بایدن مذاکره با ایران را کلید می زند؟

«شیرین هانتر» استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل در دانشگاه جرج واشنگتن در یادداشتی که در تارنمای «ریسپانسیبل استیت کرفت» (Responsible Statecraft) به تحولات مربوط به روابط ایران و آمریکا پس از به قدرت رسیدن دونالد ترامپ رییس جمهوری این کشور که به خروج از برجام و اتخاذ راهبرد فشار حداکثری انجامیده، پرداخت و افزود که صداهای منتقد از میانه حزب دموکرات در قبال اقدامات دولت ترامپ علیه ایران خاموش مانده است.

هانتر نوشت که به رغم خروج ترامپ از برجام، بازگرداندن همه تحریم‌های رفع شده به واسطه این توافق، اتخاذ راهبرد فشار حداکثری، تلاش ناکام برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی و تلاش جاری برای بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، هسته اصلی انتقادهای دموکرات‌ها این بوده که سیاست دولت ترامپ نتوانسته حکومت ایران را تسلیم خواسته واشنگتن یا مجبور به کاهش فعالیت‌های منطقه‌ای خود کند.

به نوشته این استاد روابط بین‌الملل، دموکرات‌های آمریکا از رییس جمهوری جمهوریخواه کشورشان انتقاد می‌کنند که سیاست‌های او در قبال ایران باعث منزوی شدن واشنگتن در جامعه بین‌المللی شده است، اما حتی یک بار هم درباره هزینه‌های انسانی این سیاست‌ها حتی پس از شیوع کرونا نکرده‌اند و افزون بر آن، برنامه‌ای جایگزین هم برای سیاست آمریکا در قبال ایران ارایه نداده‌اند.

هانتر به گفته‌های «تونی بلینکن» یکی از مشاوران «جو بایدن» که گزینه احتمالی برای پست مشاور امنیت ملی در صورت پیروزی بایدن است، اشاره کرد و افزود که اظهارات او بسیار نزدیک به مواضع دولت ترامپ است.

هانتر نوشت: در موضوع برجام، به رغم انتظارات عمومی برای بازگشت آمریکا به برجام در صورت پیروزی بایدن، دقت در اظهارات برخی مشاوران بایدن نشان می‌دهد که نمی‌توان روی این نتیجه حساب باز کرد. برای مثال، تونی بلینکن... گفته است که ایالات متحده تنها در صورتی به برجام باز می‌گردد که ایران تعهدات خود در این توافق را اجرا کند... افزون بر این، او گفته است در کوتاه‌مدت همه تحریم‌ها علیه ایران پابرجا خواهد بود.

کارشناس مسایل بین‌المللی همچنین با اشاره به اظهارات دیگری از بلینکن مبنی بر اینکه آمریکا خواهان مذاکرات برای «یک توافق بهتر و طولانی‌تر» است، و اینکه او منظور خود را از چنین توافقی توضیح نداده، تاکید کرد که اگر منظور بلینکن انکار حق ایران برای غنی‌سازی و کوتاه آمدن این کشور در موضوع موشکی و فعالیت منطقه‌ای است، نباید انتظار داشته باشیم که در صورت پیروزی بایدن پیشرفت چندانی در روابط تهران و واشنگتن حاصل شود.

استاد علوم سیاسی نوشت که رویکرد مفید برای دولت جدید ایالات متحده این است که به برجام بازگشته و دست کم بخشی از تحریم‌ها را لغو کند و ایران نیز در قبال این اقدام همه گام‌های کاهش تعهدات برجامی را بازگرداند؛ سپس واشنگتن باید به تدریج به شرکت‌های آمریکایی اجازه تجارت با ایران را داده و راه را برای مذاکره در موضوعات دیگری به ویژه در حوزه‌هایی که احتمال همگرایی منافع میان دو طرف وجود دارد، باز کند.

هانتر مدعی شد که  تهران باید بداند که دیر یا زود مجبور است درباره مسایل منطقه‌ای با آمریکا و دیگر قدرت‌های غربی گفت‌وگو کند؛ بدون وجود چنین مباحثی، حتی اگر واشنگتن به برجام بازگردد، تهران نمی‌تواند انتظار روابط اقتصادی کاملا عادی در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی داشته باشد.