از اینستکس خبری نیست ؛ یک سال بازی بی‌مزه با مردم

روزنامه همشهری روز پنج‌شنبه، با اشاره به نشست کمیسیون مشترک برجام در وین، تیتر «تنفس به برجام با اینستکس» را انتخاب کرد و از قول عراقچی مدعی شد برجام زنده است. این روزنامه همچنین مدعی شده نخستین تراکنش از طریق اینستکس انجام شده است. این ادعایی است که ظرف یک سال اخیر، بارها مطرح شده و سپری شدن زمان، دروغ بودن آن را ثابت کرده است.

روزنامه‌های اطلاعات و شرق و ایران و سازندگی و اعتماد هم از قول بیانیه دولت، خواستار تصویب دو لایحه مربوط به FATF شدند و البته اغلب این روزنامه‌ها ترجیح می‌دهند نشست بی‌نتیجه وین و طلبکارتر شدن اروپا را به تیغ سانسور بسپارند.

روزنامه ایران در این میان از قول بهشتی پوراز حامیان برجام مدعی شد FATF فراموش شدنی است و لوایح مربوط به آن باید تصویب شود.

اما در این میان، روزنامه آرمان و آفتاب یزد نگاه متفاوت و واقع‌بینانه‌تری به ماجرا داشتند. آرمان در یادداشت «با نشست‌های وین کار برجام به جایی نمی‌رسد» به قلم دکتر علی بیگدلی استاد دانشگاه نوشت: پانزدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام در وین برگزار شد. کمیسیونی که براساس برجام مسئولیت نظارت بر اجرای این توافق را برعهده دارد اما به نظر نمی‌رسد راه فراری به وجود آید و برجام از تنگنایی که ایجاد شده، رهایی داشته باشد.

به گفته وزیر امور خارجه آلمان شرط اجرای اینستکس، اجرای سه اقدام اساسی از طرف ایران است که یکی مسئله حقوق بشر و دیگری مسئله عدم دخالت اروپا در مسائل منطقه‌ای و همین‌طور مسئله موشکی است که هیچ‌کدام از این درخواست‌ها منطقی نیست. بنابراین آنچه الان نشست و برخاست می‌کنیم تنها یک مقدار تصمیمات ایران را به تاخیر می‌اندازند و درواقع یک جور زمان خریدن است. ایران را دلخوش کنند که از NPT خارج نشود و از همه مهمتر اینکه امانوئل مکرون در پاسخ به اینکه چقدر در حمایت از برجام اصرار دارند، عنوان کرد این تنها راه نظارت ما بر عملکرد ایران است و اگر برجام را رها کنیم، نمی‌دانیم ایران وارد چه مرحله‌ای از تصمیمات جدید خواهد شد و این حمایت را به دلیل نظارت بر تصمیمات هسته ای ایران انجام می‌دهیم. درحقیقت با این دیدگاه می‌خواهند مانع از خروج ایران از NPT شوند.

روزنامه آفتاب یزد نیز در گزارشی با عنوان «سراب اینستکس» تصریح کرد: بی‌تردید اظهارات عراقچی درباره عملیاتی شدن اینستکس تکراری‌ترین موضوعی است که طی یکی دوسال اخیر شنیده شده است. بسیاری می‌گویند اینستکس قرار است چه دستاوردی داشته باشد؟

* وقتی موگرینی از اولین تراکنش اینستکس گفت

زمانی که ایران در حال برداشتن گام‌های نخستین کاهش تعهدات برجامی‌اش بود در اوایل تیرماه خبری با آب و تاب در رسانه‌ها پیچید. اینکه سرانجام اولین تراکنش‌های اینستکس همان سازوکار مالی که اروپا بعد از ماه‌ها وعده و وعید قول و قرار که به ایران داده بود در حال انجام است. فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا خبر اولین تراکنش‌های مالی اینستکس را اوایل تیرماه اعلام کرد یعنی، هشت ماه پیش. آن موقع اگرچه گفته می‌شد نخستین تراکنش‌ها شکل گرفته است اما کسی فکر نمی‌کرد منظور از زمان‌بر بودن اولین تراکنش‌ها آن باشد که هشت ماه بعد از این خبر نه تنها اولین تراکنش انجام نشده باشد، بلکه عراقچی بازهم از این سخن بگوید که اینستکس به زودی عملیاتی می‌شود یعنی یک گام عقب‌تر از هشت ماه پیش.

آفتاب یزد، ادعای راه‌اندازی لینکی را وعده دوباره و تکراری توصیف کرد و نوشت: این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که یکسال پیش هم اروپا از اولین تراکنش‌های اینستکس سخن گفته بود و هیچ اتفاقی نیفتاد.