روایتی از مکاتبات صدام با هاشمی رفسنجانی

محسن هاشمی تأثیر یادآوری پیروزی‌ها در تقویت غرور، انسجام و وحدت ملی و بهبود سرمایه اجتماعی را مورد اشاره قرار داد و گفت: در سی سال گذشته، تنها روز آغاز جنگ مورد توجه تبلیغات رسمی بوده و روز پیروزی ایران و آغاز صلحی پایدار مورد غفلت قرار گرفته و در هیاهوی مسائل سیاسی گم شده است؛ حال آنکه تقریبا همه کشورها، روز خاتمه جنگ را جشن می‌گیرند و کهنه‌سربازان و آسیب‌دیدگان جنگ را مورد تکریم قرار می‌دهند.

وی با اشاره به ویژگی‌های دفاع مقدس در تاریخ ایران افزود: آخرین باری که ایران در جنگی، توانست تمامیت ارضی خود را حفظ کند مربوط به جنگ‌های عثمانی است و در جنگ‌های مختلف دوران قاجار و پهلوی، هربار بخشی از خاک ایران جدا شده است.

محسن هاشمی همچنین با اشاره به فرایند پایان جنگ تحمیلی گفت: پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران در ۲۶ تیر۱۳۶۷ و برقراری آتش‌بس در ۲۹ مرداد همین سال، یک وضعیت ناپایدار نه جنگ و نه صلح بین ایران وعراق ایجاد شد که هزینه سنگینی به کشور تحمیل می‌کرد، اما از ابتدای اردیبهشت سال ۱۳۶۹، مکاتباتی بین صدام و آیت‌الله هاشمی رفسنجانی شکل گرفت که در نهایت در ۲۳ مرداد سال ۱۳۶۹، منجر به پذیرش تمامی خواسته‌های ایران توسط عراق بویژه آزاد شدن همه اراضی اشغال شده، آزادی بدون قید و شرط اسرای ایرانی و بازگشت به قطعنامه ۱۹۷۵ الجزایر گردید که بزرگترین موفقیت برای دیپلماسی ایران محسوب می‌شد.

وی نکته مهم این اتفاق را نقش ویژه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی خواند که با مشورت مستمر با رهبر معظم انقلاب و استفاده از توان کارشناسی وزارت خارجه و شورای عالی امنیت ملی، این مذاکرات را راهبری کرده و با اشراف به روانشناسی صدام، در پیش‌نویس‌های تهیه شده، تغییرات جدی ایجاد کردند و با استفاده از شرایط بحرانی عراق که با اشغال کویت نیاز به ایجاد امنیت از ناحیه ایران داشت، توانست اهداف ایران را بدون واگذاری هیچ امتیازی از عراق بدست آورد.