کارشناس بین الملل: ایران در حال تنش‌زدایی با غرب است

رحمان قهرمان‌پور، کارشناس بین الملل می گوید باید کاری کنیم که عادی سازی روابط اسراییل با این دو کشور مانع روابط ایران با آن‌ها نشود. به نظر من ایران هنوز سیاست مشخصی برای مرحله بعدی گسترش روابط با امارات و عربستان ندارد. بحث سرمایه‌گذاری و یا مسائل دفاعی و امنیتی اتفاقات جدیدی رخ دهد. هنوز در این مرحله شاهد اتفاقات خاصی نیستیم و حتی بازگشایی سفارت نیز تاخیر داشته است. 

رحمان قهرمان‌پور، کارشناس بین الملل گفت: اخباری که به رسانه‌ها درز کرده است، نشان می دهد که ایران در موضوعات مختلف با آمریکا مذاکره می‌کند؛ همینطور در بحث عربستان نیز روابطی وجود دارد. تحولات جدیدی در سیاست خارجی ایران رخ می‌دهد. ما با آمریکا جز بحث هسته‌ای مذاکره‌ای‌ نداشتیم. ولی از چند ماه پیش ایران یک مذاکرات فرابرجامی در مورد مسائل منطقه، تبادل زندانی‌ها و... شروع کرده بود که بخشی از آن اجرا شد. در مورد اوکراین نیز مذاکراتی در حال انجام است. اما اینکه علت این جهت گیری چه می‌تواند باشد، محل بحث است. برخی معتقدند ایران در واکنش به شرایط منطقه ای و اعتراضات داخلی، سیاست خارجی را مورد بازنگری قرار داده است، برخی می گویند ایران با تشدید روابط چین و آمریکا دنبال فرصت است. به نظر من پیامد‌های این اتفاقات مهم‌تر از علت آن است.

او افزود: شما در چند ماه اخیر شاهد این بودید که روسیه از این روند فعلی اظهار نارضایتی کرده است. لاوروف از اجلاس سران گروه بیست گفت که آمریکا به دنبال فریب ایران در مذاکرات است و از این مذاکرات اظهار نارضایتی کرد. این نشان می‌دهد که برخلاف آنچه روس ها فکر می‌کردند، ایران در حال تنش‌زدایی با غرب است.

وی در ادامه در رابطه با احتمال عادی سازی روابط عربستان و اسراییل و ایجاد چالش برای روابط با ایران گفت: نزدیکی ایران به چین در موضوع عربستان برای آمریکا و روسیه یک نوع اتفاق غیرمنتظره بود. آمریکا تلاش کرد به عربستان نزدیکتر شود، روسیه نیز تلاش می‌کند در همین راستای حضور خود را در خاورمیانه بیشتر کند. اگر این سیاست جدید در راستای برقراری موازنه باشد و با قدرت های بزرگ جهانی روابط متوازن داشته باشد مفید خواهد بود، اما باید ببینیم که در عمل این سیاست چگونه پیش می‌رود. چالش‌هایی که پیش روی ماست، جدی است. الان مسئله عادی سازی روابط اسراییل با عربستان یک آزمون سخت در برابر روابط ایران و عربستان است. در مقابل بحث عادی‌سازی عربستان و ترکیه نیز مهم است. ایران در این بین نتوانسته سرمایه از این کشورها جذب کند اما ترکیه میلیارد‌ها دلار قرارداد در حوزه های مختلف با کشور های عربی منطقه بسته است. شروع این حرکت ها خوب است اما دستگاه دیپلماسی باید آنقدر قدرت داشته باشد که بتواند این سیاست را پیش ببرد.

قهرمان‌پور سپس در رابطه با گام بعدی روابط ایران و عربستان بیان کرد: نحوه‌ی عادی سازی روابط با عربستان به نظر برخی‌ها اشکال داشت. با توجه به اینکه ایران دو سال بود با عربستان مذاکره می‌کرد، انتظار این بود که ایران بدون حضور طرف سوم مشکل را حل کند و منت‌دار چین نباشد. ورود چین به روابط ایران و عربستان و مسائلی که در این مورد مطرح می‌شود، مانند اینکه چین ضامن حل اختلافات بین ایران و عربستان شده است. به هر حال حضور چین در این رابطه تا حدی استقلال عمل را از ایران می‌گیرد. به هر حال ایران در مورد عربستان باید به ملاحظات چین هم توجه کند. الان روابط امارات با اسراییل هم عادی شده است اما مسئله این است که ایران می تواند با عربستان رابطه داشته باشد اما گسترش نمی یابد. شروع مسئله یک چیز است، ادامه دادن و پیشبرد آن چیز دیگریست. ما الان یک گام به جلو برداشتیم، روابط را با عربستان و امارات عادی کردیم اما گام بعدی دشوار است.

قهرمانپور در پایان گفت: باید کاری کنیم که عادی سازی روابط اسراییل با این دو کشور مانع روابط ایران با آن‌ها نشود. به نظر من ایران هنوز سیاست مشخصی برای مرحله بعدی گسترش روابط با امارات و عربستان ندارد. بحث سرمایه‌گذاری و یا مسائل دفاعی و امنیتی اتفاقات جدیدی رخ دهد. هنوز در این مرحله شاهد اتفاقات خاصی نیستیم و حتی بازگشایی سفارت نیز تاخیر داشته است. مرحله بعد بهبود روابط ایران و عربستان با وجود اسراییل چالش برانگیز خواهد بود.