رمزگشایی از جنجال‌‌آفرینی‌های رسانه‌های آمریکایی درباره توافق ایران و چین

«تام حسین» خبرنگار و تحلیلگر ارشد حوزه مسائل غرب و جنوب آسیا مستقر در اسلام آباد که تحلیلگر شبکه‌های الجزیره انگلیسی و تی‌آر‌تی ترکیه است، یادداشتی با این عنوان منتشر کرد: «پشت غلوها درباره مشارکت جدید ایران و چین، چه چیزهایی وجود دارد؟»

به باور این کارشناس مسائل منطقه غرب آسیا، «رسانه‌های آمریکایی با مبالغه کردن درباره گستره و اهداف یک توافق مربوط به آینده (توافق احتمالی بین ایران و چین)، یک بار دیگر در حال دمیدن بر شعله‌های جنگ هستند».

در این یادداشت آمده است: «رسانه‌های جریان اصلی آمریکا و اندیشکده‌های مستقر در واشنگتن دی‌سی (پایتخت آمریکا) که به شدت تحت تاثیر دو تحول جاری خطیر در خاورمیانه قرار گرفته‌اند، از هر دوی این تحولات به عنوان تشدید منازعه ژئوپلیتیکی بین ایالات متحده و ایران تفسیر کرده‌اند: خبرها درباره توافق مشارکت استراتژیک بین ایران و چین و عادی‌سازی روابط بین امارات عربی متحده و اسرائیل».

به گفته این تحلیلگر، «در عالم واقعیت، اولین تحول در رابطه با اقدام یک رسانه ایجاد شد. نیویورک تایمز در صفحه اول خود روایتی به نقل از پیش‌نویس "فاش شده" از توافق مشارکت استراتژیک 25 ساله بین چین و ایران منتشر کرد؛ توافقی که از سال ۲۰۱۶ بین چین و ایران در دست مذاکره بوده است».

او ادامه داد: «(گزارش خبری نیویورک تایمز) با این تیتر تحریک آمیز منتشر شد: چین و ایران با به مبارزه طلبیدن ایالات متحده، به مشارکت تجاری و نظامی نزدیک شده‌اند...هر چند هیچ اشاره‌ای به مشارکت نظامی در پیش‌نویس منتشر شده از توافق (ادعایی چین و ایران) نشده بود اما درباره اینکه شاید ایران جزایر استراتژیک خلیج (فارس) را به چین اجاره دهد، گمانه‌زنی‌هایی مطرح شد».

این کارشناس مسائل غرب و جنوب آسیا تصریح کرد: «با این حال، تیتر نیویورک تایمز لحن پرهیجان و گیرایی برای پوشش رسانه‌های آمریکایی از برقراری روابط دیپلماتیک بین اسرائیل و امارات عربی متحده ایجاد کرد و مدت زیادی طول نکشید که رسانه‌های آمریکایی درباره اینکه چطور توافق امارات عربی متحده و اسرائیل نمایانگر ایجاد یک ائتلاف کلان علیه یک "محور شیطانی" جدید بین ایران، چین و احتمالا ترکیه است، شروع به صحبت کردند».

«تام حسین» افزود: «(این اقدامات نیویورک تایمز و دیگر رسانه‌های آمریکایی) همچنین به مخاطبان رسانه‌ها هم لطمه زد. هیچ ائتلاف کلان یا "محور شیطانی" در کار نبود بلکه مساله دیپلماسی آزمایشی و جنگ نیابتی در بحبوحه تغییرات در توازن قدرت در خاورمیانه بود که تا حدی ضرورت آن از خروج نیروهای رزمی ایالات متحده از منطقه و همچنین نفوذ قدرت پکن در برابر واشنگتن ناشی می‌شد».

از نظر این تحلیلگر، «کارشناسان تحت تاثیر پوشش ملودراماتیک رسانه‌های جریان اصلی درباره رقابت ایالات متحده و چین در خاورمیانه قرار نگرفته‌اند».

وی ادامه داد: «گای بُرتون» مولف کتاب "چین و منازعات خاورمیانه" که به تازگی منتشر شد، گزارش (وبگاه) هیل با عنوان "مشارکت چین و ایران، چین را به داور خاورمیانه تبدیل می‌کند" را مورد اشاره قرار داد و در توییتر نوشت: "مقاله‌هایی از قبیل این هستند که به سرمایه‌گذاری و نفوذ چین در ایران (و اسرائیل) اهمیتی بیش از حد می‌دهند. چقدر از این کارها، عامدانه است (تا بر سیاست ایالات متحده تاثیر بگذارد) یا به خاطر بدفهمی منافع و ظرفیت چین است؟"

تحلیلگر ارشد حوزه مسائل غرب و جنوب آسیا شبکه الجزیره در ادامه یادداشت خود به نظرات «جاکوپو اسکیتا» کارشناس دانش آموخته دانشگاه دورهام اشاره کرد که در پایگاه «رسپانسیبل استیتکرفت» نوشته بود: «خبرها درباره توافق همکاری جامع ۲۵ ساله بین دولت ایران و چین که به طور مخفیانه امضا شد، موضوعی پر سر و صدا در هفته‌های اخیر بوده است و باعث ایجاد گمانه‌زنی‌ها، مبالغه‌گویی‌ها و تفسیرهای سیاسی متعصبانه شده است اما در عالم واقعیت، این توافق به نظر نمی آید که پتانسیلی برای ایجاد انقلاب در مسیر روابط چین و ایران داشته باشد؛ روابطی که از سال ۱۹۷۹ (انقلال اسلامی ایران) روابطی تقریبا مداوم و ثابت قدم بوده است».

تام حسین در ادامه یادداشتش نوشت: «اسکیتا و دیگر دوستان آکادمیک او با جزئیات زیاد و مفصل توضیح دادند که ریشه این غلوگویی‌های گمراه‌کننده (درباره توافق ۲۵ ساله ایران و چین) چیست، چرا چین هیچ انگیزه‌ای برای جانبداری از طرف‌ها در منازعات خاورمیانه ندارد و چرا لفاظی هشدارآمیز پامپئو (وزیر خارجه آمریکا درباره تبعات همکاری چین و ایران و توافق ۲۵ ساله آنها) برگرفته از این چشم انداز است که او و رئیسش (دونالد ترامپ) ممکن است به زودی شغلشان را از دست بدهند».

موضوع همکاری راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین که بخصوص از طرف رسانه‌های غربی حاشیه ساز شد، به سفر شی جین پینگ رئیس جمهور چین به تهران در بهمن ماه ۹۴ باز می گردد، زمانی که دو کشور بیانیه مشترک و رسمی را امضا کردند که یکی از بندهای آن درباره اراده راسخ طرفین برای گسترش همکاری های جامع ۲۵ ساله بود.