یکشنبه سرنوشت ساز برای ایران
اگر برجام از سوی ایران ملغی شود یا به عبارت دیگر تهران از این توافق خارج شد، سایر کشورهای طرف ایران در امضای برجام به آمریکا خواهند پیوست و رسما تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران بازخواهد گشت. این کشورها تا زمانی می‌توانند از نظر حقوقی اقدام آمریکا را نپذیرند که ایران همچنان متعهد به برجام باشد اما اگر تهران نیز از این توافق خارج شود، مکانیسم ماشه به طور حتم فعال می‌شود
خروج ایران از برجام، تمامی اعضای شورای امنیت را در کنار آمریکا علیه ایران قرار می‌دهد / آمریکا از نظر حقوقی مشروعیت فعال کردن مکانیسم ماشه را ندارد اما قصد دارد با ابزار تحریم، جهان را ملزم به رعایت بازگشت تحریم‌های شورای امنیت کند
قاسم محبعلی مدیرکل سابق خاورمیانه وزارت خارجه بر این باور است «اگر برجام از سوی ایران ملغی شود یا به عبارت دیگر تهران از این توافق خارج شد، سایر کشورهای طرف ایران در امضای برجام به آمریکا خواهند پیوست و رسما تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران بازخواهد گشت. این کشورها تا زمانی می‌توانند از نظر حقوقی اقدام آمریکا را نپذیرند که ایران همچنان متعهد به برجام باشد اما اگر تهران نیز از این توافق خارج شود، مکانیسم ماشه به طور حتم فعال می‌شود.»
قاسم محبعلی، کارشناس مسائل بین‌الملل و مدیرکل سابق خاورمیانه وزارت خارجه در ارتباط با اظهارات مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا مبنی بر فعال کردن مکانیسم ماشه طی یک هفته آینده به خبرنگار «انتخاب» گفت: ادعای آمریکایی‌ها این است که آن‌ها مکانیسم ماشه را فعال کرده و جلسه‌ای در شواری امنیت تشکیل نشده که مصوبه‌ای برای حفظ برجام و تمدید معافیت تحریم‌ها داشته باشد؛ بنابراین، تحرمی‌های شورای امنیت بر اساس قطعنامه شورای امنیت علیه ایران بازگردانده می‌شوند.»
وی افزود: «این ادعا بر خلاف رای و نظر دبیرخانه سازمان ملل، اعضای شورای امنیت و اعضای برجام است. اقدام آمریکایی‌ها یک جانبه بوده اما به دلیل عدم پیش‌بینی اقدام یک عضو خارج شده از برجام برای کلید زدن «اسنپ بک» اکنون شاهد نوعی بحران حقوقی بزرگ در سطح بین‌الملی هستیم. از نظر حقوقی ادعای آمریکا مقبول و پذیرفته شده نیست اما به نظر می‌رسد کاخ سفید تلاش دارد همانند ملزم کردن سایر کشورها به رعایت تحریم‌های ثانویه، اکنون جهان را با استفاده از ابزارهای فشار ملی در دسترس خود، ناچار به پذیرش فعال شدن مکنیسم ماشه و بازگشت خودکار تحریم‌ها وادار کند. از نظر حقوقی بین‌الملل آمریکا، هیچ‌گونه مشروعیتی ندارد اما به نظر می‌رسد ادعای آمریکا در عمل اجرایی شود.»
مدیر کل سابق خاورمیانه وزارت خارجه در بخشی دیگر از گفته‌های خود در پاسخ به این پرسش که در فردای روز 20 سپتامبر که پمپئو وعده بازگشت تحریم‌ها را داده چه اتفاقی خواهد افتاد، گفت: «باید توجه داشته باشیم که 13 عضو شورای امنیت، دبیرخانه سازمان ملل، اعضای برجام و رئیس کنونی شورای امنیت، درخواست آمریکا را نپذیرفته‌اند لذا بر اساس منطق می‌توان تاکید کرد که درخواست آمریکا از نظر حقوقی غیر قابل استناد و اجرایی شدن است. با این وجود، واقعیت دیگر ابزار زور و قدرت در دستان واشنگتن است. آمریکا اعلام می‌کند از دیدگاه من تحریم‌های شورای امنیت بازگشته است و هر کشور که بخواهد برای نمونه به ایران تسلیحات بفروشد یا با ایران تجارت کند، مورد تحریم آمریکا قرار می‌گیرد. این امر یعنی اینکه آمریکا ابزار قهریه و نرم لازم برای اعمال فشار بر سایر کشور را دارد.»
محبعلی در ادامه تصریح کرد: «در صورتی که دیگر دولت‌ها حاضر به مقابله و پرداخت هزینه در برابر آمریکا باشند، به طور طبیعی سیاست این کشور پیش نخواهد رفت، اما اگر سایر دولت‌ها همانند نوع مواجهه با تحریم‌های ثانویه آمریکا، بر اساس منافع خود عمل کنند، به طور حتم اهداف آمریکا پیش خواهد رفت. برای نمونه کشورهایی همانند چین، روسیه، کره‌جنوبی و ژاپن همه‌گی تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا را رعایت کرده‌اند.»
وی در بخش پایانی گفته‌های خود پیرامون راهبرد مناسب برای ایران در مواجه به اقدامات آمریکا تاکید کرد: «اگر برجام از سوی ایران ملغی شود یا به عبارت دیگر تهران از این توافق خارج شد، سایر کشورهای طرف ایران در امضای برجام به آمریکا خواهند پیوست و رسما تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران بازخواهد گشت. این کشورها تا زمانی می‌توانند از نظر حقوقی اقدام آمریکا را نپذیرند که ایران همچنان متعهد به برجام باشد اما اگر تهران نیز از این توافق خارج شود، مکانیسم ماشه به طور حتم فعال می‌شود. اگر ایران قصد دارد به شرایط قبل از برجام بازگردد، می‌تواند از برجام خارج شود اما این اقدام بر خلاف منافع ما است. بر این باور هستم که تا زمان برگزاری انتخابات در آمریکا و مشخص شدن نتیجه می‌بایست سیاست و راهبرد کنونی ادامه داشته باشد. تعجیل در تصمیم گیری ممکن است نتایج ناگواری را به همراه داشته و مطابق خواست و رغبت دولت آمریکا باشد.»
دیدگاه تان را بنویسید