قیمت دلار درجا زد | پیش بینی عجیب از قیمت دلار در بازار امروز

قیمت دلار با پیش بینی های وحشتناکی مواجه شده است. متوسط هفتگی  قیمت دلار که در حال افزایش است با این مساله مواجه شده که در آینده نزدیک ممکن است قیمت بالاتری به خود بگیرد.طبیعتا افزایش قیمت دلار تاثیرمستقیم بر بازار  خواهد داشت.مسئولان مربوطه حتما باید مقابل افزایش قیمت دلار بایستند.در ادامه قیمت دلار در بازار امروز را مشاهده می کنید.

قیمت دلار طی هفته جاری نوسانات زیادی نداشته و در کانال 49 هزار تومانی درجا زده است. کارشناسان بازار ارز معتقدند قیمت دلار در گردونه سیاست‌های مبهم دولت گرفتار شده و افق روشنی از کاهش یا افزایش ندارد.

قیمت  دلار روز گذشته را با قیمت 49 هزار و 300 تومان به پایان رساند. قیمت دلار معاملات دیروز را صعودی آغاز کرده بود و نسبت به روز سه‌شنبه دست کم 100 تومان افزایش را تجربه کرد. این میزان افزایش اما آنقدر توانمند نیست که بتوان از آن با عنوان روند یاد کرد.

چشم بازار ارز به تحولات سیاسی

جواد فلاحیان کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه بازار ارز در بلاتکلیفی قرار دارد به تجارت‌نیوز گفت: «مسائل کلان اقتصادی، رشد نقدینگی و موضوع تورم از یک سو و مدیریت بازار با اخبار مثبتی که همواره مخابره می‌شود از سوی دیگر، بلاتکلیفی به وجود آورده است. این شرایط تمام فعالان اقتصادی را مردد کرده که دلار به کدام سمت حرکت می‌کند.»

وی توضیح داد: «در هفته‌‌های گذشته با رویدادهای سیاسی و اخبار مساعد شاهد رفتار نزولی دلار بودیم. هر چند این افت قیمت، روندی کاهشی نبود و می‌توان از آن به‌عنوان اصلاح قیمت یاد کرد. به نظر می‌رسد تا اقدام عملی در اقتصاد رخ ندهد و موضوع مذاکرات برجام به قطعیت نرسد، شاهد اصلاح و حتی ریزش قیمت نخواهیم بود.»

این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: «ماه‌هاست که اقتصاد کشور بر اساس دلار بالای ۵۰ هزار تومان مبادله می‌شود و این تثبیت قیمت و از طرفی پایین آمدن بیش از حد قیمت دلار نیز می‌تواند اثرات بدی را روی کلیت اقتصاد داشته باشد.»

تبعات کاهش قیمت دلار

وی درباره اثرات بد کاهش قیمت دلار روی کلیت تولید و اشتغال گفت: «با کاهش قیمت دلار خطر خروج سرمایه از کشور وجود دارد‌ علاوه بر آن بسیاری از شرکت‌ها و کارخانجات مواد اولیه‌شان را از بازار آزاد با دلار بالای ۵۰ هزار تومان خریداری کرده‌اند و همین موضوع باعث می‌شود در کلیت اقتصاد شاهد زیان قابل توجهی باشیم.»

وی در ادامه افزود: «انتظار می‌رود با وجود اخبار تاثیرگذار و رویدادهای سیاسی، قیمت دلار در محدوده‌های فعلی بماند. این اخبار می‌تواند تحقق یا عدم تحقق برجام باشد. دلار می‌تواند نوسان کوتاه‌مدتی در همین محدوده‌ها داشته باشد.»

فلاحیان درباره روند قیمت دلار در طولانی‌مدت گفت: «در ماه‌های آینده با افزایش نقدینگی و تورم روند دلار رو به بالا خواهد بود. اگر برجامی رخ ندهد و تمام مذاکرات گفتار درمانی باشد، شاهد رشد تند و شارپی در بازار ارز خواهیم بود.»

پیچیدگی وضعیت کلان اقتصادی با ارزپاشی‌های بیهوده

برزو حق‌شناس دیگر کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه بازارساز همان تلاش همیشگی چند ماهه را برای سرکوب قیمت ادامه می‌دهد به تجارت‌نیوز گفت: «به نظر می‌رسد هر چه به سمت انتهای تابستان می‌رویم توان بازارساز برای ادامه دادن سیاست سرکوب سخت خواهد شد. زیرا مسائل کلان اقتصادی کشور باعث رشد قیمت دلار خواهند شد.»

وی با بیان اینکه ارزش ذاتی دلار محدوده قیمتی ۵۵ هزار تومان است، خاطرنشان کرد: «قطعا این قیمت بالاتر خواهد رفت. هر چه فاصله ارزش ذاتی و قیمت‌ دلار زیادتر شود از آن طرف هم بازارساز تلاش می‌کند و کار برای حفظ این فاصله سخت‌تر خواهد شد و این حکایت فشرده‌شدن فنر دلار است.»

این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه در نیمه دوم سال و نزدیک شدن به انتهای تابستان اثرات فشردگی فنر را در قیمت دلار بیشتر خواهیم دید، گفت: «اگر بازارساز نتواند سیاست حاکم بر بازار ارز را ادامه دهد، قیمت بالای بازه ۵۰ هزار تومان بیاید و در این محدوده تثبیت شود، برگرداندن قیمت به کریدور ۴۰ هزار تومان سخت خواهد بود.»

وی به نیاز ارزی کشور در سایر حوزه‌ها اشاره و تاکید کرد: «با توجه به اینکه کشور نیازهای ارزی زیادی دارد ادامه سیاست فعلی به صلاح نیست.»

حق‌شناس افزود: «در حوزه میدان‌های نفت، گاز، انرژی و برق نیازهای ارزی زیادی داریم. ما شبکه برقمان به شدت فرسوده است و احتیاج به سرمایه‌گذاری در این نیرو داریم. اما متاسفانه منابع ارزی که به سختی به آنها دسترسی داریم صرف ارزپاشی می‌شود و وضعیت کلان اقتصاد ما را پیچیده‌تر و بدتر خواهد کرد.»

چرا دلار گران نمی‌شود؟

اما چرا دلار گران نمی‌شود؟ این سوالی است که میثم رادپور کارشناس و فعال اقتصادی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز به آن پاسخ داد: «در پاسخ به این سوال به شکل خلاصه باید گفت در مدت اخیر شاهد افزایش فروش نفت کشور بودیم. بعد از حمله روسیه به اوکراین و تحریم حامل‌های انرژی روسیه برای بسیاری از کشورها، ایران به لیست خرید نفت برگشت و باعث شد فروش نفت مقدار قابل توجهی افزایش یابد. بنابراین یکی از دلایل عدم افزایش قیمت دلار همین میزان افزایش فروش نفت است.»

وی ادامه داد: «علاوه بر آن، موضوع آزادسازی منابع ارزی ایران که دائم از آن صحبت می‌شود نیز به سه میلیارد دلار فروش ماهیانه نفت نیز اضافه می‌شود و این موضوعی است که برای تثبیت قیمت دلار به کمک سیاست‌گذار آمده است.»

این کارشناس اقتصادی با اشاره به اصطکاک‌های ایران با نظام پولی بین‌المللی می‌گوید: «ایران از نظام پولی بین‌المللی طرد شده است. از همین‌رو طرف عرضه دلار به شدت تحت فشار است؛ بنابراین افزایش فروش نفت بخش قابل توجهی از این فشار را برای عرضه کننده، جبران می‌کند.»

سال آینده قیمت دلار چقدر است؟

وی با تاکید بر روند صعودی تورم و عدم افزایش قیمت دلار می‌افزاید: «فروش نفت می‌تواند این فرصت را فراهم کند که بازار برای مدتی بدون افزایش جدی و قابل اعتنا در همین محدوده نوسان داشته باشد.»

تاثیر پول نفت تا چه زمانی در بازارهای مالی پایدار است و این نوسان تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟ رادپور در پاسخ به این سوال می‌گوید: «زمان آن، به موضوع شتاب تورم بستگی دارد. می‌توان گفت که افزایش سطح عمومی قیمت‌ها به قدری جدی است که افزایش فروش نفت را در مدت کوتاهی به راحتی جبران می‌کند. ما نمی‌توانیم زمان مشخصی برای این موضوع بدهیم اما هر چه زمان می‌گذرد با وجود تورم، فشار برای افزایش قیمت ارز بیشتر می‌شود.»

وی می‌افزاید: «اگر قیمت دلار در ابتدای ریاست جمهوری آقای رئیسی حدود ۲۴ هزار تومان بود. با در نظر گرفتن تورم حدود ۵۰ درصدی سالیانه و افزایش سطح عمومی قیمت‌ها می‌توان انتظار داشت در مرداد سال آینده قیمت دلار در حدود ۷۵ هزار تومان باشد.»

بازار؛ آماده انفجار!

در همین راستا سجاد بوربور کارشناس اقتصادی درباره دلایل رشد دلار در نیمه دوم سال به تجارت‌نیوز گفت: «به اختصار می‌توان اشاره کرد که اولا سرمایه‌ در گردش شرکت‌ها بیشتر شده است و کسری دارند. بنابراین شرکت‌ها باید از بانک‌ها وام بگیرند. بانک‌ها نیز به سبب خرید اوراق دولتی بودجه خاصی برای وام دادن ندارند؛ در نتیجه باید از بانک مرکزی وام بگیرند. بانک مرکزی نیز در حال جبران پایه پولی است. رشد پایه پولی باعث تورم و رشد افسار گسیخته قیمت دلار می‌شود.»

وی افزود: «دوم اینکه در سال ۹۶ حدود ۱۲.۵ درصد از کل نقدینگی کشور پول بود و الان به ۲۵ درصد رسیده و پول زیاد شده است. در اقتصاد تورم این‌گونه دیده می‌شود: پول ضربدر تحرکاتی. علاوه بر آن در حال حاضر حساب‌های بلند‌مدت خالی شده و پول به سمت حساب‌های کوتاه‌مدت حرکت کرده و شبه پول به پول تبدیل شده است. این یعنی بازار آماده انفجار است و فقط به دنبال دلیل می‌گردد.»

مطالعه بیشتر:پیش بینی قیمت دلار 9 شهریور 1402 / شکست الگوی زیگزاگی دلار با سیگنال اتمی

آیا خبردرمانی‌ها باعث شده انفجار بازارها به تعویق بیافتد،‌ این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال گفت: «موضوعاتی نظیر آزادسازی ۶ میلیارد دلار کره جنوبی، مبلغی در اقتصاد و کسری موجود به حساب نمی‌آید. با توجه به اینکه در سال ۱۴۰۲ حدود ۲۰ میلیارد دلار خروج سرمایه خواهیم داشت. یعنی ما معطل هفت میلیارد دلار هستیم!»

وی خاطرنشان کرد: «علاوه بر این تراز تجاری کشور منفی است و امسال منفی‌تر نیز می‌شود. بنابراین ارقامی نظیر ۶ یا هفت میلیارد دلار در اقتصاد بهبودی ایجاد نخواهد کرد.»

با اخبار لفظ‌بازی می‌کنیم

بوربور با تاکید بر اینکه به جای دنبال معلول گشتن باید دنبال علت باشیم گفت: «این سرگردانی ما را از فرض اصلی که نقدینگی و رشد اقتصادی است، دور می‌کند. مهم نیست این اخبار چه باری دارد. در اقتصاد، اول و آخر رشد قیمت‌ها به خاطر تورم است و تورم هم از تفاضل رشد اقتصادی با رشد نقدینگی نشات می‌گیرد و بقیه همه بازی است. ما با این اخبار فقط لفظ‌بازی می‌کنیم.»

وی با بیان اینکه شاید دولت در دهه ۸۰ می‌توانست قیمت دلار را سرکوب نماید، اما الان دستش خالی است و نمی‌تواند جلوی رشد دلار را بگیرد، افزود: «این دلایل و دلایل دیگری که باید با آمار و ارقام به آن پرداخت،‌ همه دست به دست هم می‌دهد تا بر این باور باشیم که قیمت دلار تا پایان سال به ۷۰ هزار تومان خواهد رسید. در صورتی که ارزش آن روی کاغذ حدود ۶۰ هزار تومان است و با هیجاناتی که به بازار تزریق می‌شود تا محدوده مذکور بالا می‌رود.»

آیا دولت در ۶ ماهه دوم سال می‌تواند با ابزار موجود، بازار را تا حدودی کنترل کند؟ بوربور در این باره گفت: «هرگز، اگر الان هم می‌تواند بازار را کنترل کند به خاطر عمق کم بازار و پایین‌ بودن تقاضا در ۶ ماهه اول سال است. در ۶ ماهه دوم که تقاضا بالا می‌رود نمی‌تواند بازار را اینقدر خشک نگه دارد. زیرا بازار در رکود عجیبی افتاده و قرار نیست همیشه در رکود بماند.»

در سمت دیگر نیز می‌توان به خبر آزادسازی ارزهای بلوکه‌شده ایران به‌ویژه در کره جنوبی اشاره کرد که بانک مرکزی بارها با انتشار این خبر قیمت دلار را در دست خود گرفت اما اکنون مشخص شده است این کشور نه به پرداخت نقدی این منابع ارزی تن داده و نه حاضر به تهاتر بوده است و بر همین اساس به تازگی دولت ایران از این کشور شکایت کرده است!

به این ترتیب دو گزینه ارزپاشی و خبردرمانی دولت شکست خورده به نظر می‌رسد و در حال حاضر بانک مرکزی این دو ابزار را برای کنترل قیمت دلار از دست داده و تنها دستاویز آن، ایجاد محدودیت در معاملات ارزی است.

ایجاد محدودیت در عرضه و تقاضا: طی ماه‌های اخیر، بانک مرکزی تخصیص ارز سهمیه‌ای را بسیار سخت و آن را منوط به داشتن حساب ارزی کرده است. به این ترتیب بازارساز موفق شده است که صف‌های طویل برای دریافت ارز سهمیه‌ای و کوچ ایت دلارها به بازار دلالی را از خیابان فردوسی جمع کند. شاید بتوان گفت این موفق‌ترین سیاست بانک مرکزی برای ایجاد نظم نسبی در بازار ارز بوده است.

در همین حال بانک مرکزی عرضه دلار و یوروی مسافرتی را نیز منوط به ارائه مدارک سفر کرده و آن را تنها پشت گیت مسافری تحویل متقاضی می‌دهد تا از بازگشت آن به چرخه دلالی دلار جلوگیری کند.

اما آیا این سیاست‌ها برای کنترل قیمت دلار کافی بوده است؟ به نظر می‌رسد خیر؛ زیرا بانک مرکزی اخیرا دست به اجرای سیاست جدیدی زد که به بازار ارز شوک جدی وارد آورد.

ایجاد انحصار در عرضه دلار: آن طور که به نظر می‌رسد، بانک مرکزی هنوز نتوانسته است افسار اسب سرکش قیمت دلار را تماما در دست خود بگیرد و از نتایج سیاست‌های خود راضی نیست. چرا که به تازگی بیش از گذشته درصدد کنترل سمت عرضه برآمده و علاوه بر بگیر و ببندها در راسته فردوسی، دست به اقدامات عجیبی زده است.

بانک مرکزی روز سه‌شنبه اعلام کرد که کانون صرافان ایرانیان را به دلیل آنچه این نهاد، تخلف از قانون دانسته، منحل کرده است. بانک مرکزی مدعی شده است که این کانون در موج‌سازی قیمتی برای دلار نقش داشته است؛ ادعایی که کانون صرافان آن را رد و تکذیب کرده و اعلام کرده است از آنجا که بانک مرکزی وجاهت قانونی را برای انحلال این کانون ندارد، از این نهاد دولتی شکایت خواهد کرد.

اگرچه به نظر می‌رسد دعوای این دو نهاد یک دعوای حقوقی است اما بررسی رفتار بانک مرکزی و مجموعه اقتصادی دولت، خبرهای خوبی به بازار ارز ارسال نمی‌کند! انحلال کانون صرافان ایرانیان، در واقع به معنای حذف واسطه‌های نام و نشان‌دار از سمت عرضه ارز است به نحوی که پس از این، شبکه بانکی تحت سیطره کامل بانک مرکزی، تنها عرضه‌کنندگان ارز خواهند بود و این بازار را به طور کامل در انحصار خود درخواهند آورد.

از مسیر این انحصارگری، سیاست سرکوب ارزی بیش از پیش تشدید خواهد شد و با غیرواقعی شدن قیمت دلار، اقتصاد ایران به سمت بحران جدی حرکت خواهد کرد. در همین حال، دولت این قدرت را خواهد داشت که هر زمان و با اولین جرقه کسری بودجه، از قیمت ارز به هر میزانی که بخواهد، نوسان‌گیری کند؛ چرا که سمت تقاضا تنها می‌تواند ارز مورد نیاز خود را از یک نهاد تامین کند و هر قیمتی که این نهاد برای دلار اعلام کند، فصل‌الخطاب خواهد بود.

همین خبر در روز سه‌شنبه، فنر قیمت دلار را رها کرد و آن را به کانال 50 هزار تومانی رساند؛ چرا که حذف صرافان از چرخه تامین ارز مورد نیاز متقاضیان، پرده‌ای از ابهام را در خیابان فردوسی درافکند؛ به نحوی که خریداران از ترس کاهش بیش از پیش عرضه دلار، به بازار هجوم آوردند و به این ترتیب افزایش تقاضا، سبب افزایش قیمت دلار شد.

محمد جعفری رئیس امور اقتصاد کلان سازمان برنامه و بودجه تیرماه امسال در پاسخ به سوالی در مورد پیش‌بینی‌های جدید این سازمان درباره قیمت دلار گفته بود که مدلسازی جدیدی که براساس شرایط کنونی انجام شده است، حداکثر نرخ ارز را در سال ۱۴۰۲، ۵۲ هزار تومان نشان می‌دهد. به گفته او، بر اساس همین مدل همچنین در سال ۱۴۰۶، قیمت ارز یک سوم نرخ گزارش قبلی خواهد بود؛ البته با یک ضریب خطای حدود ۵ درصدی! باید اشاره داشت که مدلسازی این سازمان در سال گذشته، نشان می‌داد قیمت ارز در سال 1406 به 284 هزار تومان خواهد رسید. اگرچه سازمان برنامه این مدل را تکذیب کرد و آن را یک محاسبه و نظریه داخلی خواند!

حسین عبده تبریزی تحلیلگر ارشد اقتصادی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز، سیاست را اصلی‌ترین اهرم تعیین قیمت دلار در شرایط فعلی دانسته است. بر این اساس می‌توان گفت هر گونه مدلسازی برای قیمت دلار باید با در نظر گرفتن شرایط سیاسی کشور صورت گیرد و به این ترتیب می‌توان سوال کرد که آیادر مدلسازی جدید سازمان برنامه و بودجه این مهم رعایت شده است؟

عبده تبریزی می‌گوید که آنچه جهش نرخ ارز را در سال 1401 رقم زد، صرفاً انعکاس رشد نقدینگی نبود، چرا که در طول سال 1401 حجم نقدینگی حدود 33 درصد رشد کرده بود که تفاوت عمده‌ای با سال‌های قبل نداشت.  او در این باره به تصمیم دولت برای حذف نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی اشاره کرده و توضیح داده است: می‌دانیم که برخلاف خالص حساب جاری (که عمدتاً تفاوت صادرات و واردات است) و معمولاً جهش شدید ندارد، خالص حساب سرمایه متأثر از خروج سرمایه (به‌ویژه در شرایط انتظارات تورمی بالا) می­‌تواند جهش‌‌های بسیار بزرگی را تجربه کند و به دنبال آن جهش نرخ ارز شکل گیرد. با توجه به این نکات، پیش‌بینی من و همکاران در آکادمی دانایان این بود که چون تنش‌‌های بیشتر خارجی و تشدید تحریم‌‌ها هم پیش‌بینی نمی‌شد، محتمل‌ترین سناریو برای قیمت ارز در پایان سال 1402، افزایش نرخ ارز در سطحی کمتر از تورم عمومی باشد.

عبده تبریزی با این حال تاکید می‌کند که از یک طرف به ‌نظر می‌رسد تنگدستی ارزی وجود دارد، و دولت و بانک مرکزی ارز زیادی در بساط ندارند و این روزها ارز نیمایی عملاً در بازار معامله نمی‌شود. آنچه در بازار موجود است فقط همان ارز آزاد است و در روابط خارجی هم گشایش عمده‌ای در چشم‌انداز نیست.

این تحلیلگر ارشد اقتصادی اظهار می‌کند: به نظر می‌رسد که کسب‌وکارها امیدی به ارزِ غیر بازار آزاد ندارند و نمی‌خواهند با انتظار برای تخصیص ارز، فرصت سرمایه‌گذاری و فروش و گردش عملیاتی بالاتر را از دست بدهند. به دلیل گران‌شدن شدید نرخ گاز خوراک و سوخت صنایع اصلی سودآور (پتروشیمی‌ها، فولادی‌ها، مس،…)، آنها هم تا آنجا که بتوانند ارز خود را در عمل به نرخ آزاد خواهند فروخت تا سودهای خود را تقویت کنند، و قیمت‌های بالای سوخت و خوراک خود را جبران کنند.

عبده تبریزی بیان می‌کند: از طرف دیگر، هرچند انتظار ما همیشه این است که کم‌‌وبیش فشار برای افزایش نرخ ارز در حد رشد نقدینگی وجود دارد، اما نظام جمهوری اسلامی در سال ۱۴۰۲ انتخابات مجلس را پیش رو دارد، و طبعاً بسیار علاقه‌مند است که سال را با آرامش بگذراند. حال، یکی از متغیرهای عمده برای آرامش، کنترل نرخ تورم و مهم‌تر از آن کنترل نرخ ارز است. هر نوع جهش ارزی بسیار تنش‌زاست. اگر دولت ارز فراوان داشت، از همین حالا شروع به دفاع از قیمت جاری ارز و حتی تلاش برای کاهش آن می‌کرد. در عین حال تنگدستی ارزی دولت بدان معنا نیست که در ماه‌های پیش رو برای کنترل نرخ ارز از همه‌ توان خود و کشور استفاده نکند!

به این ترتیب عبده تبریزی پیش‌بینی می‌کند به شرط آنکه حداقل علائمی از کاهش تنش‌‌های بین‌‌المللی حفظ شود (از قبیل حفظ علائم بهبود روابط با عربستان و عدم صدور قطعنامه در آژانس بین‌‌المللی انرژی علیه ایران در باقیمانده‌ سال) نرخ ارز  در پایان سال 1402 و به‌‌رغم رشد نقدینگی در حد سال گذشته، ممکن است در محدوده‌ای پایین‌تر از نرخ تورم باقی بماند.

به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که برای ردیابی مسیر دلار تا پایان امسال، طرفداران بازار ارز باید کماکان به خبرهای سیاسی چشم بدوزند و قیمت دلار را با توجه به نرخ تورم تخمین بزنند. اما آیا دولت موفق می‌شود تورم واقعی و ملموس (و نه تورم اسمی اعلامی از سوی مرکز آمار) را کاهشی کند؟

چرا که در حال حاضر اگرچه قیمت دلار 50 هزار تومان است و آخرین نرخ تورم اعلامی از سوی مرکز آمار به 47.5 درصد رسیده اما کالاها و خدمات در کف بازارها با دلار بالای 60 هزار تومان قیمت‌گذاری می‌شوند! بر همین اساس، کارشناسان اقتصادی عنوان می‌کنند دولت بیش از این توان سرکوب قیمت دلار را نخواهد داشت و در صورتی که نتواند گشایش عملی در روابط اقتصادی و سیاسی بین‌المللی ایجاد و مدیریت ناشیانه اقتصادی خود را ترمیم کند، فنر قیمت ارز در نیمه دوم سال جهش خواهد کرد و قیمت دلار سطوح بسیار بالاتری را لمس خواهد کرد.

کنترل زوری قیمت دلار

میثم رادپور کارشناس بازارهای مالی با تاکید براین‌که سیاست فعلی نهاد پولی کشور در بازار ارز مانند گذشته است و اشتباهات را چندباره تکرار می‌کنند به تجارت‌نیوز گفت: سیاست دستوری دولت برای کنترل بازار ارز تنها منبع خلق ارزش یعنی تولید را فلج کرده است.

او ادامه داد: کاهش ارزش دستمزدها نسبت به قیمت کالاها و خدمات و تنزل سطح رفاه اجتماعی صرفا ناشی از چاپ پول نیست. چاپ پول مقدمتا از بین برنده ارزش نیست. اگر می‌بینیم ارزشی از ما کم شده، مشخصا جایی ارزشی از بین رفته است. ما عرصه این کشور را برای صاحبان کسب‌‌‌‌‌وکار بی‌ثبات کرده‌‌‌‌‌ایم، آنها هم بساط خود رامنقبض کرده‌‌‌‌‌اند و کمتر تولید می‌کنند و کمتر ارزش می‌‌‌‌‌آفرینند.

رادپور درباره آینده بازار ارز ضمن واضح بودن شرایط مانند تجربه‌های گذشته گفت:این دوره هم مثل دوره‌‌‌‌‌های قبل است، با این تفاوت که  امروز مهم‌ترین محرک قیمت دلار در بی‌‌‌‌‌سابقه‌‌‌‌‌ترین وضعیت خود قرار دارد. تورم کشورمان چند سال ‌است که رکوردهایی نزدیک به ۵۰‌درصد را به‌ثبت می‌رساند. با این نرخ تورم، فشار‌‌‌‌‌ها برای افزایش قیمت ارز بیش از دوره‌‌‌‌‌های قبل خواهد بود.

این کارشناس بازارهای مالی تاکید کرد: در ۲ سال‌اخیر، قیمت ارز تقریبا از هر کالا و خدمتی، از هر دارایی‌‌‌‌‌ای کمتر افزایش یافته است و از این بابت باید گفت نه‌تنها فشار تورم جاری که بی‌‌‌‌‌سابقه است قیمت‌ها را به سمت بالا تحریک می‌کند، عمده تورم انباشته دو سال‌اخیر هم در قیمت دلار منعکس نشده‌است.

قیمت دلار در ۴ روز گذشته در کانال ۳۵ هزار تومان در نوسان بود و این روند کاهشی قیمت دلار از نیمه هفته گذشته با تشویق و تهدید بازارساز بر نرخ این اسکناس آمریکایی شکل گرفت.آیا ۳۵ هزار تومان کانال جدید قیمت‌ است؟

قیمت دلار در نخستین روز هفته با آرامش آغاز به کار کرد. هفته گذشته نوسان افزایشی قیمت دلار این اسکناس آمریکایی را تا مرز ۳۷ هزار تومان برد و روند بازگشتی که از نیمه دوم هفته پیش آغاز شد همچنان پابرجاست.

تحلیلگران ثبات نسبی در بازار،اعتبار سیاست‌گذاران و افزایش اعتماد عمومی را از فاکتورهای موثر در ثبات بازارهای مالی در زمان افزایش قیمت‌ها می‌دانند در روزهای گذشته کدام یک از این عوامل بهبود یافته که قیمت دلار در مدار آرامش در حرکت است؟

به قیمت ۳۵ هزارتومانی دلار عادت کنیم؟

در نخستین معامله روز شنبه ۲۱ آبان ۱۴۰۱  قیمت دلار با نرخ ۳۵ هزار و ۱۰۰ تومان باز شد و در نیمه‌های روز به کف کانال مذکور رسید. در لحظه نگارش این گزارش قیمت دلار به نوسانی محدود به قیمت ۳۵ هزار و ۳۰ تومان معامله شد.

اما بازارهای موازی نیز کاهش قیمت دلار را تایید می‌کنند. درهم امارات که در روزهای افزایش قیمت دلار تهران، به مرز ۱۰ هزار تومان رسیده بود مطابق روز پنجشنبه بدون تغییر با قیمت  ۹ هزار و ۶۰۰ تومان معامله شد. این در حالی است که دلار هرات نیز بر مدار نزولی در حرکت است و به قیمت ۳۴ هزار و ۳۳۰ تومان رسید.

سیگنال دلار هرات نشان از کاهش بیشتر قیمت می‌دهد به طوری که دلار فردایی هرات با روند کاهشی ۳۴ هزار و ۱۸۰ تومان پیش‌بینی شده است.

هفته پیش ضد حمله بازارساز به قیمت دلار صف دلارهای سهمیه‌ای را آب کرد و ثابت کرد که سیاست تنبیه هنوز هم می‌تواند جلوی تقاضا در بازار را بگیرد.

نیروی انتظامی در بازار ارز حاضر شد. پیامک‌هایی از سوی قوه قضاییه برای دارندگان دلار ارسال شد و خریداران تهدید به بستن حساب و قطع یارانه‌‌شان شدند. این‌ها عواملی شد تا اجاره کارت ملی برای خرید دلار سهمیه‌ای توسط دلالان و استفاده از این رانت دولتی دیگر آسان نباشد.

صف دلار سهمیه‌ای آب رفت و دلار همچنان در بازار آزاد مشتری داشت اما این‌بار متقاضیان دلار بازیگران ارزی بزرگ با سرمایه‌‌های بالا نبودند بلکه مشتریان، با سرمایه‌‌های محدود از بازار آزاد دلار می‌خریدند.

فعالان بازار دلار می‌گویند بازیگران باتجربه بازار در فاز احتیاطی فرو رفته‌اند و بیشتر فروشنده بودند تا خریدار و این خود می‌تواند عاملی برای کاهش قیمت دلار در روزهای گذشته باشد.

افزایش قیمت دلار با خرید چمدان هم‌سو شد

کارشناسان و تحلیل‌گران بازار از ابتدای سال تا کنون چنین روزهایی را برای قیمت دلار پیش‌بینی کرده بودند اما معامله‌گران کف بازار از الگوی ابداعی چمدان می‌گویند. الگویی که پایه‌ علمی ندارد اما از روند افزایشی سفرها در روزهای اخیر حکایت دارد. آن‌ها با توجه به این الگوی ابداعی معتقدند در بازار همسایه یعنی خیابان منوچهری، خرید ساک و چمدان سیر صعودی گرفته است. از نگاه آن‌ها این رفتار یعنی میزان سفر زیاد است و بخشی از این سفرها می‌تواند تقاضای ارزی را به همراه داشته باشد.

حتی برخی از معامله‌گران مدعی بودند فروشنده‌های چمدان به آن‌ها گفته‌اند، در این دو هفته مثل شب عید کار کرده‌ایم. اکو‌ایران همچنین از حضور و دخالت نیروی انتظامی برای متفرق کردن خریداران ارز در میدان فردوسی گفته که در شرایط مشابه نیز این نهاد به کمک بازارساز آمده است تا هیجانات آنی بازار را کنترل کند.

در کارزار صف متقاضیان دلار از یک سو و سیاست‌های جدید بانک مرکزی از سوی دیگر، فعلا پیروز میدان قیمت دلار است که در حال تصاحب سطوح قیمتی جدید است و رسیدن به دلار ۳۲ هزار تومانی را به رویا تبدیل کرده است. این در حالی است که در ابتدای هفته بانک مرکزی در مطلبی از عرضه سنگین ارز در معاملات نیمایی خبر داد که تنها برای یک‌سوم آن تقاضا وجود داشت.

افزایش انتظارات تورمی و قیمت دلار 

در همین راستا محمود جام‌ساز، کارشناس مسائل اقتصادی با تاکید بر تاثیر روند توافقات برجام بر قیمت دلار به تجارت‌نیوز گفت: اواخر مرداد ماه سال‌جاری روند قیمت دلار تحت تاثیر اخبار مساعد از سوی طرف آمریکایی درباره توافقات هسته‌ای برجام و نزدیک شدن مذاکرات به نتیجه مطلوب، کاهشی شد. در مقابل با تغییر مطالبات ایران و تقاضاهای جدید قیمت دلار روند افزایشی به خود گرفت.

او ضمن تاکید بر انتظارات تورمی جامعه بر قیمت دلار افزود: در شرایطی که قیمت‌ها نوسان شدید دارد، تورم بالای ۵۰ درصدی داریم و بانک مرکزی نیز ذخایر ارزی محدودی دارد توانایی نهادهای پولی برای تعیین قیمت دلار کاهش می‌یابد ضمن این‌که بانک مرکزی نیز با وجود اختیارات نامحدود به دلیل کمبود منابع ارزی توانایی کنترل بازار و قیمت‌ دلار را نمی‌تواند داشته باشد.

جام‌ساز با اشاره به اوضاع نامساعد سیاسی در سطح بین‌المللی، اعتراضات اجتماعی داخلی و عدم اطمینان از حصول توافق برجام خاطر نشان کرد: در این شرایط انتظارات تورمی بیش از گذشته در جامعه شکل می‌گیرد و با وجود تنگنای ارزی ناشی از تحریم‌ها و کاهش درآمدهای ارزی توانایی کنترل قیمت دلار بسیار محدود می‌شود این در حالی است که تصمیمات و اختیارات بدون توجه به منابع گرفته شده و نهاینا افزایش قیمت فعلی دلار را رقم زده است

قیمت دلار در هفته‌ای که گذشته وارد کانال ۳۴ هزار تومان شد و در آخرین معاملات بازار ارز آزاد هفته گذشته با قیمت ۳۴ هزار و ۸۳۰ تومان معامله شد. در حالی که دلار فردایی با قیمت ۳۵ هزار تومان پیش‌بینی شده است باید دید بار دیگر بازارساز برای مهار قیمت وارد بازار می‌شود؟

در حالی دومین هفته آبان ۱۴۰۱ را پشت سر می‌گذاریم که قیمت دلار به بالاترین نرخ خود طی سال‌های گذشته رسیده است. سقف‌شکنی دلار که با وجود استدلال‌های قوی تحلیلگران بازارهای مالی، پیش‌بینی شده بود در حالی به کانال ۳۵ هزار تومان رسیده که شواهد حاکی از فروش ارزهای خانگی به امید سود بیشتر است.

به نظر می‌رسد باور سناریوی قدیمی افزایش قیمت ارز به امید مهار بازار و جمع‌آوری دلارهای خانگی برخی را بر آن داشته تا از افزایش قیمت دلار بیشترین سود را نصیب خود کنند.

میثم رادپور، کارشناس بازارهای مالی ضمن تاکید بر نقش تورم بر بازار ارز به رکوردهای بالای ۴۰ و ۵۰ درصدی تورم داخلی اشاره کرده بود. او درباره پیش‌بینی قیمت دلار به تجارت‌نیوز گفته بود:«‌بازار ارز نجابت به خرج داده و تا حدودی عقب‌تر از تورم است. ما در اقلام مصرفی خانوار، صندوق‌های سرمایه‌‌ای و تمامی بخش‌های بازار و اقتصاد، تورم افسارگسیخته‌ای را شاهد هستیم اما مدتی است بازار ارز جابه‌جایی چندان جدی و عمده‌ای نداشته است.»

علی‌اصغر سمیعی رئیس کانون صرافان تهران با اشاره به نقش تورم بر قیمت دلار از تفاوت قیمت واقعی دلار با آنچه در بازار می‌بینیم گفته بود او نقش بازارساز در مهار قیمت دلار را حرکتی خارج از قواعد اقتصاد عنوان کرده بود.«قیمت‌سازی و تعیین قیمت غیرواقعی دلار از اقدامات دولت است.»

فردین آقا‌بزرگی کارشناس بازار سرمایه دولت را تنها بازیگر بازار ارز در کشور خوانده بود و با تاکید بر این‌که با خبردرمانی بازار ارز کنترل شدنی نیست گفته بود «قیمت دلار با توجه به تورم ۴۰ درصدی بالاتر از رقم کنونی است و دولت به هر ابزار ممکنی تا الان مانع تحقق قیمت دلار واقعی شده است.»

تقویت درآمدهای ارزی در دیدرس نیست

اما پدرام سلطانی، فعال اقتصادی بعد از ورود دلار به کانال ۳۴ هزار تومانی در حساب توییتری خود نوشت:‌«از آخرین جهش نرخ ارز در نیمه نخست ۱۳۹۹ تا پایان مهر امسال حدود ۱۰۰ درصد تورم به اقتصاد ایران تحمیل شده و نقدینگی ۸۶ درصد رشد کرده.‌ تقویت درآمدهای ارزی کشور نیز با تعلیق مذاکرات در دیدرس نیست. ‌نوسانی که در نرخ ارز افتاده برای «اهل فهم» اصلاً نشانه خوبی نیست.»

نشانه‌ها برای پیش‌بینی چنین روزی در اقتصاد کشور بسیار بود و فعالان اقتصادی و تحلیلگران نیز بارها بر آن تاکید کرده بودند با وجود پیش‌بینی دلار با قیمت بیش از ۳۵ هزار تومان در روز شنبه ۱۴ آبان باید دید آیا دولت، سیاست تاثیرگذار و بلندمدتی برای قیمت این اسکناس آمریکایی دارد؟

رکورد تاریخی قیمت دلار در بازار

در روز گذشته ۱۰ آبان ۱۴۰۱ قیمت دلار با افزایش ۲۲۵ تومانی رکورد بی سابقه در سال جاری ثبت کرد و ۳۳ هزار و ۴۷۶ تومان در بازار مبادله شد. قیمت فروش دلار آمریکا در دامنه ۳۳ هزار و ۶۵۰ تا ۳۳ هزار و ۸۵۰ تومان در حال نوسان بود. پیش از این، نرخ آزاد دلار رکوردهایی را در محدوده ۳۳ هزار و ۳۰۰ تا ۳۳ هزار و ۴۰۰ تومان ثبت کرده بود که قیمت دیروز بی سابقه بوده است. متوسط نرخ ماهانه دلار آمریکا در بازار آزاد تهران از خرداد گذشته برای نخستین بار از مرز ۳۰ هزار تومان فراتر رفته و طی بیش از ۵ ماه گذشته نه تنها این نرخ میانگین به زیر ۳۰ هزار تومان بازنگشته بلکه در مهر ماه به بالای ۳۲ هزار تومان و در ۱۰ روز ابتدایی آبان جاری نیز به آستانه ۳۳ هزار تومان رسیده است. همچنین قیمت یورو در بازار آزاد نزدیک به ۵۵۰ تومان بالا رفت و تا ۳۳ هزار و ۵۰۰ تومان معامله شد.

نجابت دلار در برابر تورم ۵۰درصدی داخل کشور

کارشناسان می‌گویند دولت سعی دارد هیجانات نرخ ارز را رو به پایین نگه دارد. اما واقعیت بازار ارز این است که نرخ تورم نقطه‌ای روند صعودی دارد. طبیعتا این روند پس از چند ماه روی قیمت دلار تاثیر مستقیم می‌گذارد. باید دید در هفته آینده چه اتفاقی برای اسکناس آمریکایی رخ می‌دهد. به اعتقاد برخی از تحلیلگران و فعالان بازار ارز، این اسکناس آمریکایی با تورم ۵۰ درصدی داخلی هم‌سو نیست و کانال ۳۲ هزار تومان منطقه‌ای است که دلار نجابت به خرج داده اگر نه باید قیمت‌ها بیش از این باشد.

افزایش قیمت دلار در روزهای گذشته با وجود تلاش بازارساز برای حفظ محدوده دلار در کانال ۳۲ هزار تومان ، گویا متاثر از اخبار نامساعد سیاسی و تحریم‌های جدید اروپا و آمریکا و کانادا قرار گرفته و بازار را با التهاباتی همراه ساخته است. در راستای افزایش قیمت دلار، قیمت سکه و طلا نیز بالا رفت.

قیمت دلار  بار دیگر به محدوده ۳۳ هزار تومان بازگشت و افزایش قیمت داشت. باید دید بازارساز این بار نیز برای کاهش قیمت دلار تلاش می‌کند یا محدوده فعلی برای این اسکناس آمریکایی محفوظ خواهد ماند؟