کاخ سفید همه تلاشش را برای خروج ایران از برجام انجام داد

«مرتضی مکی» تحلیل‌‌گر مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره تلاش آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه با توسل به چند سناریو از جمله بازگشت موقت به برجام یا تحریک ‌یکی از کشورهای اروپایی برای اقدام به این کار، گفت: آمریکایی‌ها در موضوع جلوگیری از لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران یک هدف حداقلی و یک هدف حداکثری را دنبال می‌کنند؛ هدف حداکثری آنها این است که از لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران در هجدهم اکتبر سال جاری جلوگیری کنند که بر اساس برجام پس از گذشت پنج سال از اجرای این توافقنامه باید تحریم‌های تسلیحاتی ایران لغو شود، اما این چیزی نیست که آمریکایی‌ها به دنبال آن بودند آنها با خروج از برجام در سال ۹۷ انتظار داشتند که ایران از برجام خارج شود و عملاً به این توافقنامه پایان بدهند اما چنین اتفاقی نیفتاد.

وی ادامه داد: با توجه به این که آمریکایی‌ها برای رسیدن به این هدف حداکثری با چالش‌های جدی روبرو هستند. خروج از برجام مانع از آن شده که آنها بتوانند از ساز و کار برجام برای لغو تحریم‌‌های تسلیحاتی ایران جلوگیری کنند و این خروج به آنها اجازه نمی‌دهد که از این پتانسیل آن هم بر اساس قوانین بین المللی استفاده کنند. 

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجه با بیان اینکه آمریکایی‌ها به توافقنامه ۲۲۳۱ استناد کرده و گفتند که همچنان عضو برجام هستند اما بر اساس گفته‌های دولت‌‌های اروپایی و و حتی متحدان آمریکا، این کشور چنین توانایی و اجازه‌ای را ندارد، خاطرنشان کرد: از سویی با توجه به این که چین و روسیه به شدت با این موضع آمریکا مخالفت کردند به احتمال زیاد آمریکایی‌ها نتوانند از این طریق به هدف خودشان دست پیدا کنند. آمریکایی‌ها سناریوی هدف حداقلی و سناریوی دیگری را نیز دنبال می‌کنند و آن این است که بتوانند از ظرفیت کشورهای اروپایی استفاده کرده و از این طریق مکانیزم ماشه را فعال کنند که این موضوع هم با اما و اگرهای زیادی مواجه است.

وی افزود: درست است که اروپایی‌ها در سیاست کلان با آمریکا همراه هستند و با توان موشکی و نقش‌آفرینی جمهوری اسلامی ایران در سطح منطقه مخالف هستند اما در بحث این که چگونه باید قدرت ایران را مهار کرد با آمریکایی‌ها اختلاف نظر دارند.

این تحلیگر مسائل اروپا و آمریکا، اظهار داشت: اروپایی‌ها با آمریکایی‌ها در آژانس انرژی اتمی همراهی کرده و حتی بیانیه‌ را صادر کردند اما از سوی دیگر مخالفت خودشان با بازگشت تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران را نیز اعلام می‌کنند؛ بنابراین دولت‌های اروپایی به راحتی حاضر نیستند تا به توافقنامه برجام پایان دهند و بخواهند در زمین ترامپ بازی کنند، چرا که اگر چنین کاری کنند عملاً قدرت مانور و تاثیرگذاری خودشان را در منطقه از دست خواهند داد و برجام که یک دستاورد بزرگ امنیتی برای آنها محسوب می‌شود پایان خواهد یافت.

به گفته مکی، اروپایی‌ها و حتی انگلیس به راحتی حاضر نیستند با آمریکا همکاری کرده و مکانیزم ماشه را فعال کنند هرچند این اتفاق بعید هم نیست چرا که ما در ۴۰ سال گذشته رفتارهایی از اروپا دیده‌ایم که اصلاً نمی‌توان مناسبات آن‌ها را پیش بینی کرد.

وی تاکید کرد: با توجه به تنش‌هایی که میان آمریکا و اروپا در حوزه‌های مختلف وجود دارد اروپایی‌‌ها در ۵ ماه باقی‌مانده دولت ترامپ و با توجه به اینکه علاقه‌مند نیستند او را بار دیگر در کاخ سفید ببیند، بخواهند در زمین ترامپ بازی کنند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل درباره صدور قطعنامه آمریکا علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل و دفاع چین و روسیه از ایران و احتمال وتو توسط این دو کشور، اظهار داشت: مواضع چین در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در قبال ایران خیلی مواضع محکمی بود و به صراحت از مخالفت با بازگشت آمریکا به برجام و حتی جلوگیری از لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران سخن گفتند؛ روس‌ها نیز به همین ترتیب عمل کردند.

وی با بیان اینکه شاهد تنش جدی میان سه کشور آمریکا، چین و روسیه در حوزه‌های مختلف سیاسی و امنیتی هستیم، تصریح کرد: اگر ترامپ در کاخ سفید باقی بماند تنش میان چین و آمریکا افزایش پیدا خواهد کرد و قطعاً در چنین شرایطی چینی‌ها حاضر نیستند برگ برنده خاصی را که می‌تواند در منطقه و سطح  بین‌المللی توان بازیگری به آمریکا دهد را به سادگی در اختیار آنها قرار دهند. 

وی با اشاره به وتوی قطع‌نامه ‌احتمالی آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل، گفت: آمریکایی‌ها با ارائه پیش‌نویس قطعنامه می‌خواهند سناریوهای مختلف را مطرح کنند تا به هدف حداکثری خودشان دست پیدا کنند اگر این اتفاق نیفتاد با هدف حداقلی‌تر تلاش می‌کنند جلوی لغو تحریم‌های تسلیحات ایران را بگیرند.

مکی گفت: باید دید که آنها پس از اینکه نتوانستند قطعنامه علیه ایران را به تصویب برسانند چه خواهند کرد.