آژانس علیه ایران قطعنامه صادر نخواهد کرد

مهر: نشست فصلی شورای حکام اژانس بین المللی انرژی اتمی از روز دوشنبه در شهر وین آغاز شد و همانطور که انتظار می‌رفت موضوع فعالیت هسته‌ای و نحوه اجرای برجام محور اصلی مذاکرات روز نخست بود.

در نخستین روز از نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و در حالی که مدیرکل این آژانس از عدم همکاری ایران در اجازه دسترسی بازرسان به دو محل مورد درخواست انتقاد کرد خبرگزاری بلومبرگ گزارش داد کشورهای اروپایی پیش‌نویس قطعنامه‌ای توبیخی را به شورای حکام ارائه کرده‌اند.

این پیش نویس در حالی آماده شده که در هفته‌های اخیر گزارش‌های متعددی درباره فشار آمریکا بر متحدان اروپایی خود برای در تنگنا قرار دادن ایران منتشر شده بود.

به نوشته بلومبرگ، این پیش‌نویس که از حمایت آمریکا برخوردار است در روزهای آینده به رأی گذاشته خواهد شد.

شورای امنیت ملی کاخ سفید در حساب کاربری خود در توئیتر گفته است: جهان باید برای جلوگیری از بی‌اعتنایی آشکار ایران به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متحد شود.

در این راستا خبرنگار مهر گفتگویی با «مارک فیتزپاتریک» تنظیم نموده که از نظر می‌گذرد.

مارک فیتزپاتریک، مدیر اجرایی اندیشکده انستیتو بین المللی مطالعات استراتژیک (IISS) در امریکا است، او مسؤولیت نمایندگی این اندیشکده در نیم کره غربی را برعهده دارد و همزمان مدیر برنامه عدم اشاعه و سیاست‌های هسته‌ای این اندیشکده است. او از سال ۲۰۰۵ به عضویت اندیشکده انستیتو بین المللی مطالعات استراتژیک در آمده است. پیش از آن، فیتزپاتریک ۲۶ سال به عنوان دیپلمات در وزارت خارجه امریکا خدمت کرده بود. در طول این سال‌ها او در دفاتر نمایندگی امریکا در سئول، توکیو، ولینگتون، وین و همچنین به عنوان دستیار وزیر امورخارجه در امور عدم اشاعه، فعالیت کرده است.

*بنابر اعلام آنتونیو گوترش، سازمان ملل سلاح‌های مورد استفاده در حمله به تأسیسات نفتی سعودی در عفیف در ماه مه، فرودگاه بین‌المللی ابها در ماه ژوئن و اوت و نیز تأسیسات نفتی آرامکو در خریص و عبقوق در ماه سپتامبر را بررسی کرده است. گوترش نوشته است: دبیرخانه سازمان چنین ارزیابی می‌کند که موشک‌های کروز یا قطعات دیگری که در این چهار حمله مورد استفاده قرار گرفته‌اند، دارای منشأ ایرانی هستند. وی همچنین مدعی شد، پهپادهای مورد استفاده در حملات ماه می و سپتامبر نیز «سرمنشأ ایرانی» داشته‌اند. به گفته او سازمان ملل متحد مشاهده کرده که برخی از اقلام موجود در دو مورد توقیفی ایالات متحده «مشابه یا عین» مواد یافت شده در بقایای موشک‌های کروز و پهپادهای مورد استفاده در حملات سال ۲۰۱۹ به عربستان سعودی بوده است. این ادعاها در حالی صورت می‌گیرد که آمریکا در تلاش است تا تحریم تسلیحاتی ایران را تمدید کند. به نظر می‌رسد ادعاهای گوترش در مقطع زمانی کنونی نیز در راستای کمک به واشنگتن باشد. ارزیابی شما چیست؟

گزارش سازمان ملل توسط یک تیم تهیه شده است. نکته منفی برای ایران این است که اقدامات و گزارش سازمان ملل، از تلاش‌های ایالات متحده آمریکا برای گسترش ممنوعیت تسلیحات علیه ایران حمایت می‌کند.

*آمریکا همچنین درصدد است تا از طریق آژانس بین المللی انرژی اتمی، ایران را متهم به نقش پارلمان‌های آژانس کند. در واقع آمریکا در تلاش است در نهایت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران را بازگرداند. آیا از طریق آژانس، آمریکا راه به جایی خواهد برد؟

عدم همکاری ایران با درخواست‌های آژانس بین المللی انرژی اتمی برای پاسخ به سوالات دسترسی به سایت‌هایی که گفته می‌شود در آنها فعالیت هسته‌ای صورت گرفته است، نقض احتمالی توافق نامه‌های پادمان از منظر آژانس است.

بنابراین ایالات متحده آمریکا دلیل محکمی برای جستجوی نقض اقدامات نظارتی و گزارش آن به سازمان ملل دارد. اما تعداد کمی از اعضای هیئت مدیره آژانس بین المللی انرژی اتمی از سیاست فشار حداکثری واشنگتن بر ایران حمایت می‌کنند.

در عوض، آنها آمریکا را مقصر خروج از برجام می‌دانند. بنابراین هیئت مدیره آژانس بین المللی انرژی اتمی احتمالاً با اقداماتی موافقت نخواهد کرد که مسئله را به یک نقطه بحران برساند. کشورهای عضو ترجیح می‌دهند منتظر دیدن نتایج انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا باشند.

*آمریکا همچنین در تلاش است تا اگر نتوانست تحریم تسلیحاتی ایران را تمدید کند در این صورت «مکانیسم ماشه» را فعال سازد. بر این اساس خود را «مشارکت کننده» در برجام خواهنده است. آیا آمریکا حق ارجاع به این مکانیسم را دارد؟

ایالات متحده آمریکا یک پرونده قانونی برای استدلال اینکه حق دارد تحریم‌های عاجلانه را اعمال کند، دارد. اما این یک موضوع سیاسی است و ایالات متحده یک پرونده سیاسی ضعیف و متحدین معدود دارد. بنابراین فکر نمی‌کنم این تلاش موفق شود.

*به نظر می‌رسد ترامپ در ۵ ماه مانده به انتخابات آمریکا در تلاش است با فشار به ایران، این کشور را پای میز مذاکره بیاورد. آیا این مذاکره با ایران می‌تواند کمکی به او در انتخابات کند؟

اگر دولت ترامپ قبل از انتخابات می‌توانست توافق جدیدی با ایران داشته باشد، این مهم می‌توانست شانس قابل توجهی برای انتخاب مجدد وی باشد و تنها پیروزی سیاست خارجی وی بود. حتی ورود به مذاکرات با ایران، اینکه آیا به موقع موفق می‌شوند یا خیر، برای او سودمند خواهد بود، زیرا نشان می‌دهد که سیاست او علیه ایران دارای نتایجی بوده است.

گفته می‌شود، مسائل سیاست خارجی به ندرت نقش تعیین کننده ای در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا ایفا می‌کند و امسال مسائل داخلی در مورد صلاحیت ترامپ، مدیریت بحران کووید ۱۹ توسط وی و وضعیت اقتصادی ناشی از آن، به علاوه جدیدترین موضوع یعنی نزاع‌های نژادی، بسیار مهم و مورد تاکید است.