چینی‌ها می‌گفتند دولت ایران بعد از برجام ما را دور زد
چینی‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که همکاری با حاکمیت ایران نسبت به دولت، بهتر جواب می‌دهد و می‌خواهند قرارداد بلندمدت را با حاکمیت ایران منعقد کنند.
روزنامه فرهیختگان گفت‌وگویی با وحید شقاقی، استاد دانشگاه خوارزمی و کارشناس مسائل اقتصادی انجام داده است که بخش‌های مهم آن در ادامه می‌آید.
چینی‌ها نگران تکرار اتفاقات بعد از برجام هستند
- بحث چینی‌ها این است که ما یک‌بار و بعد از انعقاد و اجرای برجام، ناگهان مسیر تجارت، سرمایه‌گذاری و مبادلات اقتصادی خود را به‌سمت کشورهای اروپایی تغییر دادیم. این اتفاق برای طرف چینی عجیب و غریب بود و انتظار چنین اقدامی را نداشتند.
- به‌یاد دارم در جریان بازدیدی که از چین داشتم، آنها بسیار ناراحت بودند که چرا بعد از برجام، ایران آنها را رها کرده و به‌سمت کشورهای اروپایی رفته است.
- البته این مساله طبیعی است که در روابط اقتصادی نمی‌توان به یکدیگر اعتماد کرد ولی معمولا شرکا باید به‌نحوی برنامه‌ریزی کنند که تعامل اقتصادی دوطرفه برقرار باشد.
- چینی‌ها نگران تکرار اتفاق قبلی هستند و می‌گویند شما بعد از برجام به‌سمت اروپا سوق داده شدید و قراردادها را با ما کنسل کردید و تغییر مسیر به‌سمت اروپا دادید و ممکن است دوباره چنین اتفاقی رخ دهد.
توازن تجاری بین ایران و چین می‌تواند رابطه را مستحکم‌تر کند
- البته این طرف هم حرف‌هایی بود، طرف ایرانی هم می‌گفت از بابت کیفیت و قیمت چینی‌ها کار را گران تمام کرده بودند. در کل اینها مسائل چالشی است که باید حل شود ولی درمجموع هر چقدر ما بتوانیم یک توازن تجاری برقرار کنیم بین ایران و چین می‌تواند حداقل این رابطه را مستحکم‌تر کند.
- امروز چین از زوایای مختلف یا جایگاه اول یا دوم اقتصاد را در جهان در دست دارد و اینکه ما بتوانیم شریک تجاری آنها باشیم ارزشمند است و از این‌رو ممکن است درمجموع آن راهبرد بلندمدتی که با چینی‌ها دنبال می‌شود شاید برخی از این مسائل را حل کند.
- باید ایرانی‌ها موضوعات و محورهایی را که می‌توانند با چینی‌ها هم در شرایط تحریم و هم در شرایط پس از تحریم کار کنند روی میز بگذارند و برای بلندمدت توافقات ناگسستنی انجام دهند.
حداقل مسیر دور زدن تحریم‌ها استفاده از شرکت‌های واسط است
- بخشی از سیستم اقتصادی در چین به‌خاطر شرایط تحریمی الان ترس و واهمه دارد. اما وقتی ما درباره چین صحبت می‌کنیم یک‌بار درباره دولت چین است و یک‌بار درباره بانک‌ها و شرکت‌های چینی است. دولت چین با بانک‌ها و شرکت‌ها ماهیت متفاوتی دارد.
- شرکت‌های مختلف خصوصی در چین با آمریکایی‌ها تبادل مالی، تجاری و اقتصادی دارند و از این لحاظ به‌خاطر جریمه‌های احتمالی که ممکن است درنتیجه همکاری با ایران از سوی آمریکایی‌ها شامل حالشان شود واهمه دارند. اما درمقابل همکاری با دولت چین مشکلات کمتری دارد.
- باید به روش‌هایی که امکان تحریم و فشار را کاهش دهند متوسل شد. ساده‌ترین این روش‌ها هم این است که بتوانیم در شرایط تحریم حداقل شرکت‌های واسط ایجاد کرده و با آنها کارها را جلو ببریم تا این مساله را پوشش دهد.
چینی‌ها علنی می‌گفتند شما ما را بعد از برجام دور زدید
- ما قراردادهای نفتی در پروژه‌های مختلفی با چین داشتیم که بخشی از آنها ملغی شد و دلخوری چینی‌ها را پدید آورد. اینها البته با توجه به ناراحتی‌هایی است که چینی‌ها خیلی علنی داشتند و آنها را بیان می‌کردند. چینی‌ها خودشان علنی اعلام می‌کردند که شما ما را دور زدید و از این مساله ناراحت بودند.
چین خواستار قرارداد بلندمدت با حاکمیت ایران است
- راهبرد بلندمدت اگر با فرض یک تعادل تجاری و توازن تجاری خوب تعریف شود می‌تواند بخشی از این بدبینی‌ها و چالش‌ها را کمتر کند.
- نگاه چینی‌ها هم عمدتا به حاکمیت است تا دولت‌ها! علاوه‌بر اینکه یک قرارداد بلندمدت فرادولتی است، در این سال‌ها آنها هم به این نتیجه رسیده‌اند که همکاری حاکمیت ایران بهتر جواب می‌دهد تا دولت‌ها! شاید به این دلیل است که در بحث راهبرد بلندمدت دنبال این بودند که با حاکمیت ایران به تفاهم برسند.
- چینی‌ها می‌خواهند با کل نظام به تفاهم برسند و این‌گونه کار را جلو ببرند.
دیدگاه تان را بنویسید