آموزش گزارش نویسی تحقیقی
گزارش تحقیقی نوعی از گزارش است که می‌تواند موضوعات گسترده‌ای از موضوعات تاریخی، علمی، سیاسی و ... را دربر بگیرد. در این نوع گزارش مبنا تحقیق و جستجو است. مهمترین ویژگی گزارش تحقیقی این است که باید محتوای آن کاملا مستند، بیانگر حقایق و مفید و کاربردی باشد.
به گزارش مثلث آنلاین، حدس و گمان، متهم کردن دیگران یا بیان اطلاعاتی که نسبت به درست بودن آنها اطمینان نداریم، از بزرگترین اشتباهات در گزارش تحقیقی است. نوشتن گزارش تحقیقی چارچوب و قوانینی دارد. برای اینکه گزارش خود را به بهترین شکل ممکن بنویسید باید مراحل خاصی را طی کنید. در ادامه این مراحل را معرفی می‌کنیم.
تعریفی ساده از گزارش تحقیقی
دکتر هاروارد باریل یک روزنامه نگار معروف اهل بریتانیا تعریف زیر را از گزارش تحقیقی ارائه کرده است:
"در این نوع گزارش شما باید به 6 پرسش پاسخ دهید (چه؟ چرا؟ چگونه؟ که؟ کی؟ کجا؟) و به این صورت اطلاعات و جزئیات را در قالب گزارش بیان کنید به طوریکه برای عموم مفید واقع شود. "
در گزارش تحقیقی شما باید برای مطالب خود دلیل و مدرک ارائه کرده و آنها را اثبات کنید. گزارش تحقیقی بازگو کردن اطلاعات قدیمی نیست، بلکه کشف حقایق و اطمینان یافتن از درستی منابع آنهاست.
مراحلی که باید برای نوشتن گزارش تحقیقی طی کنید.
برای نوشتن یک گزارش تحقیقی خوب باید مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید.
شروع کار و انتخاب موضوع
فقط یک ایده نیاز دارید. این ایده ممکن است خیلی ساده بعد از شنیدن یک خبر یا موضوع به ذهنتان خطور کند، ممکن است نتایج تحقیق در کار یا دانشگاه باشد. زمانی که موضوعی مناسب پیدا کردید می‌توانید کار خود را شروع کنید. البته که باید موضوع انتخابی شما قابلیت نوشتن گزارشی مفید را داشته باشد.
اثبات گزارش به کمک مدارک معتبر
در این گزارش شما باید برای تحلیل، افکار و ... خود دلیل کافی بیاورید. زیرا دلایل، مهمترین رکن گزارش تحقیقی است. اگر موضوعی برای شما در حد حدس و گمان باشد باید حتما ذکر کنید که این موضوع یک حدس و فرضیه است سپس دلایلی که باعث شد به فرضیه خود برسید را بیان کنید.
برای این سبک گزارش نویسی می‌توان از آمار و اطلاعات، نمودارها، تصاویر و ... کمک گرفت تا نتیجه بهترین شکل ممکن باشد.
توجه داشته باشید منابع و مدارکی که در گزارش خود استفاده می‌کنید باید معتبر و مطمئن باشد. صرفا استفاده از منابع مهم نیست زیرا امروزه بخصوص در اینترنت منابع غیرمعتبر زیادی وجود دارد.
طرح تحقیق را آماده کنید
پس از انتخاب موضوع، پیدا کردن منابع معتبر، شما باید شروع به جمع‌آوری منابع فرعی نیز کنید تا گزارش شما کامل شود. پس تکیه بر منابع اصلی به تنهایی کافی نیست.
سپس یک طرح کلی برای تحقیق و ارائه گزارش آماده کنید تا چیزی را از قلم ننداخته و همه مطالب را در جای مناسب بازگو کنید.
مصاحبه و گفت و گو
پس از تحقیق و به دست اوردن اطلاعات لازم بسیار خوب است که با چند شخص که با موضوع شما به نوعی ارتباط دارند گفت و گو کنید. از این گفت گوها در گزارش تحقیقی خود استفاده کنید تا گزارش شما کاملا شبیه به یک تحقیق کامل و مفید باشد.
نوشتن گزارش
دقت کنید گزارش می‌تواند گزارش یک تحقیق علمی یا گزارش یک موضوع سیاسی و حتی یک خبر جنایی در یک سایت باشد. بسته به نوع گزارش باید به زبان ارائه و استاندارد گزارش توجه کرد.
برای مثال یک گزارش علمی یا مهم باید ساختاری منظم داشته و شامل عنوان، چکیده، مقدمه، لیست منابع و ... شود. این در حالی است که گزارش یک تحقیق درباره یک جرم که قرار است در روزنامه چاپ شود باید به ساده‌ترین کل ممکن نوشته شود.
مشکلاتی که ممکن است در نوشتن گزارش تحقیق پیش بیاید
وقتی شروع به کار کنید در روند کار با یک سری مشکلات مواجه خواهید شد. در ادامه برخی از این مشکلات را بازگو می‌کنیم.
نظریه توطئه
ممکن است گزارشگر در طی نوشتن یک سری حدس و گمان یا سوء ظن را بیان کند. نویسنده باید تمام حدس‌های خود را با مدرک ثابت کند. اما ممکن است در حین نوشتن فرد دچار تعصب شده و از موضوعی خاص طرفداری کند. یا ممکن است منابع و اطلاعات انتخاب شده طرفدار ایده‌ای خاص باشند. دقت کنید در گزارش نویسی شما باید اطلاعات درست را در اختیار دیگران قرار دهید پس از هرگونه طرفداری بپرهیزید.
انتشار گزارش
لازم است برخی گزارشات تحقیق در روزنامه، نشریات و مجلات چاپ شوند. اما در برخی کشورها به قدری آزادی وجود ندارد که هر گزارشی اجازه انتشار داشته باشد. یا ممکن است با انتشار یک گزارش مشکلاتی برای نویسنده و نشریه پیش آید.
سایر مشکلات
اصولا روزنامه نگارها بیشتر به نوشتن گزارش تحقیق مشغول هستند. بسیاری از این گزارشات ممکن است در جریان جنگ‌ها، جنایت‌ها و مسائل پلیسی باشد. در این حین ممکن است خطراتی روزنامه نگار را تهدید کنید.
سخن آخر
با توجه به مطالبی که گفته شد نوشتن گزارش تحقیق کار شاده‌ای نیست. اما پس از مدتی می‌توانید در انجام این کار به مهارت لازم برسید. البته قبل از هر چیز باید با تعریف و اصول درست گزارش نویسی آشنا شوید. به همین دلیل توصیه می‌کنیم مقاله گزارش نویسی و نقشه ذهنی از آکادمی اینفوگرام را مطالعه کنید.
دیدگاه تان را بنویسید