برجام، و روابط توام با نفرت ایران و امریکا

دولت جو بایدن بر ضرورت احیای توافق هسته ای تاکید دارد. بیل برنز، رئیس سیا و جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده امریکا خاطرنشان کرده اند که سیاست واشنگتن در قبال تهران و خروج از برجام، به طور فزاینده ای، امریکا را وارد یک انحراف دیپلماتیک می کند. آغاز روند مذاکرات در وین و دوحه با میانجی گری کشورهای اروپایی و قطر باید به احیای این توافق منجر شود.

در این میان، واشنگتن از مرتبط ساختن مذاکرات هسته ای با مسائل مرتبط با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی امتناع کرده است. باید خاطرنشان کرد که حسین امیر عبدالهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و آنتونی بلینکن، وزیر امور امریکا از تغییرات مثبت در مذاکرات خبر داده اند. اما، روند مذاکرات با مشکلاتی روبه رو شده است و همچنان در بن بست قرار دارد. 

یک عامل پیچیده دیگر، امتناع واشنگتن از ارائه تضمین های کتبی به تهران است که از تکرار ماجرای رخ داده در دوره دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین امریکا و همچنین، انتخابات میان دوره ای کنگره بیم داشت. خود بایدن رسما اعلام کرده که واشنگتن آماده است تا از زور به عنوان آخرین راه حل برای ممانعت از دستیابی ایران به سلاح هسته ای استفاده کند.

در این میان، امریکا طرح ایجاد شبکه پهپادی همراه با تل آویو و ریاض برای مقابله با نیروهای ایرانی در منطقه را رها نکرده و همچنین، آشکارا از اعتراضات جاری در ایران حمایت می کند و به موضوع تجزیه طلبی ملی در آذربایجان و کردستان تمایل نشان می دهد. موضوعاتی که طبیعتا به هیچ وجه پیام حسن نیت را به ایران نمی دهد.

تضاد در روابط ایران و امریکا از بسیاری جهات، به عمق جهان بینی و تضادهای ایدئولوژیک باز می گردد: در حالی که واشنگتن به عنوان لوکوموتیو سکولاریسم و لیبرال دموکراسی عمل می کند، تهران نقش هدایت کننده ایدئولوژی اسلامی را بازی می کند. در این میان، امریکا نمی تواند عامل ایران در خاورمیانه را نادیده بگیرد.

متحدان اروپایی امریکا نیز خواهان دسترسی به بازارهای گاز تهران برای رهایی از روسیه هستند که تا قبل از جنگ اوکراین به شدت به آن وابسته بودند. در این میان، پویایی روابط ایران و امریکا به شدت، به سیاست داخلی امریکا و از بسیاری جهات، نفوذ مخرب اسرائیل منوط است. با این وجود، واشنگتن خواهان دگرگونی داخلی در نظام ایران به سمت عملگرایی بیشتر است.

منبع: ای نیوز  (روسیه)/ تحریریه دیپلماسی ایرانی