صف‌بندی‌های تازه در میان اصلاح‌طلبان/ خاتمی طیف خود را تشکیل می‌دهد؟

گروه سیاست مثلث‌آنلاین: چالش‌های درونی اصلاح‌طلبان شاید هیچ وقت تا این اندازه نمود عینی نیافته بود؛ آنها از یک سو درباره اصل انتخابات که شرکت کنند یا خیر، دچار اخلاف‌نظرهای شدید هستند و از سوی دیگر طیف رادیکال‌ آنها را هم نمی‌توان در یک دسته گنجاند به این معنی که هستند برخی نیروها از این طیف که رسما وارد جرگه اپوزیسیون شده‌اند و علنا در مقابل نظام ایستادگی می‌کنند. با این وصف اگر می‌شد در گذشته اصلاح‌طلبان را به دو طیف میانه‌رو و رادیکال تقسیم کرد، حالا با سه طیف یعنی میانه‌روها، رادیکال‌ها و اصلاح‌طلبان اپوزیسیون مواجهیم.

میانه‌روها شامل نیروهایی هستند که هم به قانون اساسی باور دارند، هم می‌خواهند فعالیت سیاسیِ قانونی داشته باشند. نیروهای این طیف در انتخابات هم ثبت نام کرده‌اند و شخصیت‌های برجسته‌شان هم مردم را دعوت به مشارکت در انتخابات می‌کنند.

رادیکال‌ها اما می‌گویند اگر شرایط در انتخابات مهیا نشود، در انتخابات شرکت نخواهیم کرد. در واقع آنها اصل انتخابات در نظام جمهوری اسلامی را انکار نمی‌کنند اما می‌گویند باید نیروهای شاخص‌مان تأییدصلاحیت شوند تا وارد انتخابات شویم. سید محمد خاتمی که تا چندسال پیش در زمره نیروهای میانه‌رو شناسایی می‌شد، اکنون تغییر رویکرد داده است و باتوجه به سخنان اخیرش می‌شود او را در زمره رادیکال‌ها در نظر گرفت که گرچه هنوز می‌گوید به نظام جمهوری اسلامی وفادار هستم اما انواع اتهامات را درخصوص بررسی صلاحیت‌ها به شورای نگهبان وارد می‌کند اما در عین حال می‌گوید در مقطع کنونی شرایط برای شرکت در انتخابات مهیا نیست.

می‌رسیم به طیف نوظهور اصلاح‌طلبان؛ یعنی اصلاح‌طلبان اپوزیسیون. این طیف رسما اصل انتخابات در نظام ایران را زیرسؤال می‌برد و خواهان عبور از قانون اساسی و نظام جمهوری اسلامی هستند. مثلا مصطفی تاجزاده که بارها گفته است اگر آلترناتیوی وجود داشت، موافق رفتن جمهوری اسلامی بودم یا سعید حجاریان که نظراتی مشابه دارد. حزب اتحاد ملت به عنوان یک حزب شناخته‌شده در مقطع کنونی در رفت و آمد میان دو طیف اخیر است؛ یعنی گاهی به سمت رادیکال‌های تحریمی می‌رود و گاهی هم به سمت اپوزیسیون.

با این اوصاف به نظر می‌رسد صف‌بندی‌های تازه‌ای در جبهه اصلاحات شکل گرفته است؛ در این بین سید محمد خاتمی به نوعی می‌خواهد به نوعی خود و موافقانش را هم از میانه‌روها جدا کند که دلیلش معلوم نیست و هم نمی‌خواهد در زمره اپوزیسیون نزدیک به معاندان خارج از کشور قلمداد شود. چنین وضعیتی انشعابی بزرگ بین این سه طیف را به نظر می‌رساند که شاید در آینده‌ای نه‌چندان دور رخ دهد.