شام کاری با فرستاده سلطان مسقط
فرستاده سلطان مورد اعتماد آمریکا، عربستان و ایران بار دیگر به تهران آمد تا مکانیسم میانجیگری را فعال کند. سلطان فعلی مسقط مانند سلطان پیشین قابوس‌بن‌سعید که در طول پنج دهه سلطنت خود به عنوان رابط بین جهان فارس، عرب و غرب خدمت کرد، بار دیگر نقش میانجیگری اختلافات غرب آسیا را بر عهده گرفته است.
البته این بار موضوع اصلی‌ای که وزیر خارجه عمان را به تهران کشاند، ظاهرا یک پکیج سه‌گانه بوده است؛ یعنی از مذاکرات گرفته تا رابطه با مصر و دلخوری ایران از بیانیه اخیر شورای همکاری خلیج‌فارس. البته همیشه مسقط در مراوده با تهران گوشه‌چشمی هم به درگیری‌های یمن داشته هرچند اکنون جنگ متوقف شده است. ضمن این که عمان در خط مقدم کارزار بازگشت سوریه به اتحادیه عرب بود و ازاین‌رو همیشه استعداد این کشور به‌عنوان یک «مصالحه‌گر» مورد توجه قرار گرفته است.
وزیر خارجه عمان که در این سال‌ها از کشورش به عنوان میانجی در مناسبات ایران با دیگر کشورها یاد می‌شود، دوشنبه در سفری از پیش اعلام‌نشده به تهران آمد. حدود یک ماه بعد از سفر حسین امیرعبداللهیان به چهار کشور حوزه خلیج‌فارس که عمان هم یکی از این کشورها بود، بدر البوسعیدی وزیر خارجه سلطنت عمان برای سومین بار در دولت سیزدهم به تهران آمد و عصر دوشنبه ۲۶تیر برای دیدار و گفت‌وگو با همتای ایرانی خود به دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه رفتند.
شام کاری و رایزنی تا پاسی از شب
دو وزیر بر سر یک میز به گفت‌وگو نشستند، گفت‌وگویی که حدود یک ساعت و نیم به طول انجامید و بعد از آن هم وزرای خارجه میان خبرنگاران آمده و به تشریح رایزنی‌های انجام‌شده پرداختند و پس از آن هم رایزنی‌های دو وزیر بر سر میز شام تا پاسی از شب ادامه یافت. عمان همواره در این سال‌ها نقش میانجی را در مناسبات ایران با برخی کشورها ایفا کرده که می‌توان به میانجیگری در خصوص مسائل موجود بین ایران و آمریکا و تبادل زندانیان با آمریکا و اروپا اشاره کرد. کما این که پنجم خرداد ماه بود که عمان از میانجیگری بین ایران و بلژیک و تبادل دو زندانی خبر داد و وزارت خارجه عمان اعلام کرد که میانجیگری‌های این کشور بین بلژیک و ایران برای آزادی شهروندان بازداشت‌‌شده دو کشور موفق بوده و دو فرد آزاد‌شده امروز به مسقط منتقل خواهند شد. کمی بعد هم ناصر کنعانی، سخنگوی دستگاه دیپلماسی از آزادی اسدا... اسدی دیپلمات گروگان‌گرفته‌شده ایرانی و دبیر سوم سفارت ایران در اتریش در پی توافق دوجانبه با دولت بلژیک و بازگشت او به کشور خبر داد.
کارسازی از بلژیک تا بحرین
البته عمان بسیار پرکارتر بوده است و سال گذشته هم میزبان سه دور مذاکرات ایران و عربستان سعودی بود که در نهایت در ۱۹ اسفند ۱۴۰۱ در پکن به توافق دو کشور برای از سرگیری مناسبات دیپلماتیک انجامید. حتی مسقط میزبان یک دور مذاکرات هیأت‌های سیاسی و نظامی ایران و اوکراین درباره ادعای اوکراین مبنی بر استفاده از پهپادهای ایرانی توسط روسیه در جنگ اوکراین هم بوده است. البته این تمام نقش‌آفرینی‌های یک کشور میانجیگر نیست و عمان در مناسبات بحرین و ایران هم نقش پررنگی داشته است. بعد از توافق اخیر ایران و عربستان هم اخباری در خصوص تلاش عمان برای افزایش سطح مناسبات ایران و مصر مطرح شد. البته ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه دوشنبه ۲۶تیر پیش از انجام سومین سفر البوسعیدی به تهران در دولت سیزدهم گفت: عمان کشور شریک ما در حوزه مسائل دوجانبه و منطقه‌ای است و هم یک کشور دارای نقش سازنده و مثبت و توأم با حسن نیت برای ایفای نقش سازنده در خصوص برخی موضوعات بین‌المللی مورد توجه مشترک ایران و عمان است. در خصوص موضوعات مورد گفت‌وگوی ایران با برخی طرف‌های بین‌المللی و غیرمنطقه‌ای عمان همواره نقش سازنده داشته است. فرصتی است برای گفت‌وگوی مشترک و سازنده دو کشور و استمرار گفت‌وگوهای مشورتی دو کشور در زمینه‌های مورد علاقه.
فضاسازی برای مذاکره تهران - واشنگتن
از سوی دیگر تلقی مقامات پادشاهی عمان این است که در حال حاضر شرایط برای از سرگیری مذاکرات در حوزه برجام نسبت به گذشته بهتر شده است. اکنون فضا برای مذاکره غیرمستقیم بین ایران و آمریکا در حوزه برجام کاملا مناسب است، چرا که شکاف شدیدی بین کاخ سفید و کابینه نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل به‌وجود آمده که از نظر پادشاهی عمان اکنون بهترین زمان است تا مذاکره تهران - واشنگتن برقرار شود.
انتقاد از روسیه در نشست مشترک
اما جزئیات نشست چه بود؟ یکی از موارد مهم واکنش به موضع اخیر روسیه بود؛ امیرعبداللهیان در نشست مشترک با طرف عمانی گفت: اخیرا در بیانیه کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس و روسیه در مسکو، بندی در مورد تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران گنجانده شده. ما با هیچ طرفی در مسیر حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران هیچ گونه تعارفی نداریم. از آنچه در یکی از بندهای این بیانیه در خصوص جزایر سه‌گانه دارای تعلق همیشگی و ابدی به ایران درج شده ناخرسندیم. در پی احضار سفیر روسیه به وزارت خارجه، روز گذشته از کانال‌های دیپلماتیک توضیحاتی را در این رابطه از مقامات روسیه دریافت کردیم. ما این توضیحات را کافی نمی‌دانیم و هرگز تکرار این رویه را در بیانیه‌ها و مداخله روسیه یا هر طرف دیگری در مسائل مربوط به تمامیت ارضی ایران را برنمی‌تابیم. وزیر خارجه ایران همچنین در ملاقات با همتای عمانی خود از روند رو به گسترش روابط دو کشور برادر و همسایه ابراز خرسندی کرد و ارتقای همکاری‌های مشترک در زمینه‌های مختلف را نشانه عمق روابط دو کشور دانست.
فرشته مسلمی - روزنامه جام جم
دیدگاه تان را بنویسید