مذاکره با تهران ؛ برگ برنده ترامپ در انتخابات

«دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری آمریکا پس از رسیدن به مسند قدرت در کاخ سفید، توافق هسته‌ای را که حاصل سال‌ها مذاکره فشرده بین ایران و گروه ۱+۵ بوده قربانی بازی انتخاباتی و سیاسی خود در آمریکا کرد. او با نادیده گرفتن مواضع و خواست دیگر واحدهای ملل و سازمان‌های بین‌المللی به‌طور یکجانبه از برجام خارج شد.

ترامپ روزبه‌روز بر حجم تحریم‌ها و فشار حداکثری خود علیه ایران افزود تا ایران را به میز مذاکره بکشاند. جمهوری اسلامی ایران اما با تاکید بر اینکه آمریکا با خروج از برجام میز مذاکره را ترک کرده، هر گونه گفت‌وگو با این کشور منوط به بازگشت واشنگتن به توافق هسته‌ای و در چارچوب مذاکرات مربوط به آن کرده است.

نیاز ترامپ به مذاکره با ایران

رقابت در انتخابات پیش روی ریاست جمهوری ایالات متحده سخت خواهد بود. وضعیت نامناسب ترامپ در افکار عمومی سبب شده است تا وی به دنبال برگ برنده‌ای بزرگ در حوزه‌های داخلی یا سیاست خارجی باشد. ترامپ به دنبال این است که با مذاکره با ایران شانس پیروزی خود را در انتخابات بالا ببرد و از این مذاکره در مبارزات انتخاباتی به سود خود استفاده کند. این در حالی است که برخی از کارشناسان با اشاره به عهدشکنی وی معتقدند که مذاکره با دولت آمریکا در شرایط کنونی برای ایران منافعی به دنبال ندارد.

روزنامه الکترونیکی «رای الیوم» در گزارشی به قلم «علاء الخطیب» نوشته است: موضوع ایران در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از اهمیت فوق العاده‌ای برخوردار است. آمریکا در منطقه خاورمیانه، ایران را مانع پیشبرد طرح‌های خود به شمار می‌آورد و ایران هم آمریکا و رژیم اسرائیل را عامل بی‌ثباتی منطقه و تنش میان ایران و کشورهای منطقه می‌داند. پس از ناآرامی‌های اخیر در آمریکا علیه سیاست‌های ترامپ، وی در تنگنا قرار گرفته است. نظرسنجی‌ها هم نشان از کاهش محبوبیت وی و افزایش شانس «جو بایدن» رقیب سرسخت برای پیروزی در انتخابات آینده دارند.

در چنین شرایطی ترامپ تلاش می‌کند با طرح موضوع ایران بار دیگر احساسات را در داخل آمریکا تحریک کند. او ایران را به مذاکره دعوت کرده است. هدف او از این اقدام دستیابی به پیروزی دیپلماتیک و تقویت جایگاه خود در آستانه انتخابات ریاست جمهوری است. این در حالی است که ایران به درخواست وی پاسخی نداده است و بر موضع خود بر عدم مذاکره با آمریکا پافشاری می‌کند. بی‌اعتمادی ایران به آمریکا مانع اجرای مذاکره شده است.

در گزارش تارنمای مرکز پژوهش‌های راهبردی «الروابط» عراق می‌خوانیم: ترامپ و دولت او در آستانه انتخابات ریاست جمهوری نیاز به مذاکره با ایران دارند. در این مرحله ایران نباید با مذاکره به دولت آمریکا امتیاز دهد تا از آن برای خروج از بحران‌های داخلی و خارجی استفاده کند. ترامپ قماربازی است که اعتبار و آبروی خود را از دست داده است و مذاکره با دولت وی که در مرحله افول خود به سر می‌برد برای ایران دستاوردی به همراه ندارد.

پافشاری ترامپ برای مذاکره نشان می‌دهد او در این مرحله بیشتر از ایران به مذاکره نیاز دارد. او می‌خواهد از این مذاکره بهره انتخاباتی ببرد و اعتبار لطمه خورده خود را ترمیم کند. دولت ترامپ در عرصه بین‌المللی نتوانسته است دستاوردی مهمی را داشته باشد تا بتواند از آن در انتخابات ریاست جمهوری استفاده کند. مذاکره وی با رهبر کره شمالی با شکست روبرو شد و بی اعتمادی کره شمالی به ترامپ و آمریکا افزایش یافت. کشورهای اروپایی، روسیه و چین هم به دلیل موضع‌گیری‌ها و سیاست‌های ترامپ دیگر اعتمادی به وی ندارند. در سایه چنین مسائلی نهادهای تاثیرگذار در تصمیم‌گیری در ایران معتقدند که اظهارات ترامپ درباره گفت‌وگو با ایران تلاشی برای تحقق دستاورد در عرصه بین‌المللی است و توافق نظر مقامات ایران درباره عدم مذاکره با آمریکا محاسبات ترامپ را بر هم خواهد زد.

کار برای ترامپ دشوارتر می‌شود

از نگاه تحلیلگران، در شرایطی که دولت آمریکا در اعمال تحریم‌های ضدایرانی به روند پیشین خود ادامه می‌دهد و کشورهای غربی به تعهدات خود در برنامه هسته‌ای عمل نکرده‌اند، ایران گرایش به شرق را در دستور کار قرار داده است و روی گزینه همکاری راهبردی همه جانبه با چین و روسیه تمرکز کرده است. از این منظر، ایجاد روابط راهبردی تهران با قدرت‌های مطرح دنیا از جمله روسیه و چین می‌تواند پشتوانه بین‌المللی قابل توجهی را برای تهران ایجاد کند.

 به نوشته روزنامه «المدن» چاپ بیروت، به موجب این توافقات، درهای سرمایه‌گذاری در بخش‌های صنعتی، زیربنایی، انرژی در ایران گشوده می‌شود. این توافقنامه‌ها سبب شده است که برخی کشورهای برای حفظ روابط خود با تهران با هدف حفظ سرمایه‌گذاری‌های سابق و دستیابی به امتیاز سرمایه‌گذاری جدید تلاش کنند.

در گزارش این روزنامه آمده است: برپایه گزارش منابع دیپلماتیک، در هفته‌های اخیر روند ارتباطات هند و کشورهای اروپایی با تهران شتاب گرفته است تا بار دیگر طرح‌هایی که به دلیل تحریم‌های یکجانبه آمریکا تعلیق شده بود فعال شوند. این کشورها تلاش می‌کنند در کنار چین و روسیه سهمی را در بازارهای ایران داشته باشند. هند هم آمادگی خود را برای تسریع فعالیت در بندر چابهار اعلام کرده است. این کشور سازوکار تحویل ۳۰ میلیارد دلار از اموال بلوکه شده ایران را در دست دارد. همچنین کره جنوبی حاضر به مذاکره درباره هفت میلیارد دلار از اموال بلوکه شده ایران شده است. این در حالی است که تروئیکای اروپایی هم تمایل خود را برای فعال‌سازی سازوکار مالی برای تعامل با ایران اعلام کرده است. مجموع این تحولات ترامپ را در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا با چالش روبرو ساخته است. با این اوضاع احتمال فروپاشی رژیم تحریم‌ها افزایش و به دنبال آن شکست راهبرد دولت آمریکا در تحمیل دیدگاه خود درباره حل بحران‌های منطقه افزایش یافته است.

روزنامه «البناء» لبنان با اشاره به پایداری ایران در برابر آمریکا نوشت ایران پس از ۴۰ سال پایداری و تکیه به توان داخلی با وجود تحریم‌ها در مسیر خودکفایی قدم برداشته است. این کشور اکنون در سطح جهانی از نظر علمی و اکتشافات در رده بالایی است و با قدرت‌های بزرگ جهانی برابری می‌کند و در ترسیم سیاست‌ها و موازنه‌های منطقه‌ای و جهانی نقش مهمی را بازی می‌کند. هزینه مقاومت و تسلیم ناپذیری در برابر آمریکا و غرب بسیار کمتر از هزینه تسلیم شدن است.