آرمان ملی: کویت، کشوری که همواره به‌عنوان یک منطقه استراتژیک مورد توجه ایران بوده و هست.

پایگاه خبری تحلیلی مثلث آنلاین:

در تمامی سال‌هایی که کشورهای مختلف حاشیه خلیج فارس به انحای مختلف در مقابل ایران می‌ایستادند و گاه در کنفرانسی تحت عنوان کنفرانس کشورهای اسلامی و گاه در نشست شورای همکاری خلیج فارس در بیانیه‌هایی علیه ایران عناد خود را با تهران به نمایش می‌گذاشتند، کویت همواره به‌عنوان یک بی‌طرف عربی نقش بازی می‌کرد و تلاش داشت تا هیچ‌گاه وارد این قبیل مناقشات منطقه‌ای نشود و با ایران روابط خود را حسنه نگاه دارد و حتی به‌عنوان یک میانجیگر میان ایران و عربستان نقش بازی کند.دولت کویت به عنوان دولتی منصف، برای تهران شناخته می‌شد، موضوعی که باعث شده بود تا بسیاری بر این نکته تاکید کنند که این کشور در ماجرای پیوستن کشورهای عربی به اسرائیل و دوستی با عنوان صلح ابراهیم، نیز جانب احتیاط را بازهم رعایت می‌کند و به این صلح نخواهد پیوست یا لااقل جزو آخرین کشورهاست.

پالس‌های جدید

اما از قرار معلوم برخلاف دفعات گذشته این‌بار پالس‌هایی از کویت فرستاده می‌شود که نشان می‌دهد دیگر کما فی‌السابق نمی‌تواند ظاهر بی‌طرفانه خود را در این شرایط حفظ کند. هرچند هنوز موضع‌گیری مشخصی به نفع صلح ابراهیم نداشته و چه بسا حتی در این میان، 41 نماینده از مجموع 50 نماینده کویتی اعلام داشتند که کشورشان همچنان به مساله فلسطین به عنوان مساله نخست امت اسلامی و عربی پایبند خواهد بود. اما این موضوعات را نمی‌شد به‌عنوان مخالفت با صلح ابراهیم یا همراهی با ایران تلقی کرد. زمانی که علی مطهری نماینده سابق مجلس در توئیتی خواستار تقدیر از کویت به دلیل نپیوستن به صلح ابراهیم شد و نوشت: «دولت‌های بحرین و امارات که تسلیم فشار آمریکا برای برقراری ارتباط با اسرائیل شدند، آن هم به‌خاطر پیروزی ترامپ در انتخابات، در واقع سقوط خود را نزدیک‌تر کردند. اما باید از کویت که در مقابل فشار آمریکا مقاومت کرده به نوعی قدردانی شود تا سیاست متعادل ایران آشکار شود.» شاید فکرش را نمی‌کرد که مدتی بعد این کشور مواضعی را نسبت به ایران بگیرد که قطعا مقامات کشورمان را خوش نیاید. اما حالا همه چیز نشان می‌دهد که کویت راهی متفاوت از قبل را در پیش گرفته و آن مسیر متعادلی را که در قبال ایران در همه این سال‌ها داشت دیگر دنبال نمی‌کند.این را از زمان استقبال ترامپ از شیخ ناصر صباح احمد صباح پسر بزرگ امیر کویت در کاخ سفید می‌شد فهمید، ترامپ در آن دیدار اظهار داشته بود که کویتی‌ها در قبال آنچه در خاورمیانه اتفاق افتاده است، شور و اشتیاق دارند و مدعی شد ممکن است کویت هم خیلی سریع به جریانی که در خاورمیانه در حال شکل‌گیری است ملحق شود.اظهارات ترامپ در این روزها بیش از هر زمان دیگری به واقعیت بدل شده است. به‌خصوص بعد از گفته‌های معنادار خالد الحمد الصباح، نخست‌وزیر کویت در روز شنبه که به‌عنوان نماینده امیر این کشور در هفتاد و پنجمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی می‌کرد، او در بخشی از سخنان خود به مسائل منطقه از جمله ایران پرداخت و گفت: «ایران برای آغاز گفت‌وگوهای منطقه‌ای تدابیر جدی اتخاذ کند!»وی تاکید کرد: بر اساس اصل حسن همجواری که در منشور سازمان ملل نیز وجود دارد بار دیگر از جمهوری اسلامی ایران می‌خواهیم که تدابیر جدی به منظور ایجاد اعتماد و آغاز گفت‌وگو اتخاذ کند.شیخ صباح خاطرنشان کرد که این گفت‌وگوها باید بر‌اساس احترام به حاکمیت کشورها، عدم دخالت در امور داخلی کشورها و کاهش تنش در منطقه خلیج(فارس) باشد زیرا این امر می‌تواند در تقویت روابط و همکاری‌ها و احترام متقابل سهیم باشد و خواسته‌های تمام کشورها و ملت‌های منطقه از جمله امنیت و ثبات و آسایش را به بار می‌آورد. نخست‌وزیر کویت همچنین تاکید کرد: از تهران می‌خواهیم که برای خاموش کردن آتش تنش در منطقه با جامعه بین‌المللی همکاری کند. بی‌تردید اینکه او بعد از صلح ابراهیم و سخنان دونالد ترامپ اینچنین راجع به ایران سخن می‌گوید و بیان داشته که «ایران برای آغاز گفت‌وگوهای منطقه‌ای تدابیر جدی اتخاذ کند!» بی دلیل نیست. بسیاری معتقدند این سخنان بیانگر فاصله گرفتن کویت از ایران و نزدیکی‌اش به صلح ابراهیم و کشورهای عربی است‌. البته که در این میان برخی رسانه‌های کویتی نیز به شکلی گویا تمایل کویت به مذاکره و گفت‌وگوهای جدی ایران را به‌گونه‌ای دیگر به نمایش گذاشتند، انتشار یک خبر در شماره روزنامه «الجریده» کویت نمونه آن است ادعایی از آغاز مذاکرات محرمانه ایران و ایالات‌متحده آمریکا که با عنوان «مذاکرات مستقیم و مخفیانه در عمان بین دولت ترامپ و شاهین‌های ایران» به تیتر نخست این روزنامه کویتی تبدیل شده است. موضوعی که البته هیچ مقامی آن را تایید نکرده است. اما شاید پخش چنین اخباری را هم بتوان در راستای همان خط و ربط و موضع‌گیری‌های کنونی کویت ارزیابی کرد و نزدیکی که این کشور به آمریکا و سایر کشورهای عربی پیدا کرده است؟

کویت در کشاکش سه محور

حسن هانی‌زاده کارشناس مسائل خاورمیانه دراین‌باره به «آرمان ملی» می‌گوید: کویت جزو شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس است که در مقایسه با سایر کشورها از سیاست متعادل‌تری برخوردار است، اما این کشور به‌صورت کلی از شرایط خاصی برخوردار است. کویت در کشاکش سه محور است. عربستان که درحقیقت بزرگ‌ترین کشور خلیج فارس است و یکی از سیاست‌گذاران اصلی این منطقه به شمار می‌آید، محور دوم آمریکاست که در سال 1991 در ائتلاف جهانی، کویت را از اشغال صدام خارج کرد و کویت همواره خود را مدیون آمریکا می‌داند. این مدیون بودن کویت، ابدی است و در حال حاضر هم می‌بینیم فعال‌ترین پایگاه‌های نظامی آمریکا در کویت است. از سویی کویت هرچند در جنگ تحمیلی بیشترین کمک لجستیکی به صدام را کرد، اما بعد از حمله عراق به کویت سیاست کویت در قبال ایران هم به‌کلی تغییر یافت و این کشور به دوستی برای ایران تبدیل شد. از سویی نمانیدگان شیعه مجلس کویت موجب شده‌اند تا سیاست ایران در قبال کشورمان متعادل باشد. هفده نماینده شیعه در پارلمان کویت اجازه نمی‌دهند این کشور در تقابل جدی با ایران قرار بگیرد. لذا کویت امروز در رفتار خود جدا دچار پارادوکس شده است از یکسو سیگنال‌های مثبت به عربستان و آمریکا می‌فرستد و ازسویی ادبیاتش در قبال ایران را تا امروز تند نکرده است. وی اضافه می‌کند: البته این روزها به نظر می‌آید که سایه آمریکا و عربستان بیش از گذشته بر کویت سایه افکنده و به‌ویژه در بحث عادی‌سازی رابطه با رژیم‌صهیونیستی این کشور نسبت به گذشته اندکی نرم‌تر شده است و این احتمال وجود دارد تا این کشور هم به جمع سایر کشورهای عربی بپیوندد. سیاست کویت همیشه نوعی پارادوکس و تناقض است، کویت با عادی‌سازی رابطه با اسرائیل شاید جزو آخرین کشورهایی باشد که به دلیل ساختار دموکراتیک حاکمیت به اسرائیل بپیوندد، اما سرانجام درنهایت چنین اتفاقی خواهد افتاد. اظهارات اخیر نخست‌وزیر کویت نسبت به ایران را نیز باید پیش‌مقدمه‌ای برهمین سرانجام تعریف کنیم.