لاریجانی رییس جمهور 1400؟ / پیش بینی تحلیلگر اصولگرا

نامه نیوز نوشت:  انتخابات مجلس یکی از مهم‌ترین رخدادهای سیاسی سال گذشته بود. اهمیت آن نیز صرفا به خاطر برگزاری انتخابات و استفاده از یک موئلفه جمهوریت نیست. فرآیند و نتیجه انتخابات 98 در واقع آن را به نقطه عطفی در تاریخ جمهوری اسلامی ایران بدل می‌کند. حذف جریان اصلاح طلب به نحوی که صرفا 20 کرسی در مجلس آتی داشته باشد و وزن کشی اصولگرایان قطعا تاثیر شگرفی در آینده سیاسی ایران خواهد داشت. یکی از مهم ترین تغییرات مجلس اما حذف یا بهتر بگوییم کنارگیری علی لاریجانی بود. بررسی وضعیت مجلس بدون لاریجانی بحث مفصل و دیگری است اما در گفت‌وگو با ناصر ایمانی تحلیل‌گیر اصولگرا به آینده سیاسی لاریجانی بعد از ترک مجلس پرداخته‌ایم. او این کنارگیری را تصمیمی هوشمندانه و مقدمه حضور در قامت رئیس جمهور می‌داند.

*یکی از نکات مورد توجه در ترکیب مجلس جدید غیاب آقای لاریجانی است. به نظر شما این غیبت چه تاثیری برآینده سیاسی علی لاریجانی دارد؟ آیا این مقدمه حذف او است؟

آقای لاریجانی یکی از شخصیت‌های سیاسی پخته و نسبتا با نفوذ در کشور است و این یک واقعیت است. با اخوان لاریجانی کار ندارم و منظورم از نفوذ، تاثیر شخص آقای علی لاریجانی است. ایشان به هرحال شخصیتی است که از ابتدای انقلاب در جایگاه‌های مختلف از جمله صداوسیما و ریاست مجلس فعالیت داشته است. لاریجانی فردی جا افتاده و پرنفوذ است. بنابراین تصور نمی‌کنم که نه شخصا تمایلی به بازنشستگی و کنار کشیدن از سیاست داشته باشد و نه بزرگان بخواهند که او از صحنه سیاست به دور بماند.

*بر این اساس فکر می‌کنید، جایگاه بعدی او کجا باشد؟ ریاست جمهوری؟

صحنه‌های مختلفی برای حضور ایشان وجود دارد و یکی از آن‌ها می‌تواند ریاست جمهوری باشد. اما فقط این نیست.

*مثلا کجا؟

ایشان حداقل می تواند عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام باقی بماند.

*مجمع که به نوعی جای بازنشسته‌ها است.

باید هم همین طور باشد. کارکرد مجمع تشخیص مصلحت نظام در قانون اساس مشاوره دادن به رهبری، حل اختلافات بین مجلس و شورای نگهبان و تعیین سیاست‌های کلی نظام است. حتی اگر قرار بر تغییر قانون اساسی باشد رهبری با مجمع مشورت خواهد کرد. در حقیقت مشاورین رهبری در مجمع حضور دارند و یک سری مسئولیت قانونی مثل حل اختلاف مجلس و شورای نگهبان را نیز بر عهده دارند. بنابراین جایگاه این نهاد ایجاب می‌کند که افراد باتجربه و خبره - با هر دیدگاه سیاسی - که مدت طولانی در کشور به نحوی مدیریت داشته‌اند، در آن حضور داشته باشند و نظرات پخته اجرایی و نظری ارائه دهند. در کشورهای دیگر هم شبیه این نهاد وجود دارد.

*درست می‌گویید. درباره اهمیت جایگاه مجمع حرفی نداریم اما منظور این است که اگر لاریجانی صرفا به عضوی از مجمع تبدیل شود عملا از نفوذ و جایگاه سیاسی او کاسته شده است.

بله، من هم نگفتم صرفا در مجمع باشد. گفتم آینده سیاسی او می‌تواند از مجمع تشخیص مصلحت نظام شروع شود تا از دیدگاه و نظرات او استفاده شود. به هر حال او بیش از سی سال تجربه در نهادهایی مثل صدا و سیما، شورای امنیت ملی، ریاست مجلس در سه دوره متوالی دارد. قاعدتا ایشان به صحنه سیاست برخواهند گشت و شروع این برگشت می تواند از مجمع تشخیص باشد و نه اتمام آن.

*بعد از مجمع تشخیص، حضور ایشان را در چه جایگاهی محتمل می‌دانید؟ ریاست جمهوری؟ رای آوری ایشان چقدر محتمل است؟

ریاست جمهوری لاریجانی به هر حال یک احتمال بالا است. او یکی از چهرهای مشهور کشور است که یک مقبولیت نسبی در جریان های مختلف سیاسی دارد. همین طور نزد دستگاه های دیگر نظام مقبولیت نسبی دارد و می تواند در یک شرایط خاص رئیس جمهور هم بشود.

*منظورتان از شرایط خاص چیست؟

اگر به شکلی در 1400 افراد صاحب نام از جریان های سیاسی امکان رای آوری نداشته باشند، آقای لاریجانی می‌تواند رئیس جمهور هم شود. یعنی اگر هر دو جناح سیاسی در انتخابات 1400 کاندید مطرح نداشته باشندو یا کاندید مطرح آنان امکان رای آوری نداشته باشند، فضا برای افرادی مثل آقای لاریجانی فراهم خواهد بود تا رئیس جمهور شوند.

*اینکه اصلاح طلبان گزینه مطرح در 1400 نداشته باشد، محتمل است اما درباره جریان اصولگرا اینطور نیست. اگر انتخابات 1400 نیز مثل انتخابات 98 به صحنه رقابت درون جریانی اصولگرایان تبدیل شود شانس لاریجانی چقدر است؟

توجه داشته باشید که اولا جریان اصلاح طلب یک تاتیک دارد و آن این است که در مقاطعی برای اینکه به حداقل‌ها اکتفا کند در مواضع خود تنزل می‌کند . سال 92 هم اصلاح طلابان کاندیدی از درون جریان خود نداشتند که هم امکان تایید صلاحیت داشته باشد و هم امکان رای آوری. دیدیم که تنزل کرد و به آقای روحانی اکتفا کرد.

*یعنی فکر می‌کنید اصلاح طلبان در 1400 به لاریجانی رضایت می‌دهند؟

ممکن است. وقتی ببینند که کاندیدی با امکان تایید صلاحیت و رای آوری ندارند ممکن است که به علی لاریجانی اکتفا کنند.

*این امر چقدر به لاریجانی کمک می‌کند؟

قطعا موجب افزایش امکان رای‌آوری او می‌شود. نه اینکه الزاما رئیس جمهور شود اما به هر حال در صورتی که جریان اصلاح طلب او را کاندید کند یا حداقل در مقابل او کاندیدی نداشته باشد، شانس او بیشتر می‌شود.

*لاریجانی در مقابل دیگر کاندیداهای اصولگرا چقدر شانس دارد؟

درست است که این جریان بر خلاف اصلاح طلبان خیلی اهل تنازل نیستند اما آن‌ها هم ممکن است که از لاریجانی حمایت کنند . اما این اولا بستگی به عملکرد یک سال آینده مجلس یازدهم دارد. باید دید این مجلس امکان رای آوری یک کاندید اصولگرا در 1400 را فراهم می‌کند یا خیر؟ نکته دوم این است احتمال دارد علی رغم عملکرد مثبت مجلس یازدهم، اصولگرایان کاندیدی در قواره ریاست جمهوری با امکان رای آوری نداشته باشند. از آنجایی که لاریجانی به هر حال یک اصولگرا است ممکن است به او اکتفا کنند. در واقع اصولگرایان می توانند بر خلاف اصلاح طلبان از دایره خود خارج نشوند اما به لاریجانی که یک اصولگرا است، اکتفا کنند.

*به این ترتیب باید کاندید نشدن لاریجانی در انتخابات 98 را یک انتخاب هوشمندانه و مقدمه‌چینی برای حضور در انتخابات 1400 دانست.

بله، می توان این برداشت را داشت. من از چند ماه قبل هم در مصاحبه‌ها گفته‌ام که هوشمندانه‌ترین تصمیم لاریجانی این است که برای 98 کاندید نشود، استدلال من این بود که لاریجانی با فرض امکان رای آوری در 98 امکان ریاست مجلس کمتری داشت.

*چرا این امکان را کم می‌دانستید؟

به خاطر اینکه ایشان 12 سال رئیس مجلس بوده و شاید عموم نماینده‌ها تمایل نداشتند که او چهار سال دیگر در این سمت باقی بماند و ریاست او 16 ساله شود. ضمن اینکه اگر ترکیب مجلس اصولگرا می‌شد به خاطر گلایه‌های لاریجانی از اصولگرایان و به خاطر گلایه‌های اصولگرایان از لاریجانی خیلی مایل به رای دادن به او نبودند. از طرفی اگر مجلس اصلاح طلب می‌شد باز مایل نبودند که لاریجانی رییس مجلس شود و ترجیح می‌دادند که کاندید خودشان رئیس شود. به عبارتی دوران مجلس و لاریجانی به اتمام رسیده بود و نمی‌شد که در مجلس بماند و روی صندلی غیر ریاست بنشنید. این اتفاق به فرض اینکه لاریجانی رای آورده و وارد مجلس می‌شد برای او یک افول و شکست سیاسی به شمار می‌رفت لذا بهتر این بود که خودش کنار بروند.

*پس بهترین انتخاب را کرد و این فرصت را به خود داد که مقدمه حضورش در قوه مجریه را فراهم کند؟

دقیقا، صحنه سیاست صحنه‌ای نیست که سیاتمداران همواره در آن به شکل کاملا فعال باشند و از این عرصه به آن عرصه بروند. هوشمند کسی است که گاهی اوقات کلا کنار بکشد و در یک زمان دیگر و در یک صحنه دیگر وارد شود. لاریجانی هم همین کار را کرد و می‌تواند یکی از کاندیداهای ریاست جمهوری در 1400 باشد.