب ما هیچ مشکلی نبوده بلکه از جانب خود نانوایی‌ها تعداد اندکی با این مشکل مواجه هستند.
آیا دستگاه‌های کارتخوان معمولی امکان اجرای مدیریت هوشمند داشتند یا اینکه آیا دستگاه‌های جدید وارداتی بوده یا از محل تولید داخل تهیه شده است؟
دستگاه داخلی نداریم. البته تولید نهایی تجهیزات در داخل صورت می‌گیرد، اما عمده تجهیزات آن وارداتی است. از طرفی پوزهای موجود و کارتخوان‌های قبلی هم امکان اجرای مدیریت هوشمند نداشتند، چون در این مرحله محور ما مدیریت داده‌ها بر اساس عملکرد نانوایی‌ها و برنامه‌ریزی بر روی داده‌ها است که کارتخوان‌های سنتی فقط تراکنش‌ها ثبت می‌شد، ولی در کارتخوان هوشمند هم قیمت و هم نوع نان و تعداد آن ثبت می‌شود. داده‌ها قابل اتکا طرح هستند. موقعیت مکانی کارتخوان‌ها مشخص است. نحوه استفاده هم بسیار ساده است، مانند تلفن همراه که اکثر مردم با آن آشنا شده‌اند. در مرحله اول زنجیره داده‌ها تکمیل شد. تاکنون یکصد میلیون کارت ملی یکتا سابقه خرید از سامانه هوشمند را تجربه کرده‌اند؛ یعنی هر کارت حداقل یکبار برای خرید نان از این سامانه مورد استفاده قرار گرفته است. ممکن است یک نفر چندین کار بانکی داشته باشد، اما یکصد میلیون کارت بانکی یکتا در سامانه استفاده شده‌اند. در سامانه دو اصل مهم است. در سمت مردم نه آزادسازی قیمت نان و نه سهمیه‌بندی نان مطرح است، بلکه قیمت نان تغییر نمی‌کند و هیچ سهمیه‌بندی هم نداریم. به گونه‌ای طراحی شده است که براساس داده‌محوری و تحلیل داده‌ها تصمیم می‌گیریم. بنابراین در بخش مصرف‌کننده محدودیتی از نظر قیمت و یا تعداد وجود ندارد. تعداد تراکنش‌های روزانه بین ۹.۵ تا ۱۰ میلیون تراکنش برای خرید نان ثبت شده است. متوسط هر خانوار سه روز یکبار نان خریداری کردند. در کشور بین ۲۷ تا ۲۸ میلیون خانوار وجود دارد. در مجموع روزانه بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ میلیون قرص نان از انواع مختلف به فروش می‌رسد.
آیا نان صنعتی و فانتزی در طرح هوشمندی مدیریت آرد و نان دیده شده است؟
نان صنعتی و فانتزی، صنعتی مربوط به بسته‌بندی و کارخانه‌ای مدنظر و فانتزی در این طرح نبوده و نرخ آرد نان مثل نان صنعت حساب می‌شود و مشمول طرح نیست. نان فانتزی و صنعتی از نان کشور حدود ۲ تا ۳ درصد است. بقیه نان کشور حدود ۹۱ درصد توسط نانوایی‌های سنتی پخت می‌شود و ۷ تا ۸ درصد آرد خام برای روستاهای کم‌جمعیت و عشایر تأمین می‌شود. در جاهایی که صرفه ایجاد نانوایی ندارد، آرد خام به جای نان برای عشایر و همچنین روستاهای کوچک و کم‌جمعیت توزیع می‌شود.
فاز دوم از کی اجرا می‌شود؟
فاز بعدی طرح به صورت یکپارچه اجرا نمی‌شود و به تدریج و گام به گام و استان به استان از بهمن‌ماه آغاز می‌شود. هم‌زمان با آن، نرم‌افزار و تکمیل آموزش نانوایی‌ها شروع می‌شود و به تدریج گسترش می‌یابد تا در سراسر کشور اجرا شود. رویکرد ما عدم آزادسازی قیمت نان و عدم محدودیت آرد برای مصرف‌کنندگان است. با این منطق جلو می‌رویم، اما نانوایی‌ها براساس عملکرد فروش نان خود، سهمیه آرد دریافت می‌کنند، آن هم براساس داده‌هایی است که در کارتخوان هوشمند پردازش می‌شود. البته تراکنش‌های غیرواقعی احصاء شده و حذف می‌شود و در دوره خرید آرد توسط نانوایی از این پس معادل عملکرد دوره‌های قبلی با چند درصد بالاتر از دوره گذشته آرد یارانه‌ای اختصاص می‌یابد. قیمت آرد برای همه نانوایی‌ها مشابه سابق و بدون تغییر است.
منظور از دوره عملکرد نانوایی آیا فقط عملکرد یک ماه قبل است یا میانگین دوره‌های عملکردی مدنظر است؟
مبنای اصلی عملکرد ما یک‌ماهه است، البته دوره دریافت آرد برای هر نانوایی متفاوت است. برای برخی دوره‌های ۱۰ روزه، ۱۵ روزه و یا ۳۰ روزه محاسبه می‌شود و متناسب با عملکرد دوره‌های قبلی، سهمیه آرد دریافت می‌کنند؛ یعنی برای هر ماه در دوره‌های ۱۰ روزه یک‌سوم ماه در دوره‌های ۱۵ روزه یک‌دوم و یا ۳۰ روزه به همان اندازه قبل اختصاص می‌یابد. هر نانوایی که فروش نان بیشتری داشته باشد و ساعت کارش را بخواهد افزایش دهد، در دوره آینده سهمیه آرد با چند درصد افزایش دریافت می‌کند؛ یعنی امکان افزایش تولید وجود خواهد داشت و کسی که قصد دارد نان بیشتری بفروشد و سهمیه او کفاف عملکردش را ندهد، سهمیه‌اش بالا می‌رود و به تدریج هر دوره که عملکرد محقق شود، براساس داده‌های کارتخوان هوشمند تا ۱۰ درصد امکان افزایش سهمیه آرد وجود دارد. در زمینه افزایش کمک‌هزینه نانواها به دلیل عدم افزایش قیمت نان در سال جاری و بر اساس قولی که دولت برای جبران افزایش هزینه اجاره و یا دستمزد نانواها داده است، از اول طرح ۱۵ درصد ارزش عملکرد فروش نان به نانوا واریز می‌شد، اما در فاز دوم این رقم به دو برابر افزایش می‌یابد. در پایان هر روز عملکرد کارتخوان در فروش نان مبنای محاسبه کمک‌هزینه قرار می‌گیرد و از این پس این کمک‌هزینه به ۳۰ درصد افزایش می‌یابد. البته این عدد قطعی نشده ممکن است بین ۳۰ تا ۳۵ درصد از عملکرد نانوا در هر روز به عنوان کمک‌هزینه به حسابش واریز شود.
برخی نانوایان برای دریافت یارانه بیشتر ممکن است بیش‌اظهاری در فروش تعداد نان داشته باشند، با آن چگونه برخورد می‌کنید؟
مدیریت هوشمند آرد و نان به خاطر تحلیل داده‌ها و بهره‌برداری از داده‌ها است و توصیه ما به همه نانوایان این است که بزرگترین دارایی یک نانوا سوابق تراکنشی او در کارتخوان هوشمند است، بنابراین نسبت به سلامت و درستی داده‌های خود دقت کنند. در برخی نانواها مشاهده می‌شود که مثلا با یک کارت بانکی خریدهای غیرمتعارف به عنوان مشتری ثبت می‌شود. چون سامانه هوشمند است آن را شناسایی می‌کند. یا ممکن است برخی نانوایان نان را گران‌تر بفروشند یا تعداد بیشتری نان ثبت کنند، در حالی که کمتر از آن به مشتری تحویل می‌دهند. در این زمینه هم از نظارت مردمی استفاده می‌شود و هم بازرسان ویژه وجود دارند که در صورت کشف تخلف، جریمه‌های آن چنان سنگین خواهد بود که دیگر کسی به فکر رفتار متقلبانه نباشد. با پردازش داده‌ها و استخراج آن می‌توان عملکرد واقعی نانوا را به دست آورد. اگر عملکرد واقعی کمتر باشد، میزان سهمیه آرد و حتی کمک‌هزینه به نانوایی در دوره‌های بعدی کم می‌شود و رتبه نانوا کاهش پیدا می‌کند.
نانوایی‌ها براساس چند رتبه تقسیم‌بندی می‌شوند؟
کاهش رتبه اثر مستقیم بر کاهش تخصیص آرد در دوره آتی دارد. رفتار متقلبانه به افزایش سهمیه کمک نخواهد کرد و دوره‌های آتی اثر منفی می‌گذارد.
تاکنون چند نوع تخلف در نانوایی‌ها پیدا کرده‌اید؟
اکثر نانوایی‌ها درست عمل می‌کنند، اما برخی رفتارهای متقلبانه در برخی نانوایی‌ها هم شناسایی کرده‌ایم. برخی نانوایی‌ها تراکنش‌های غیرواقعی ثبت می‌کنند که این تراکنش‌ها بر افزایش آرد و کمک‌هزینه اثری ندارد و در آینده به دلیل دقت در رتبه نانوا، سهمیه آرد طبق رتبه خواهد بود؛ بنابراین نانوایان باید به سلامت و غیرواقعی بودن تراکنش‌ها دقت کافی داشته باشند. مسئله کم‌فروشی ویا کسری چانه خمیر نان را به دقت کنترل کنند و از کم‌فروشی اجتناب کنند، چون مجازات‌های معنی‌داری در نظر گرفته شده است. بنای ما اعتماد به نانوایی‌ها است، اما اگر مورد خلافی مشاهده شود، مجازات‌های پرهزینه خواهد بود و امکان جبران برای نانوایی‌ها سخت است. بازرسان مردمی و بازرسان حرفه‌ای به صورت موردی از نانوایی‌ها خرید می‌کنند. مردم هم می‌توانند نسبت به کمیت و کیفیت نان، ابعاد و وزن نان، نحوه برخورد نانوا و بهداشت نانوایی اعلام نظر کنند و بر روی برنامک تخصصی نانوایی‌ها و نرخ‌های اعمالی اظهار نظر کنند. همچنین در مورد باز و بسته بودن نانوایی اطلاع‌رسانی کنند و رفتارهای غیرواقعی از طریق کارتخوان‌های هوشمند شناسایی می‌شوند. در این زمینه سایتی با نرم‌افزار نانی‌نو راه‌اندازی شده. این برنامک یک سمتی برای مردم دارد که می‌توانند تخلف‌های احتمالی نانوا را گزارش کنند و یک سمت برای نانوا دارد که می‌تواند کارنامه و سوابق و عملکرد خودش را ببیند. مردم هم می‌توانند برای رتبه‌بندی نانوا و ویژگی نانوایی اظهارنظر کنند.
طرح هوشمند نانوایی در فاز دوم از کی اجرا می‌شود؟
بعد از فراگیری در کلیه استان‌ها در مرحله دوم که به معنی تخصیص آرد یارانه‌ای مبتنی بر علمکرد واقعی نانواست، طرح به پایداری و بلوغ می‌رسد.
یارانه آرد و نان سالانه چقدر است و آیا دولت قصد ندارد، کم‌کم یارانه آن را کاهش و در نهایت حذف کند؟
آرد یارانه‌ای ارزان است. دولت پیش‌بینی لازم را برای تأمین گندم و آرد یارانه‌ای برای بودجه سال آینده را انجام داده است. طبق قول وزارت جهاد کشاورزی تأمین گندم برای آرد هیچ محدودیت و کمبودی نداریم. برای سال آینده هم پیش‌بینی لازم صورت گرفته و تغییر خاصی برای نان مردم و مشتریان صورت نمی‌گیرد.
فاصله قیمتی آرد نانوایی و صنف و صنعت چقدر است که منجر به هدر رفت آرد می‌شود؟
قبلا این فاصله قیمت به طور متوسط چهار برابر بود اما بعد از حذف ارز ترجیحی متوسط ۱۶ برابر شده؛ یعنی آرد غیرنانوایی ۱۶ برابر گران‌تر از آرد نانوایی است و این باعث شکل‌گیری هدررفت آرد می‌شود. دولت در نظر دارد با مدیریت هوشمند اتفاقی طی دهه‌ها به دلیل فاصله قیمت گندم و آرد و نان در مصارف مردمی و صنعتی وجود دارد، از هدر رفت آن جلوگیری کند. این عدد با مدیریت داده‌ها کشف شد و روزانه ۵ هزار تن آرد خارج از مصرف پیدا شد.
روزانه چه میزان آرد بین نانوایی‌ها توزیع می‌شود؟
آرد نانوایی‌ها روستائیان و عشایر و برخی از مصارف برای برخی نهادها شناسایی شده و روزانه ۵ هزار تن هدررفت شناسایی شده است. قبلاً ابعاد این هدررفت ناپیدا بود اما اکنون با اجرای طرح و تحلیل داده‌ها این میزان هدررفت روشن شد و ما امیدواریم با اجرای مرحله دوم، مدیریت هوشمند آرد و نان این رقم به حداقل ممکن کاهش پیدا کند و این هدررفت هم ناشی از فاصله قیمت‌ها، قیمت آرد یارانه‌ای و غیریارانه‌ای است.
بیشترین هدررفت مربوط به کدام بخش است؟ آیا قاچاق آرد هم سهم مهمی دارد؟
کلیه مصارف مشترک گندم و آرد مستعد جذب برای هدررفت آرد یارانه‌ای از شبکه دارند. هم در صنایع مختلف و هم در تولید خوراک دام و طیور و هم واحدهای صنعتی و صنفی و یک بخش کوچک هم قاچاق آرد به کشورهای همسایه انجام می‌شود. البته رقم قاچاق عدد بزرگی نیست. بزرگترین بخش جذب آرد یارانه‌ای در کارخانه‌های خوراک دام و طیور و واحدهای صنعتی و صنفی مصرف‌کننده گندم و آرد هستند که مستعد جذب آرد یارانه‌ای است.
مرحله دوم هوشمندسازی آرد از کی شروع می‌شود؟
مرحله دوم از بهمن‌ماه به تدریج شروع می‌شود. بستگی به روند اجرایی دارد. ملاحظات اجرایی را درنظر می‌گیریم. تلاش دولت این است که در کوتاه‌ترین زمان برای حمایت از نانوایان متعهد و اکثریت نانوایی‌ها که به کار خود تعهد دارند اعمال سهمیه جدید و کمک‌هزینه جدید انجام شود. همچنین تعداد اندکی از نانوایی‌ها که رفتار متقلبانه دارند با آنها برخورد می‌شود. در بخش مصرف‌کننده هم کیفیت نان افزایش و قیمت آن تغییر نخواهد کرد.
پرداخت یارانه نان چند ماهی است که آغاز شده و در پی آن قرار بود قاچاق آرد تا حد زیادی کنترل و کاهش یابد. یارانه نان از ابتدا این شائبه را به وجود آورد که پرداخت آن می‌تواند زمینه‌ساز گرانی قیمت نان شود.
از سال‌های گذشته موضوع نان سنتی در قالب نان یارانه‌ای نوع یک و نان یارانه‌ای نوع دو در کشور مطرح بود. در حال حاضر قیمت هر کیلوگرم آرد نان یارانه‌ای نوع یک بین ۸۲۰ تا ۸۵۰ تومان است و قیمت هر کیلوگرم آرد نان یارانه‌ای نوع دو حدود ۱۲۰۰ تومان است. بنابراین هر دوی این نان‌ها با دو نوع آرد، یارانه‌ای محسوب می‌شوند و قیمت آنها فاصله زیادی هم ندارد.
به نقل از جام‌جم، در نانوایی‌ها عموما کیسه‌های زردرنگ آرد یارانه‌ای نوع دوم هستند و کیسه سفیدرنگ حاوی آرد نان یارانه‌ای نوع یک است؛ آرد نان یارانه‌ای نوع دو در ابتدای دهه۹۰ در دولت دهم که یکبار آزادسازی اتفاق افتاد تحت عنوان نانوایی‌های آزادپز مطرح شد. این اصطلاح از آن زمان باقی مانده و عمدتا در نانوایی‌های سنگکی این اصطلاح رایج است که این یک عبارت مصطلح شده اشتباه است.
در برخی موارد از این موضوع و اصطلاح از سوی نانوایان استفاده نادرست و باعث گمراه شدن مشتریان می‌شود وگرنه نانوایی سنتی آزادپز به شکل معنی‌داری در کشور وجود ندارد. یعنی نانوایی سنتی که آرد را با نرخ آزاد تهیه و با آن نان پخت کند در کشور وجود ندارد.
محمد جلال، مشاور وزیر اقتصاد با بیان اینکه آرد نانواهای سنتی به‌صورت یارانه تامین می‌شود، می‌گوید: «حدود ۶۵ تا ۷۰درصد آرد نانوایی‌های کشور از طریق آرد یارانه‌ای نوع یک تامین می‌شود و برای باقی آن ــ حدود ۳۰ درصد ــ آرد یارانه‌ای نوع دو توزیع می‌شود، اما باید توجه داشت که تمام نان‌های سنتی از طریق آردهای یارانه‌ای پخت می‌شود.»
به گفته وی، بالای ۹۹درصد نانوایی‌های سنتی ازجمله نان لواش، سنگک، بربری و تافتون از آرد یارانه‌ای استفاده می‌کنند و تنها در برخی از مناطق محدود در شمال شهرهای پرجمعیت مواردی بوده که به نانوایی‌ها مجوزهایی داده شده که از آرد غیریارانه‌ای استفاده کنند و نرخ نان این نانوایی‌ها هم آزاد است. البته آرد نان‌های سنتی محلی که بعضا برای پخت آنها از روغن و شکر استفاده می‌شود، از نوع یارانه‌ای نیست و نرخ آنها متفاوت از نان‌های سنتی در چهار نوع شناخته شده است.
مشاور وزیر اقتصاد با پرده برداشتن از تخلفات برخی از واحدهای نانوایی عنوان می‌کند: «البته برخی از نانوایی‌های سنتی که از آرد یارانه‌دار استفاده می‌کنند به‌دلیل همان اصطلاح اشتباه که در استفاده از آرد یارانه‌ای نوع دو رایج شده یا با این تعبیر که وزن چانه افزایش داده شده، نسبت به گران‌فروشی نان با عنوان آزادپز اقدام می‌کنند که این تخلف است.»
مدیر کل اداره کل امور اقتصادی و دارایی استان مازندران یکی از مهم‌ترین نکات اجرای طرح یارانه نان را امکان نظارت آنلاین دانسته است، زیرا با اجرای آزمایشی طرح هوشمندسازی یارانه آرد، این امکان برای مسئولان فراهم می‌شود تا از قاچاق منابع جلوگیری کنند.
پای «نان کارتی» به تهران باز شد. این طرح که از زنجان آغاز شده و به ۱۰ استان دیگر رسیده بود، سرانجام از روز گذشته سر از پایتخت درآورد. حال برخی از این طرح به‌عنوان آغاز سهمیه‌بندی نان یاد می‌کنند. اما بسیاری از دست‌اندرکاران صنعت نان هم نان کارتی را طرحی مبهم می‌دانند.
در حالی از روز دوشنبه طرح نان کارتی در تهران اجرا شد که هنوز ابعاد و مسائل پیرامون این طرح مشخص نیست. حتی اگر از مردم سؤال کنید که با این طرح چه تغییری در نحوه خرید نان ایجاد می‌شود؟ در نهایت به این پاسخ بسنده می‌کنند که از این پس دیگر نانوایی‌ها پول نقد قبول نمی‌کنند!
نبود شفافیت و ضعف در اقناع افکار عمومی، موضوع جدیدی در تصمیمات یک‌شبه دولت نیست. البته دولت هم تمایل چندانی به شنیدن نقطه نظرات و تجربه اصناف درباره تصمیم‌گیری‌ها مهم در سطح ملی نیز ندارد.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار تهران در تازه‌ترین اظهارنظر خود از اجرای مرحله اول طرح نان کارتی در تهران خبر داد. بر اساس اعلام حشمت‌الله عسگری، تاکنون حدود ۶۸۰۰ کارتخوان در نانوایی‌های استان تهران نصب شده‌اند. این بدان معناست که ۲۲۰۰ نانوایی دیگر باید مجهز به این کارتخوان‌ها شوند.
طبق صحبت‌های او فعلاً آرد یارانه‌ای به واحدهای نانوایی پرداخت می‌شود. به همین دلیل شکل پرداخت یارانه نان تغییری نمی‌کند. اما بعد از اینکه آرد نانوایی‌ها آزاد شود دولت مابه‌التفاوت قیمت نان را به حساب نانوایان واریز می‌کند تا مردم کماکان نان را به قیمت قبل بخرند.
نان رانتی برچیده می‌شود؟
رئیس هیات‌مدیره کانون صنایع آرد، طرح نان کارتی را اقدام مهمی دانست و گفت: در گذشته نان به شکل رانتی توزیع می‌شد. حال باید دید با هوشمندسازی فروش نان این رانت برچیده می‌شود یا خیر؟
حسین یزدجردی در گفتگو با تجارت‌نیوز تشریح کرد: به‌رغم اینکه طرح نان کارتی بسیار مهم است، اما از شفافیت کافی برخوردار نیست. در واقع اجرای این طرح تفاوت چندانی با گذشته ندارد. تا همین چند ماه گذشته هم مردم با مراجعه به نانوایی‌ها به جای پول نقد، کارت می‌کشیدند. در حال حاضر همین روال نیز ادامه دارد، اما با این تفاوت که فقط دستگاه پوز نانوایی‌ها متفاوت شده است.
این مقام صنفی به بخشی از ایرادات و ابهامات این طرح اشاره و عنوان کرد: در این طرح، هنوز تکلیف افراد که تابعیت غیرایرانی دارند مشخص نیست. عشایر هم بلاتکلیف مانده‌اند. کسی درباره وضعیت دانشگاه‌ها، نهادهای نظامی و … که سهمیه آرد ارزان دریافت می‌کردند هم چیزی نمی‌داند. اگر هم برای آن فکری کرده‌اند، اما اقناع عمومی صورت نگرفت.
او ادامه داد: اکنون به دلیل اینکه پیرامون مسائل این طرح روشن نیست نمی‌توان، اظهارنظر خاصی درباره آن داشت. اما اگر این طرح در مسیر درست خود قرار بگیرد، پایه فساد و رانت را برمی‌چیند. در غیر این صورت در روی همان پاشنه قدیم می‌چرخد.
یزدجردی تاکید کرد: برای این طرح که در سطح ملی است باید به مردم آگاهی لازم داده می‌شد. اما حتی دست‌اندرکاران کلیدی را هم به مشارکت نگرفتند تا بتوانند تجربیات و نقطه نظرات خود را مطرح کنند. بنده به عنوان رئیس صنعت آرد کشور از این طرح اطلاع لازم را ندارم. هیچ‌وقت هم از بنده خواسته نشد که نقطه نظرات خود را مطرح کنم.
وی در پایان یادآور شد: این طرح در حالی توسط وزارت اقتصاد در حال تدوین است که تاکنون این وزارتخانه هیچ مداخله‌ای در صنعت نان نداشت!
روش کار به این صورت است که سهمیه یک نانوایی اکنون مثلا ۲۰۰ کیسه آرد در ماه بوده، اما با اجرای این طرح به نانوایی‌ها بر اساس تعداد نانی که به فروش می‌رسانند، آرد داده می‌شود؛ بنابراین بر اساس نان فروخته شده به نانوایی آرد می‌دهند و تغییری در سهمیه مصرف‌کننده ایجاد نمی‌شود.
پس از اجرای طرح موسوم به «هوشمندسازی یارانه آرد و نان» در برخی استان‌های ایران، اجرای این طرح در استان تهران نیز از روز گذشته دوشنبه، ۳۰ خرداد آغاز شده است. دولت در حالی نام این طرح را «هوشمندسازی یارانه آرد و نان» گذاشته که به نظر می‌رسد بیش از هر چیز فروش نان با سیستم جدید نوعی «سهمیه‌بندی» باشد. به این صورت که آرد مورد نیاز برای پخت نان با نرخ یارانه‌ای در یک طرف به صورت «سهمیه‌ای» به نانوایی‌ها داده می‌شود و در کنار آن نانوایی‌های آزادپز نیز به کار خود ادامه خواهند داد.
در واقع مصرف‌کننده نان در این سیستم جدید و پیچیده قرار است بین نان یارانه‌ای و نان آزادپز «انتخاب» کند. در واقع دولت می‌گوید در این روش دیگر به نانوایی‌ها آرد دولتی نمی‌دهد و به‌ازای فروش نان به نانوا یارانه نقدی می‌دهد. استدلال دولت نیز این است که آردی که به نانوایی‌ها تحویل داده شده باید تبدیل به نان شود و سر از بازار‌های دیگر در نیاورد. اما نکته‌ای که فضای کار را سخت‌تر می‌کند اینکه با قطع یارانه آرد و پرداخت این یارانه به صورت نقدی، نانوایان نگرانند که جبران مابه‌التفاوت آرد یارانه‌ای و آزاد توسط دولت به تاخیر بیفتد.
بر اساس اعلام حشمت‌الله عسگری، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری تهران در فرآیند اجرای فاز اول طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان در تهران، نانوایی‌ها به دستگاه کارتخوان مجهز می‌شوند. معاون استاندار تهران افزود: «اجرای این طرح در سطح کشور به کاهش هدررفت سالانه بیش از حدود چهار میلیون تن نان منجر می‌شود.» او همچنین ادعا کرد که با توجه به یارانه‌ای بودن آردی که نانوایی‌ها استفاده می‌کنند، از قاچاق آن در سطح گسترده جلوگیری می‌شود.
مسوولان ادعا می‌کنند که سهمیه‌بندی نان با هدف مبارزه با قاچاق آرد انجام می‌شود و قیمت نان تغییر نمی‌کند. بر اساس این طرح، در مرحله نخست هیچ برنامه‌ای برای تغییر قیمت نان یا سهمیه‌بندی آن در دستور کار نیست، اما گفته می‌شود در فاز‌های بعدی، هر خانوار فقط به اندازه سهمیه مشخص‌شده می‌تواند نان بخرد و برای تهیه مقدار بیشتر، باید مبلغ آن را به قیمت آزاد پرداخت کند.
شیوه کار چگونه است؟
پروژه‌ای که از امروز قرار است در استان تهران اجرا شود پیش از این در چند استان از جمله خراسان رضوی، همدان، گیلان، سمنان، فارس، بوشهر، مرکزی، زنجان و قزوین به صورت پایلوت اجرایی شده بود و حالا دولت با توجه به این تجربه، در سطح پایتخت به دنبال آن است. با اجرای این طرح سهمیه آرد در خود نانوایی‌ها تغییر می‌کند.
روش کار به این صورت است که سهمیه یک نانوایی اکنون مثلا ۲۰۰ کیسه آرد در ماه بوده، اما با اجرای این طرح به نانوایی‌ها بر اساس تعداد نانی که به فروش می‌رسانند، آرد داده می‌شود؛ بنابراین بر اساس نان فروخته شده به نانوایی آرد می‌دهند و تغییری در سهمیه مصرف‌کننده ایجاد نمی‌شود.
به همه نانوایی‌ها دستگاه کارتخوان داده می‌شود. این دستگاه «سایا نان کارت» نام دارد که با دستگاه‌های عادی متفاوت است و طوری تعریف شده که وقتی فردی به نانوایی مراجعه می‌کند، نوع نان، قیمت و... مشخص می‌شود. کارت شما هم تعریف شده است و مشخص می‌شود که چه کسی، در چه ساعتی، چه میزان نان خریداری کرده و تمام مشخصات ثبت می‌شود.
دیدگاه تان را بنویسید