ایران مشتری سلاح کدام کشور می‌شود؟

 یعنی در سال‌هایی که تحریم هم نبوده،‌ کارشکنی فروشندگان خارجی باعث شده تقاضاهای خرید تسلیحاتی ایران خیلی موفقیت آمیز نباشد. واقعیت این است که بخش عمده‌ای از ناوگان جنگنده‌های ایران، بیش از چهل سال عمر کرده و نیازمند نوسازی است. خرید سامانه‌های دفاعی و پدافندی از جمله گزینه‌های مدنظر ایران برای خرید تجهیزات نظامی است. در همین راستا بود که امیر حاتمی وزیر دفاع در شهریور ماه به دعوت همتای روسی خود از ششمین نمایشگاه و همایش بین المللی نظامی فنی روسیه موسوم به ۲۰-ARMY بازدید کرد. ناظران بر این باورند که ایران در همان زمان لیست خرید خود را به مقامات روسی داده و حالا همگان منتظر روز پایان تحریم و احتمالا روز انتخابات آمریکا هستند. نشریه تخصصی «فلایت اینترنشنال» در شماره خود در سال ۲۰۱۸، لیستی از تعداد و نوع جنگنده‌های در اختیار ۹۸ کشور دارای نیروی هوایی جهان را منتشر کرده است؛ در این لیست تعداد جنگنده‌های در اختیار نیروی هوایی ایران ۱۸۲ جنگنده ذکر شده که نشان می‌دهد اصلی‌ترین نیاز ایران خرید جنگنده‌های به‌روز و مدرن برای تقویت دفاع هوایی خود خواهد بود.

پایگاه خبری دیپلماسی ایرانی در مطلبی به نقل از هنری بوید، از کارشناسان مرکز بین المللی مطالعات کاربردی در این باره نوشته: «با توجه به این‌که دشمنان ایران یعنی کشورهای عرب حوزه خلیج فارس، امریکا و اسرائیل ممکن است ایران را هدف حملات هوایی قرار دهند، این کشور تلاش خواهد کرد تا سامانه های دفاع هوایی خود را تقویت کند.» یعنی این احتمال هم وجود دارد که ایران سامانه دفاع موشکی پیشرفته اس-400 را از روسیه خریداری کند. اگر خرید این سامانه برای ایران بیش از حد گران باشد در آن صورت ممکن است ایران به خرید موشک های دور برد اف دی 2000 فانگ دون از چین مبادرت کند. همچنین ممکن است از روسیه جنگده پیشرفته سوخو-30 و از چین جنگنده جی–10 فایربرد یا جنگنده بمتافکن جی–اف17 که محصول مشترک چین و پاکستان است را خریداری کند. ایران هم اکنون زیر دریایی های ساخت روسیه در اختیار دارد اما این احتمال وجود دارد که از چین زیردریایی یوان که بی صدا ترین زیر دریایی دیزلی – برقی است خریداری کند. اگر ایران بتواند موشک های ضد شناورهای جنگی و باری وای جی – 18 از چین یا سامانه های موشکی سیزلر از روسیه که دریا به خشکی نیز محسوب می شوند خریداری کند، دریانوردی در آب های منطقه برای دشمنان ایران در معرض تهدید قرار خواهد گرفت.»

اما محدودیت بودجه و مشکلات اقتصادی هم نکته‌ای است که نمی‌توان آن را فراموش کرد. احتمالا ایران صنایع دفاعی خود را با ساختن پهپادها، موشک های هدف یاب و قایق های گشتی تندرو تقویت خواهد کرد،‌ اما  به جای خرید انبوهی از جنگ افزارها، سعی می‌کند که سلاحهای پیشرفته خریداری کند. بنابراین می‌توان استراتژی ایران را خرید محدود و بومی‌سازی مدل‌های خارجی پیشرفته اسلحه و تجهیزات نظامی یا اجزای انفرادی آنها باشد.

در نهایت برای رسیدن به نتیجه قطعی باید تا روز 27 مهر (و احتمالا تا 13 آبان) صبر کرد. سناریوهای پیچیده و نامشخصی بر سر راه ایران وجود دارد که هر کدام از آنها وضعیتی نامشخص را به وجود خواهد آورد.