پیش‌بینی هشدارآمیز سفیر سابق ایران در آذربایجان درباره جنگ قره‌باغ

درگیری در قره باغ مانند آتش زیر خاکستر در هر زمانی می تواند شعله ور شود

محسن پاک آیین به عوامل شکل گیری دور جدید درگیری ها در قره باغ اشاره و اظهار کرد: درگیری در قره باغ یک مناقشه ای است شبیه آتش زیر خاکستر و در هر زمانی می تواند شعله ور شود و با کوچک ترین عامل دوباره این درگیری ها آغاز گردد، اما اینکه چرا در حال حاضر این درگیری رخ داده به این دلیل است که جمهوری آذربایجان به این جمع بندی رسیده که با مذاکره نمی تواند اراضی اشغالی خود را پس بگیرد و تمام راه حل های مسالمت آمیز با بن بست مواجه شده است؛ نکته دیگر اینکه آقای الهام علی‌اف حاکمیت دولت آذربایجان از جانب مردم با این مطالبه روبه رو است که هر چه زودتر مناطق اشغالی و به خصوص قره باغ به جمهوری آذربایجان باز گردد. از سوی دیگر خرید تسلیحات فراوان به خصوص از رژیم صهیونیستی یکی از علت اصلی شروع درگیری هاست که از سوی آذربایجان شروع گردیده و آنگونه که پس از یک هفته مشخص شده، آذربایجان تا زمانی که مناطق اشغالی آزاد نشود، حاضر به پذیرش آتش بس نیست.

اقدامات تحریک آمیز ارمنستان و آذربایجان پیش از شروع دور جدید درگیری ها

سفیر سابق ایران در جمهوری آذربایجان ادامه داد: در ارمنستان نیز معمولاً خانواده های قره باغی و غیر قره باغی در مسند قدرت هستند، قبل از آقای نیکول وُوایی پاشینیان، خانواده های قره باغی در قدرت بودند و به همین دلیل مصمم بودند که برای حفظ قره باغ اقدامات لازم را انجام دهند، اما در حال حاضر آقای پاشینیان که به ریاست جمهوری انتخاب شد و به قدرت رسید، از خانواده های قره باغی نیست و به همین دلیل متهم است که تعصب صاحبان قدرت پیش از خود را ندارد بنابراین پاشینیان برای اینکه نشان دهد در این زمینه مصمم است مقداری رادیکال تر از افرادی که از خانواده ای قره باغ آمدند، عمل کرده و اقدامات تحریک آمیزی هم انجام داده به عنوان مثال با اینکه رسماً جمهوری قره باغ را ارمنستان و هیچ کشور دیگری به رسمیت نشناخته، اما  پاشینیان در مراسم تحلیف انتخابات ریاست جمهوری قره باغ حضور یافت؛ این اقدام کاملاً تحریک آمیز بود و آذربایجان به این جمع بندی رسید که اگر اقدامی انجام ندهد به تدریج ممکن است حرکت هایی برای به رسمیت شناخته شدن جمهوری خود خوانده قره باغ اتفاق بیفتد؛ همه این عوامل دست به دست هم دادند تا وضعیت فعلی به وجود آمد و دور جدید درگیری ها شروع شد.

بعید می دانم که با یک فاصله نزدیک این درگیری خاتمه پیدا کند

این جنگ راه حل نظامی ندارد، شورای امنیت سازمان ملل وارد موضوع شود

سفیر سابق ایران در جمهوری آذربایجان در مورد نتایج درگیری میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان، گفت: به طور طبیعی این درگیری ویرانی ها، خرابی ها و تلفات انسانی به همراه خواهد داشت، بعید می دانم که با یک فاصله نزدیک این درگیری خاتمه پیدا کند و احتمال می دهد که مجدداً گروه های میانجی به خصوص شورای امنیت سازمان ملل وارد موضوع شوند و طرفین را به مذاکره دعوت کنند و احتمالاً با دادن امتیازاتی به آذربایجان سعی کنند که ایشان را به پذیرش آتش بس متقاعد کنند و سپس دنبال یک راه حل سیاسی باشند. مسلماً راه حل نظامی چاره کار نیست و در این هفت روزی که درگیری به وجود آمده و جنگ ها با شدت و به صورت شبانه روزی ادامه دارد، شواهدی مبنی بر پیروزی یکی از دو طرف نیست، البته گفته می شود که جمهوری آذربایجان چند روستا را آزاد کرده، اما با یک یا چند روستا آزاد کردن، قره باغ به آذربایجان برنخواهد گشت لذا به نظرم می آید که این جنگ راه حل نظامی ندارد و باید شورای امنیت سازمان ملل که مکانیسم های اجرایی دارند و موظف هستند که  در این شرایط اقدامات لازم را انجام دهند، وارد موضوع شوند و طرفی که حقوق بین الملل را رعایت نمی کند و موافق پذیرش صلح نیست تحت فشار قرار دهند و مجازات نمایند و در مجازاتش نیز جدی باشند و آن را اجرایی کنند.

کشورهای میانجی مکانیسم اجرایی ندارند و در پایان دادن به درگیری نمی توانند نقشی ایفا کنند

پاک آیین در مورد میانجی گری کشورها در درگیری میان ارمنستان و آذربایجان گفت: کشور میانجی به این معنا که بتواند حرکتی انجام دهد و جنگ خاتمه پیدا کند نداریم به عبارت دیگر کشورهای میانجی مانند روسیه و ایران که از آنها نام برده می شود مکانیسم های اجرایی برای اعمال نظر خود ندارند و تنها می توانند به توصیه بسنده کنند و از دو طرف بخواهند خویشتندار باشند، آنکه مکانیسم اجرایی دارد و می تواند حرکتی را انجام دهد، شورای امنیت سازمان ملل است. به نظر من تنها نهادی که می تواند وارد میانجی گری شود و نام آن را می توانیم میانجی بگذاریم همین شورای امنیت است و آن هم در صورتی که ذیل ماده هفت و دیگر موادی که می تواند برای هر دو کشور ضمانت اجرایی ایجاد کند، برای پذیرش نظر شورای امنیت اقدام کند.

ادامه این درگیری ها منجر به نا امنی کشورهای پیرامونی و مناطق مرزی خواهد شد

وی درباره تأثیر این درگیری ها بر آینده منطقه، بیان کرد: به طور طبیعی هر میزان که این درگیری ها ادامه پیدا کند و نا امنی ایجاد شود، خود به خود کشورهای پیرامونی مخصوصاً مناطق مرزی ممکن است که با نا امنی مواجه شوند، جمهوری اسلامی ایران با هر دو کشور مرز دارد و در روزهای اخیر هم چند توپ به داخل ایران و منطقه خود آفرین اصابت کرده لذا این نا امنی ممکن است صورت بگیرد و به همین دلیل همه باید مصمم باشند تا زودتر این مناقشه را پایان دهند.

ایران باید با اشغال سرزمینی و تجزیه طلبی مخالفت کند

پاک آیین به موضع ایران در درگیری میان ارمنستان و آذربایجان اشاره و اظهار کرد: ایران باید طبق حقوق بین الملل با اشغال سرزمینی و تجزیه طلبی مخالفت کند، تجزیه طلبی برای هیچ منطقه ای امنیت نمی آورد، این یک واقعیت است و اشغال سرزمین ها هم از سوی یک کشور به طور اصولی محکوم است. به نظرم می رسد که ایران باید بر روی مواضع اصولی یعنی مخالفت با تجزیه طلبی و اشغال سرزمین ها بایستد و این خط را به طور جدی دنبال کند و در عین حال با ارمنستان و جمهوری آذربایجان روابط دو جانبه را به صورت دوستانه حفظ نماید.