قیمت مرغ از کیلویی 110 هزار تومان گذشت | افزایش کنترل نشده قیمت مرغ در بازار امروز

بعد از افزایش قیمت مرغ، با کاهش قدرت خرید مردم رو به رو شدیم. بر همین اساس قیمت مرغ روند کاهشی پیش گرفت. قیمت مرغ هم اکنون 37 تا 40 هزارتومان است. قیمت مرغ کاهش داشته و در بازار نیز هیچ کمبودی نداریم. قیمت مرغ نسبت به ماه های گذشته روند تعادلی خود را حفظ خواهد کرد.

گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد قیمت مرغ در سطح خرده‌فروشی‌های استان تهران به ۱۱۰ هزار تا ۱۱۲ هزار تومان رسیده است. این در حالی است که دولت ابراهیم رئیسی با تشکیل قرارگاه تخصصی مرغ قرار بود این بازار را تحت کنترل درآورد.

در حال حاضر نرخ مصوب مرغ برای مصرف‌کننده ۷۳ هرار تومان است که در میادین میوه و تره‌بار نیز با همین قیمت عرضه می‌شود، اما قیمت مرغ امروز، 25 تیر 1402، در برخی خرده‌فروشی‌های سطح بازار به ۱۱۲ هزار تومان هم رسیده است.

اکنون در حالی قیمت مرغ به نمودی از تورم اقتصاد ایران تبدیل شده که ابراهیم رئیسی در همان ابتدای روی کار آمدن خود در سال 1400 قصد داشت با تشکیل قرارگاه مرغ که احتمالاً بودجه میلیاردی صرف آن شده این بازار را تحت کنترل درآورد؛ اما از همان ابتدا مشخص شد که این بازار هم اعتنایی به زور و دستور ندارد و این عرضه و تقاضاست و البته سیاست‌گذاری‌های تنظیم‌گری است که راه بازار را مشخص می‌کند. اکنون نیز خبری از این قرارگاه نیست.

طی چند وقت اخیر نیز با افزایش تقاضا برای خرید مرغ به دلیل ایام عید قربان و غدیر و نزدیک‌شدن به ماه محرم، قیمت مرغ در بازار رکوردهای جدیدی را بر جای گذاشت.

گذشته از افزایش تقاضا، از مهم‌ترین دیگر دلایل افزایش قیمت مرغ می‌توان به کاهش جوجه‌ریزی‌، گرانی نهاده‌ها، زودتر راهی کردن مرغ‌های تولیدی با وزن کمتر به کشتارگاه توسط مرغداران و به‌طور کلی کاهش عرضه و سیاست‌گذاری‌هاای نادرست می‌توان اشاره کرد.

اما همین روز گذشته اتحادیه‌ها‌ پیش‌بینی کردند که تا یک ماه آینده قیمت مرغ کاهش یابد. چراکه به اعتقاد آن‌ها کاهش جوجه‌ریزی و گرانی جوجه یک‌روزه با رشد جوجه‌ریزی که در بهار امسال اتفاق افتاد، قابل جبران است.

طبق اعلام اتحادیه تولیدکنندگان جوجه یک‌روزه، جوجه‌ریزی در خرداد و تیر امسال بیش از نیاز کشور انجام شده است، بنابراین احتمالاٌ در مرداد ماه و پس از پایان دهه اول محرم حتی مازاد عرضه مرغ در بازار رخ دهد و قیمت‌ها تا حدودی کاهش یابد. پیش‌بینی که مشخص نیست با این روند رو به رشد قیمت مرغ، تا چه حد محقق شود.

قیمت گذاری دستوری؛ بلای جان تولید

یک ماه پیش مهدی یوسف‌خانی، رئیس اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی تهران، گفته بود که مرغ با قیمت مصوب به اندازه کافی و برای همه واحدهای صنفی تامین نمی‌شود. طوری که مرغ گرم با نرخ مصوب فقط برای یک‌پنجم صنوف تامین می‌شود و ۸۰ درصد مابقی باید از کشتارگاه‌ها با نرخ‌ حدود ۱۰ هزار تومان بالاتر از نرخ مصوب بخرند. این وضعیت باعث شده اعضای این صنف به ناحق مشمول جریمه تعزیراتی شوند.

به طور کلی برخی کارشناسان معتقدند قیمت‌گذاری دستوری گوشت مرغ باعث شده تا تولید این محصول برای مرغ‌داران همراه با زیان باشد.

مرغ‌داران در سال‌های اخیر با مشکلات عدیده‌ای ازجمله در تامین نهاده‌های تولید و دخالت‌های دولت در بازار مواجه بودند. هر چند پیش‌بینی می‌شد بخشی از مشکلات با حذف ارز دولتی که برای عده‌ای رانت ایجاد کرده بود برطرف شود، اما همچنان اوضاع نابسمانی در بخش تولید و بازار مرغ حاکم اس. و حذف ارز دولتی هم نه تنها بازار این محصول پروتئینی را آرام نکرد، بلکه بازار آن را کوچک‌تر کرد.

کاهش مصرف مرغ

طبق اظهارات اخیر مشاور عالی اتحادیه مرغداران گوشتی، سرانه مصرف مرغ تا پیش از حذف ارز دولتی کالاهای اساسی، حدود ۳۲ کیلوگرم به ازای هر نفر بود که پس از گذشت یک سال از اجرای این طرح، مقدار مذکور حدودا ۲۶ کیلوگرم شده است.

قیمت مرغ بعد از حذف ارز دولتی کالاهای اساسی در طرح موسوم به جراحی اقتصادی روند صعودی داشته است؛ طوری‌که قیمت مصوب این محصول از ۳۱ هزار تومان در فروردین سال قبل به ۵۹ هزار و ۸۰۰ تومان در اردیبهشت، یعنی بعد از اجرای طرح رسید. البته افزایش قیمت مرغ در سال جاری هم ادامه داشت و در جدیدترین تصمیم قیمت هر کیلو از این محصول برای مصرف‌کننده ۷۳ هزار تومان تعیین شد. بنابراین افزایش بیشتر قیمت ممکن است باز هم کاهش مصرف به دنبال داشته باشد.

در حالی سازمان فائو در روزهای ابتدایی ماه نوامبر ۲۰۲۲ اعلام کرد که قیمت «گوشت، شکر، غلات، لبنیات و دانه‌های روغنی» کاهش یافته است که آمارها نشان می‌دهد شاخص نسبت به سال‌های اخیر به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته است و از سوی دیگر با توجه به نرخ دلار، تامین مواد غذایی را به‌طور خاص برای کشورهای واردکننده مواد غذایی دشوار کرده است. با این وجود به گفته کارشناسان روند کاهشی قیمت جهانی مواد غذایی متاثر از چندین عامل است.

توافقات اوکراین و روسیه قیمت‌ها را کاهشی کرد

به‌طوری که مهدی تولایی، کارشناس و فعال بخش کشاورزی در این خصوص می‌گوید: طی چند ماه اخیر روند قیمت‌های جهانی مواد غذایی کاهشی بوده است که غالبا متاثر از وقوع خشکسالی‌های شدید در اغلب کشورهای جهان و به تبع آن کاهش تولیدات و همچنین روند جنگ روسیه و اوکراین بوده است. به عبارت دیگر در ابتدای وقوع این جنگ به‌دلیل بسته شدن بنادری که غالبا غلات و دانه‌های روغنی کشور اوکراین از آن طریق به کشورهای مختلف ارسال می‌شد جهش قیمت‌ها را شاهد بودیم. اگرچه افزایش قیمت جهانی مواد غذایی در پی خشکسالی و وقوع جنگ بین اوکراین و روسیه تشدید شد، اما با انجام توافقات برای صادر شدن غلات از اوکراین به بازارهای جهانی کاهش قیمت‌ها طی ماه‌های اخیر رقم خورده است.

تولایی افزود: با این وجود در پی توافقات صورت گرفته مبنی بر باز شدن بنادر جهت خروج غلاتی که در این کشور به نوعی انبار شده بود قیمت‌ها روندی منطقی‌تر پیدا کرد و به عبارتی کاهشی شد.

وی ادامه داد: با این وجود در صورت ایجاد هر اختلالی در این روند و بازگشتن به شرایط قبل می‌تواند خود آغازگر افزایش قیمت‌ها باشد که امیدواریم این‌گونه نشود.

علیرضا الوندی دیگر فعال بخش کشاورزی و رئیس سازمان مردم نهاد هکا نیز می‌گوید: خوشبختانه اصلی‌ترین کاهش قیمت‌ها در بازارهای جهانی در مورد محصولات و مواد علوفه‌ای همچون جو و ذرت رقم خورده است که به تبع بر کاهش قیمت مواد غذایی همچون گوشت و لبنیات موثر بوده است.

الوندی خاطرنشان می‌کند: این روند در ایران نیز قابل مشاهده است که در کشور ما عاملی که تاثیر گذاشته در حقیقت عدم توانایی مردم در خرید مکفی محصولات کشاورزی با قیمت‌های فعلی است.

وی ادامه می‌دهد: به‌عبارت ساده‌تر این عدم توانایی اقتصادی مردم باعث شده یک مقدار مازاد محصول داشته باشیم و این‌ها باعث شد که قیمت یک مقدار افت پیدا کند.

این فعال بخش کشاورزی افزود: در حال حاضر عدم توانایی خرید مردم به‌طور محسوس روی کاهش قیمت لبنیات و مرغ به نسبت دیگر محصولات مشهودتر بوده و مصرف مردم روی این دو قلم کاهش پیدا کرده است.

الوندی همچنین در پاسخ به این سوال که با این حال چرا افت قیمت‌ها در بازار محسوس نیست، گفت: اگر ما تورم را در نظر بگیریم و نسبت تورم به افزایش قیمت را در نظر بگیریم می‌بینیم که مدتی است مرغ روی قیمت ثابتی ایستاده است و هیچ نشانه‌ای از این تورمی که در جامعه است را در قیمت مرغ نمی‌بینیم. بنابراین به معنای واقعی نمی‌گوییم قیمت کاهش یافته بلکه می‌گوییم افزایش قیمتی که همراه با تورم باشد را در این محصول مشاهده نمی‌کنیم.

وی ادامه داد: با این وجود ایستادن قیمت روی قیمت‌های قبلی در کشوری که به گفته مسئولان تورم ۴۰درصدی را تجربه می‌کند خود نوعی روندی مثبت محسوب می‌شود. با توجه به افزایش نرخ دلار با وارد شدن علوفه‌های دامی با نرخ‌های جدید طی یک تا دوماه آینده شاهد افزایش نرخ چند محصول از جمله مرغ و لبنیات خواهیم بود

رئیس سازمان هکا همچنین در پاسخ به این سوال که این ایستایی قیمت بیشتر روی کدام محصولات رخ داده نیز می‌گوید: همان‌طور که می‌دانید در چند ماه گذشته برای تولیدکننده قیمت گوشت گوسفندی روندی کاهشی را داشته چون با توجه به شرایط فعلی نگهداری دام برای دامدار به‌صرفه نیست و گله‌های مولد در حال وارد شدن به بازار است.

وی افزود: این روند به ما این هشدار را می‌دهد که در آینده با افزایش قیمت‌ها روبه‌رو خواهیم شد؛ یعنی بعد از تمام شدن ذخایر ژنتیکی ما احتمالا با افزایش قیمت‌ها روبه‌رو خواهیم شد.

الوندی افزود: با این وجود به‌طور کلی وضعیت بازار به گونه‌ای است که به نسبت افزایش که روی قیمت دلار می‌بینیم و افزایشی که باید روی محصولات ببینیم فعلا دیده نشده است.

وی ادامه داد: به‌نظر بنده چندین سال طول می‌کشد تا دوباره کفه قدرت خرید مردم و عرضه و تقاضا بتواند باعث شود که بازارها به شکل گذشته‌اش رونق بگیرد.

الوندی با اشاره به حذف ارز ۴۲۰۰تومانی واردات کالاهای اساسی می‌گوید: ما در هر صورت باید این را تجربه می‌کردیم و این عمل فعلی بود که باید اتفاق می‌افتد و لذا باید از آن گذر کنیم و پیامدهای آن را نیز بپذیریم.

وی درخصوص پیش‌بینی روند بازار طی ماه‌های پیش‌رو نیز می‌گوید: قطعا در ماه‌های آینده افزایش قیمت را در مورد محصول مرغ و لبنیات خواهیم داشت.

الوندی گفت: علت این افزایش قیمت‌ها نیز در ماه‌های آینده این است که الان چون نرخ دلار افزایش یافته تا بخواهد علوفه این دلار وارد بازار شود یک تا دوماه طول می‌کشد و با افزایش قیمت علوفه، افزایش قیمت محصولات کشاورزی را که وابسته به علوفه وارداتی است را خواهیم داشت. بنابراین می‌توان گفت ظرف یک تا دو ماه آینده افزایش قیمت‌ها را در بازار خواهیم داشت.

وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه فروش مرغ منجمد خارج از سامانه ستکاوا ممنوع شده است، گفت: تاکنون ۶هزار تن مرغ منجمد در سامانه ستکاوا در استان تهران بارگذاری شده است و کنار خرید نقدی در سامانه، خرید توافقی نیز به‌زودی انجام خواهد شد.

در این جلسه، سید جواد ساداتی‌نژاد وزیر جهاد کشاورزی بر اهمیت ثبت سفارش مرغ منجمد در سامانه ستکاوا تأکید و اظهار کرد: فروش مرغ منجمد خارج از سامانه ستکاوا ممنوع است تا مرغ به‌صورت بهداشتی و بدون دخالت واسطه به دست مصرف‌کننده برسد.

وی بر استفاده از ظرفیت صنایع تبدیلی و زنجیره‌های تولید در توزیع مرغ تأکید کرد.