محور گفت‌وگوهای ظریف در سفر به روسیه

سفر رئیس دستگاه دیپلماسی ایران به روسیه را می‌توان در سه محور روابط دوجانبه در حوزه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، امور منطقه‌ای شامل رایزنی در خصوص مساله سوریه، یمن و افغانستان و امور بین‌المللی شامل برجام و مقابله با اقدامات خصمانه آمریکا علیه دو کشور خلاصه کرد.

با توجه به همکاری‌های گسترده تهران و مسکو و روابط نزدیک دوجانبه میان دو کشور به نظر می‌رسد ظریف فردا جلسات فشرده‌ای را با سرگئی لاوروف و معاونانش در ساختمان ضیافت‌های وزارت امور خارجه روسیه داشته باشد و گفت‌وگوها پس از ناهار کاری وزرای خارجه دو کشور ادامه داشته باشد و سپس ظریف مسکو را ترک کند.

می‌توان پیش بینی کرد که مسائل دوجانبه در سفر ظریف ‌می‌تواند جنبه‌های مختلفی داشته باشد چرا که پس از شیوع کرونا تغییرات فراوانی در داد و ستدها و رفت و آمدهای تجار، دانشجویان و گردشگران به دلیل قرنطینه بوجود آمد هرچند هرگز مسیر پروازی مسکو به تهران با توجه به تلاش‌های سفارت ایران در روسیه و روابط خوب دو کشور متوقف نشد.

علاوه براین‌، ایران و روسیه در حوزه اقتصادی همکاری‌های خود را بصورتی پویا تداوم بخشیده‌اند که در چارچوب کمیسیون مشترک اقتصادی درحال گسترش است و آخرین دور آن تابستان پارسال به میزبانی کشورمان برگزار شد.

شانزدهمین دور کمیسیون اقتصادی دو کشور قرار بود امسال به میزبانی روسیه برگزار شود که شیوع کرونا مانع آن شد، بنابراین پیگیری این موضوع و توافقات اقتصادی و همکاری‌های ایران و روسیه در حوزه های اقتصادی دوجانبه ‌می‌تواند از جمله محورهای مذاکرات دو جانبه طرفین باشد.

پیش‌بینی می‌شود رایزنی برای تحرک بخشیدن به همکاری‌های دو کشور در قالب توافقنامه ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا، دیگر محور مذاکرات در بخش روابط دوجانبه ایران با روسیه در حوزه اقتصادی باشد.

در خصوص همکاری‌های منطقه‌ای بین ایران و روسیه نیز موضوعات متعددی از جمله سوریه، افغانستان و یمن قرار دارند.

هر دو کشور از حامیان دولت قانونی سوریه به حساب می آیند که برخلاف آمریکا و متحدان آن در منطقه حضوری قانونی در این کشور دارند ضمن اینکه به همراه ترکیه کشورهای ضامن صلح آستانه را تشکیل می دهند.

ششمین نشست سران آستانه شامل حسن روحانی، ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان در راستای حل و فصل بحران سوریه هم قرار بود به میزبانی ایران برگزار شود که به دلیل کرونا به تاخیر افتاد بنابراین پیگیری نحوه برگزاری این نشست از جمله دستور کار احتمالی دیدار ظریف با همتای روس خود خواهد بود هر چند که آخرین بار گفت‌گوها در این خصوص به صورت وبینار برگزار شد.

در حوزه مسایل بین‌المللی نیز انتظار می‌رود دو طرف برجام را به مثابه توافقی بین‌المللی مورد تاکید قرار دهند. تهران معتقد است روسیه به عنوان یکی از طرف‌های برجام نقش مثبتی در به ثمر نشستن این دستاورد دیپلماتیک در سطح بین‌المللی داشت. از سوی دیگر روسیه نیز خواهان حفظ برجام است و همواره آمریکا را به دلیل خروج یک جانبه از برجام مورد شماتت قرار داده است.

با توجه به تلاش‌های واشنگتن برای ضربه زدن به برجام، انتظار می‌رود روسای دستگاه دیپلماسی دو کشور پس از هماهنگی دیدگاه‌های خود در این جلسه، بار دیگر مواضع روشن و صریح خود را دراین خصوص به خبرنگاران اعلام کنند.

از دیگر موضوعات روز در این حوزه تلاش آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران است که به زودی اعتبار آن پایان می‌یابد، روسیه بارها اعلام کرده با طرح آمریکا مخالفت خواهد کرد و مانع اقدامات غیرقانونی واشنگتن در این زمینه خواهد شد.

در مجموع می‌توان گفت ظریف و لاوروف طیف وسیعی از گفت وگو ها را فردا در پیش خواهند داشت و رئیس دستگاه دیپلماسی ایران روز فشرده‌ای را باهمتای روس خود و دستیارانش در ساختمان ضیافت های وزارت امور خارجه روسیه پشت سر خواهد گذاشت.