بی‌توجهی ایران به قیصر/ آمریکا بازنده بزرگ در بازی تحریم‌ها

خبرگزاری فارس: سال هاست منطق بین الملل به این نتیجه رسیده، معادلات منطقه ای بدون نقش آفرینی ایران عقیم و بی حاصل می ماند. با این حال ایالات متحده آمریکا به دور از هر منطقی و با به کار بستن هر ابزاری به دنبال کاهش شعاع نفوذ ایران در منطقه و کاستن از تاثیرگذاری جمهوری اسلامی است. در این مسیر البته برخی حکومت های مرتجع در رویای رسیدن به سیادت منطقه در زمین امریکا و بر علیه ایران بازی کرده اند با این حال، راهبردهای کلان ایران در حوزه سیاست خارجی، به ویژه در خصوص مسائل مربوط به منطقه همواره دست بالا را برای جمهوری اسلامی به همراه داشته است.

در امریکا چه دموکرات های ظاهرا میانه‌رو بر سرکار بیایند، چه جمهوری‌خواهان اساسا تندرو، برای مواجهه با ایران اولین گزینه اعمال تحریم و یا تمدید تحریم های اعمال شده است. با این حال شیوه مدیریت تحریم ها از سوی مقامات ارشد جمهوری اسلامی سد بزرگی پیش روی سیاست های غرب بوده است. ایالات متحده در سال های اخیر به ویژه بعد از روی کارآمدن دونالد ترامپ که به دنبال گزینه های جذاب تری علیه ایران است، تلاش می کند بی پرواتر به مقابله با ایران و خط نفوذ جمهوری اسلامی ورود کند؛ ترور مستقیم سردار قاسم سلیمانی از جمله این اقدامات است.

البته انتصاب سردار قاآنی به عنوان فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پس از شهادت سردار سلیمانی و حضور وی در منطقه به ویژه در عراق و سوریه و دیدار با سران گروه های مقاومت نشان از آمادگی جمهوری اسلامی در پاسخگویی به هرگونه تحرکات خصمانه غرب دارد.

حمله موشکی ایران به پایگاه نظامی عین الاسد که هنوز تلفات و ابعاد خسارت ها به صورت رسمی از سوی مقامات امریکایی اعلام نشده، پاسخ قاطع جمهوری اسلامی به نقض آشکار قوانین بین المللی از سوی ایالات متحده بود.  

اعمال تحریم های نفتی علیه ایران و تحت فشار قراردادن برخی اعضای اوپک نیز بی پاسخ نماند. نفت کش های ایران تا حیاط خلوت امریکا رفتند و برگشتند و امریکا نظاره گر دریانوردی کشتی های ایرانی بود و تهدید و تطمیع نهایت اقدام دولتمردان امریکا بود.

برنامه ریزی بلندمدت ایران و چین برای همکاری در زمینه های مختلف از جمله گسترش همکاری‌های دوجانبه در حوزه های سیاسی، اقتصادی، تجاری، فناوری، گردشگری، فناوری، علمی، امنیتی، دفاعی و راهبردی نیز در همین راستا قابل تأمل است؛ چه اینکه دست ایران برای گزینه سازی و یافتن مسیر برای توسعه روابط به ویژه در حوزه اقتصادی و تجاری باز است. 

هرچند این قرارداد در حد پیش نویس مطرح شده و انتقاداتی بر آن وارد کرده اند، اما همگان بر این قول متفق هستند که طرح چنین پیشنهادی نشان از ناکارآمدی تحریم های آمریکا علیه ایران است.

نکته قابل توجه در رویکردهای جدید آمریکا علیه ایران «قانون سزار» یا «قیصر» است؛ قانونی که طبق گفتن واشنگتن برای مجازات بشار اسد و دیگر مقامات سوری است و به طور موثر مانع از همکاری و تجارت و سرمایه گذاری هر کشور، نهاد و فردی در سراسر جهان با مقامات دولتی یا نهادهای سوریه ای می شود. این قانون کشورهای همسایه سوریه و نیز شخصیت های ایرانی و روسی را نیز هدف قرار داده است.

واشنگتن قصد داشت با حمایت از گروه های تروریستی از جمله «داعش» و «جبهه النصره» سوریه را به یک کشور فدرالیزه تبدیل و مناطق خودمختار را تحت کنترل خود دربیاورد، با حضور مستشاران ایرانی و نیز حمایت روسیه از دولت مستقر و قانونی در سوریه هنوز نتوانسته به اهداف خود برسد، اما بی توجهی ایران و سایر حامیان سوریه به ویژه روسیه به این قانون نشانه دیگری از بی توجهی بین المللی به قوانین و مقررات خودساخته ایالات متحده است.

تداوم نشست های آستانه با حضور مقامات ایران، روسیه و ترکیه و نیز تماس های مکرر میان مقامات عالی این سه کشور و بررسی تحولات سوریه بیانگر اهمیت مشارکت بازیگران موثر منطقه در بهبود اوضاع در سوریه است.

از سوی دیگر سفر اخیر سردار باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح به سوریه و دیدار با رئیس جمهور و وزیر دفاع این کشور و نیز امضای تفاهم نامه همکاری نظامی و فنی پس از تصویب قانون سزار علیه سوریه حائز اهمیت است.

آمریکا با تحریم مقامات سوری سعی در افزایش تنش در سوریه و منطقه را دارد و تلاش می کند با ایجاد فضای تنفسی برای گروه های تروریستی فضای منطقه را متشنج و ناآرام نگه دارد. از این روست که ایران به عنوان نزدیک ترین همپیمان سوریه با ایجاد هماهنگی بین کشورهای همسو خواهند توانست روند صلح در سوریه را تسریع کند.

ایران به خوبی دریافته است که هماهنگی میان دولت ها و نیروهای مسلح دوطرف و نیز هماهنگی میان بازیگران مستقل و تاثیرگذار منطقه راه را برای نابودی کامل گروه های تروریستی مستقر در سوریه هموارتر خواهد کرد.

مفاد قانون سزار نشان می دهد که واشنگتن نگران سوریه پس از بحران است و از همین رو کمک رسانی هر کشور، سازمان و فردی را در بازسازی مناطق جنگ زده سوریه منع کرده است. با این حال به نظر می رسد ایران بی توجه به قیصر امریکایی شرایط را برای ورود به یک همکاری سودمند با یک کشور مستقل فراهم خواهد کرد.