گزارش فارن پالسی از نقشه اصلی ترامپ برای برجام

فارن پالسی نوشت: واشنگتن سعی دارد تحریم های نظامی سازمان ملل  را تمدید کند به گونه ای که دیگر امیدی برای بازگشت وجود نداشته باشد.

به گزارش  «انتخاب»؛ در ادامه این مطلب آمده است: دولت ترامپ دو سال پس از خروج از توافق سال ۲۰۱۵ با ایران به دنبال نابودی کامل آن است-حتی با اینکه به نظر میرسد واشنگتن هیچ جایگزینی برای کنترل برنامه هسته ایران به جز تحریم ندارد. سران امریکا سعی دارند تحریم‌های نظامی سازمان ملل که در اکتبر به پایان می‌رسد را در چند هفته‌ پیش از انتخابات امریکا تمدید کنند. یکی از نکات مهم توافق ایران این بود که این تحریم‌ها پنج سال پس از اجرای توافق هسته برداشته خواهند شد.

اما حالا امریکا با اشاره به فعالیت‌های ایران در منطقه می‌خواهد تحریم‌های سازمان ملل بر ایران را برخلاف نظر متحدان اروپایی اش و همچنین روسیه، چین و ایران که به دنبال زنده نگه داشتن توافق هسته‌ای هستند تمدید کند.

اخیرا اما طرفین اصلی این توافق مخالفت خود را به این اقدام امریکا نشان دادند. وزیر امور خارجه چین روز دوشنبه اعلام کرد که خروج امریکا از توافق "ریشه بحران" است و سرگی لاورف وزیر خارجه روسیه نیز اعلام کرد که تلاش امریکا برای تعیین آینده این توافق با وجود خروج این کشور از توافق "مسرخ و غیرمسئولانه" است.

روز سه شنبه نیز جوزف بورل رئیس سیاست‌های خارجی سازمان ملل تاکید کرد که امریکا با خروج از توافق سال ۲۰۱۵ دیگر نمی‌تواند تاثیری بر آینده آن داشته باشد. بورل به خبرنگاران گفت: "آن‌ها خارج شده اند. روشن است. آن‌ها خارج شده اند، " روز چهار شنبه حسن روحانی رئیس جمهوری ایران هم از روسیه و چین که هردو عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل هستند درخواست کرد که از هرگونه تلاش امریکا برای نابودی توافقی که دو سال است از آن خارج شده جلوگیری کنند.

الی گرانمایه متخصص امور ایران در شورای روابط خارجی اروپا (ECFR) گفت: "این موضوعات چندین ماه است که در جریان هستند و حالا مشکلات در معرض چشم عموم قرار گرفته است. "

ایران هشدار داده است که اگر تحریم‌های سازمان ملل دوباره اعمال شوند از این قرارداد و همچنین پیمان منع اشاعه سلاح هسته ای سال ۱۹۷۰ خارج می‌شود که راه را برای غنی سازی اورانیوم باز کرده و دیگر امکان نظارت آژانس انرژی اتمی (IAEA) بر برنامه هسته ایران وجود نخواهد داشت.

این اعمال قدرت نه تنها اعتبار قرارداد هسته‌ای با ایران، بلکه مشروعیت شورای امنیت سازمان ملل را نیز زیر سوال می‌برد.

ریچارد نفیو که به طراحی تحریم‌ها در طول ریاست جمهوری اوباما کمک کرده است می‌گوید "برای کسانی که با JCPOA (برجام) و سازمان ملل مشکل دارند، این فرصتی طلایی است که با یک تیر دو هدف را بزنند. " وی افزود " در بدترین حالت این قرارداد نابود می‌شود و سازمان ملل ناتوان جلوه می‌کند که از نگاه آن‌ها [دولت ترامپ] چیز بدی نیست. "

جانتان فالتون متخصص امور چین و خاور میانه در شورای آتلانتیک عقیده دارد که چنین دیدگاهی برای دولتی که به دنبال محدود کردن چین و از بین بردن برنامه‌های هسته ایران و کره‌ی شمالی بوده است گام اشتباهی است.

او گفت"نمی توان بدون چین مسئله‌ی کره شمالی و ایران را حل کرد و اگر JCPOA (برجام) را نابود کنید، کره شمالی دیگر مایل به همکاری یا توافقی که احتمالی نابودی اش وجود دارد نخواهد بود".

همچنین به نظر میرسد که ترامپ پیشرفتی در زمینه‌ی کره شمالی هم نداشته است؛ روز جمعه آژانس خبری کره شمالی اعلام کرد که رابطه بین رهبر کیم جونگ اون و ترامپ دو سال پس از ملاقات آن‌ها در سنگاپور و امید به یک توافق به طور کامل قطع شده است.

ری سان گوان وزیر خارجه کره شمالی گرفته است "هیچ چیز ریاکارانه‌تر از وعده‌ای پوشالی نیست. "

امریکا می‌تواند با اعمال فشار تحریم‌های ایران را تمدید کند، اما به این معنا نیست که کشوری به ویژه روسیه و چین آن را رعایت کنند.

نفیو گفت: "در شرایط جدید، روسیه و چین به تحریم‌های جدید پایبند نخواهند بود. " او ادامه داد "اگر قرار باشد که رضایت دیگر کشور‌ها برای تحریم‌ها گرفته نشود و هرکشور طبق نظر خود عمل کند دیگر تحریم تازه‌ای از سوی شورای امنیت سازمان ملل نخواهیم داشت. " یا اینکه دولت‌ها به سادگی از تبعیت از این تحریم‌ها سر باز می‌زنند.

در همین زمان ایران نیز از تعهدات هسته‌ای خود به آرامی عقب کشیده و دسترسی بازرسان آژانس را محدود کرده است. ایران محدودیت‌های گفته شده برای تعداد سانتریفیوژ‌های فعال برای غنی سازی را رعایت نمی‌کند و محدودیت‌های تعیین شده برای میزان غنی سازی را نیز رعایت نکرده است.

کلسی دیونپورت، متخصص منع اشاعه تسلیحات هسته ای در اتحادیه کنترل سلاح‌ها می‌گوید "قدم‌هایی که ایران در نقض این قرارداد برداشته، جدی و نگران کننده اند، اما خطری در آینده نزدیک نخواهند داشت. ایران به گونه‌ای محاسبه شده و روشن از قرارداد عقب کشیده است- آن‌ها درواقع از این اقدام به عنوان اهرم اعمال قدرت نه برای رسیدن به بمب هسته‌ای استفاده می‌کنند. "

کلی کرافت نماینده امریکا در سازمان ملل گفته است که امریکا به زودی طرحی برای تمدید تحریم‌های نظامی ارائه می‌دهد، آن هم با وجود اینکه واشنگتن مطمئن نیست بتواند رای مورد نیاز برای تصویب آن را کسب کند؛ بنابراین تنها گزینه امریکا برای اعمال تحریم، اشاره به نقض قرارداد و عدم اجرای تعهدات از سوی ایران است- حتی با اینکه IAEA نشان داده است که تا زمان خروج امریکا از قراداد ایران کاملا به این قرارداد پایبند بوده است.

امریکا اصرار دارد که در قطعنامه ۲۲۳۱ که توافق هسته‌ای با ایران را در بر می‌گیرد، به عنوان یکی از اعضا نام برده می شود تا از این طریق حق رای در توافقی را داشته باشد که از آن خارج شده است. سازمان ملل، روسیه و چین این ایده را رد می‌کنند.

روسیه و دیگر کشور‌ها در تلاشند که با به تعویق انداختن فرایند‌های لازم، تلاش امریکا برای انجام سریع فرایند‌ها را بی اثر کنند. اگر جو بایدن پیروز انتخابات شود امکان احیاء این توافق وجود دارد.

اما به نظر، دولت ترامپ می‌خواهد تا قبل از انتخابات نوامبر، توافق اوباما را به طور کامل نابود کند.

دیونپورت می‌گوید "موضوع این است که JCPOA (برجام) به گونه‌ای نابود شود که هیچ دولتی در آینده قدرت احیا آن را نداشته باشد. اگر امریکا به این روند ادامه دهد پیامد‌هایی جدی نه تنها برای قرارداد ایران بلکه در زمینه گسترش سلاح‌های هسته‌ای را شاهد خواهیم بود. "

وی افزود: "اگر چنین اختلاف نظر مهمی بین امریکا و دیگر اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل ریشه دار شود، بعید است امریکا بتواند روسیه و چین را در زمینه‌هایی که پیشتر بر سر میز مذاکره می‌آورد بازهم متقاعد به همکاری با خود کند. "