خنثی سازی تهدید ماشه اروپایی ها در لحظه آخر

در پی مذاکرات دیپلمات‌های ارشد درباره بازنگری دکترین هسته‌ای، نخست‌وزیر اسرائیل بار دیگر نسبت به برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران واکنش نشان داد.
به گزارش اکوایران،  در پی مذاکرات دیپلمات‌های ارشد درباره بازنگری دکترین هسته‌ای، نخست‌وزیر اسرائیل بار دیگر نسبت به برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران واکنش نشان داد.

جنگ لفظی جدید

به نوشته خبرگزاری فرانسه، پس از این‌که دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران هشدار داد در صورت اعمال مجدد تحریم‌های غرب، می‌توان به ممنوعیت توسعه سلاح هسته‌ای پایان دهد، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، روز پنجشنبه ادعا کرد که این رژیم «هر کاری» را برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای انجام می‌دهد.

جرقه جنگ لفظی تازه بین این دو دشمن خاورمیانه‌ای در حالی خورده شد که ایران در حال آماده شدن برای برگزاری مذاکرات هسته‌ای کلیدی با دولت های اروپایی در روز جمعه است. این مذاکرات تحت الشعاع پیوستن متحدان اروپایی به واشنگتن برای محکوم کردن تهران توسط دیده‌بان اتمی سازمان ملل قرار گرفته است.

نتانیاهو در مصاحبه‌ای با کانال 14 اسرائیل  ادعا کرد: «من هر کاری می کنم تا از تبدیل شدن آن به یک (قدرت) هسته ای جلوگیری کنم و از همه منابع ممکن استفاده خواهم کرد».

اسرائیل تنها بازیگر دارای سلاح هسته‌ای در منطقه است، اگر چه آن را رسما اعلام تایید نکرده است. این رژیم جلوگیری از تطابق توانایی نظامی رقبای منطقه‌ای را مدتهاست اولویت اصلی دفاعی خود قرار داده است.

نتانیاهو روز سه‌شنبه گفته بود آتش‌بسی که از روز بعد در لبنان اجرایی شد به اسرائیل اجازه می دهد تا بر ایران تمرکز کند. او در مورد اینکه چه اقدامی را در نظر دارد توضیح بیشتری نداد.

ایران در یک سال گذشته به تلافی ترور رهبران حماس و حزب الله و همچنین یک ژنرال ایرانی، دو بار اسرائیل را موشک‌باران کرد. اسراییل هر دو بار با حملات محدود به ایران پاسخ داد. 

قطعنامه هفته گذشته شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با واکنش سرسختانه‌ای از سوی تهران مواجه شد، اما مقامات کشور از آن زمان تمایل خود را برای تعامل با دیگر بازیگران تا پیش از بازگشت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، نشان داده است.

دکترین «ناکافی» فعلی

به نوشته خبرگزاری فرانسه، ایران بر حق دسترسی خود به انرژی هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز پافشاری می‌کند. با این حال، به گفته آژانس، تنها کشور غیرهسته‌ای است که اورانیوم 60 درصد را غنی‌سازی می‌کند.

عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران در مصاحبه ای با روزنامه گاردین که در آستانه مذاکرات ایران با انگلیس، فرانسه و آلمان منتشر شد، هشدار داده که ناامیدی در تهران از تعهدات انجام نشده مانند لغو تحریم‌ها، به بحث در مورد این‌که آیا تهران باید سیاست هسته‌‌ای خود را تغییر دهد یا خیر، دامن زده است.

او به این روزنامه بریتانیایی گفت: «ما در حال حاضر قصد نداریم [غنی‌سازی را] فراتر از 60 درصد پیش ببریم و این تصمیم ما در حال حاضر است». با این حال، او افزود: «این بحث در ایران و بیش‌تر در سطح نخبگان در جریان است که... آیا ما باید دکترین هسته‌ای خود را تغییر دهیم یا خیر... زیرا تاکنون ثابت شده است که در عمل ناکافی است».

توافق هسته‌ای سال 2015 بین تهران و قدرت‌های بزرگ با هدف لغو تحریم‌های فلج‌کننده غرب در ازای محدود کردن برنامه هسته‌ای‌ ایران صورت گرفت. تهران همواره اهداف تسلیحاتی برای برنامه هسته‌ای خود را رد کرده و رهبری فتوای تحریم سلاح‌های اتمی را صادر کرده است.

تمایل تهران برای نشست قوری با سه دولت اروپایی پس از صدور قطعنامه شورای حکام آژانس، در فاصله تنها چند هفته پیش از بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید صورت می‌گیرد. ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری خود بر اعمال مجدد تحریم‌های سنگین علیه ایران پس از خروج یکجانبه دولتش از توافق سال 2015، تمرکز کرد.

به تلافی خروج ایالات متحده از توافق، تهران به مرور پایبندی خود به توافق را کاهش داد و سطح غنی سازی اورانیوم خود را به 60 درصد افزایش داد. بر اساس توافق هسته‌ای سال 2015، میزان غنی‌سازی ایران به 3.67 درصد محدود شده بود.

تبادل نظر صریح

قرار است مجید تخت روانچی، معاون سیاسی عراقچی،  نماینده ایران در مذاکرات روز جمعه باشد. او و کاظم غریب آبادی معاون حقوقی و بین‌الملل وزیر امور خارجه روز پنج‌شنبه با انریکه مورا معاون مسئول روابط خارجی اتحادیه اروپا دیدار کردند.

مورا در شبکه اجتماعی ایکس گفت که آنها یک «تبادل نظر صریح داشته‌اند... در مورد حمایت نظامی ایران از روسیه که باید متوقف شود، موضوع هسته ای که نیاز به راه حل دیپلماتیک دارد، تنش های منطقه ای (برای جلوگیری از تشدید تنش بیش‌تر از سوی همه طرف‌ها) و مسائل حقوق بشری».

هفته گذشته، شورای حکام 35 عضوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قطعنامه پیشنهادی بریتانیا، فرانسه، آلمان و ایالات متحده در محکومیت ایران به بهانه عدم همکاری در زمینه مسائل هسته ای را تصویب کرد.

ایران این اقدام را «با انگیزه سیاسی» توصیف کرد و در پاسخ از راه‌اندازی «سانتریفیوژهای پیشرفته جدید» که برای افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده خود طراحی شده‌اند، خبر داد.

به گفته مصطفی شیرمحمدی، تحلیل‌گر سیاسی، برای تهران، هدف از مذاکرات روز جمعه اجتناب از یک سناریوی «فاجعه مضاعف» است که در آن با فشارهای مجدد از سوی ترامپ و دولت‌های اروپایی مواجه خواهد شد.او خاطرنشان کرد که حمایت از ایران در میان دولت‌های اروپایی به دلیل ادعای حمایت از روسیه در جنگ اوکراین، کاهش یافته است.

ایران این اتهامات را رد کرده و امیدوار است روابط خود با اروپا را بهبود بخشد و در عین حال مواضع قاطع خود را حفظ کند.