بی‌خوابی‌های شبانه ریشه از کجا دارد؟

دانشگاه علوم پزشکی مشهد با داشتن اعضای هیات علمی متخصص در این زمینه از مهر ماه سال ۹۷ شروع به پذیرش دستیار تخصصی در این رشته نموده است. کوریکولوم اموزشی این دستیاران حول محور بیماریهای شایع خواب تدوین شده است.

بیخوابی، وقفه تنفسی خواب یا اپنه خواب، بدخوابی یا پاراسومنیا (مانند کابوس، حرف زدن و راه رفتن درخواب، فلج خواب، شب ادراری و...)، سندرم پای بیقرار، پرخوابی، اختلالات خواب در کودکان و کارکنان شب کار، به هم خوردن ریتم سیرکادین، جت لگ برخی از سرفصل‌های آموزشی این دوره محسوب می‌شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد: با وجود اینکه همه ما سال‌های زیادی را در خواب گذرانده ایم، هنوز جنبه‌های بسیاری از این وضعیت فیزیولوژیک برای ما در هاله‌ای از ابهام باقی مانده است.

دکتر مهناز امینی خاطر نشان کرد: این رشته تخصصی به جهت نوبودن و ناشناخته بودن بسیاری از بیماریهای مرتبط با خواب، قابلیت بسیاری در زمینه‌های گوناگون پژوهشی دارد. گروه پزشکان و اساتید درگیر آموزش این رشته تخصصی همزمان با انجام پژوهش در زمینه اختلالات مرتبط با خواب، به آموزش خواب در سطح عمومی جامعه و همچنین تولیدات دانش‌بنیان مرتبط با خواب پرداخته‌اند به دلیل اینکه انواع بیماری‌های مرتبط با خواب در چندین رشته از رشته‌های تخصصی پزشکی مورد آموزش قرار می‌گیرد به همین دلیل این رشته بعنوان یک دوره تحصیلات تکمیلی یا فلوشیپ پس از دوره تخصص یا فوق تخصص پزشکان گذرانده می‌شود.

وی در خصوص رشته‌های تخصصی پیش نیاز پزشکی خواب گفت: این رشته‌ها شامل فوق تخصص ریه، مغز و اعصاب، طب کار، روانپزشکی، بیهوشی، گوش و حلق و بینی، داخلی و اطفال می‌باشد.

دکتر امینی علل اختلات خواب را بسیار متنوع و گسترده عنوان کرد و افزود: باید به این نکته توجه داشت که علل اختلالات خواب، تنوع و گستردگی فراوانی داشته و به همین دلیل محدود به یک رشته تخصصی نمیباشد. بعنوان مثال ممکن است تصور عموم جامعه از علل بیخوابی عمدتا مسائل روانپزشکی و یا استرس و فشارهای روانی باشد ولی تحقیقات نشان داده است که علت بیخوابی می‌تواند مرتبط با مشکلات ریوی نظیر وقفه‌های تنفسی هنگام خواب و یا مشگلات داخلی( نظیر دیابت، اختلالات متابولیک، فقر آهن و...) و یا مشکلات مرتبط با حلق و بینی (مثل بزرگی لوزه ها) و یا مرتبط با شغل افراد(مانند اختلال خواب شیفت کارها)باشد.مثال دیگر بیماری با عنوان سندرم پای بیقرار است که با درد، سوزش و بیقراری در پاها (که در غروب و هنگام استراحت و قبل از خواب تشدید می‌شود) خود را نشان می‌دهد و یک اختلال نسبتا شایع در جامعه است، به اشتباه با مصرف انواع مسکن‌ها تحت درمان قرار می‌گیرد، می‌تواند مرتبط با فقر آهن یا انواع اختلالات متابولیک یا نورولوژیک باشد و نیازمند درمان‌های تخصصی مرتبط با رشته پزشکی خواب است.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد یادآوری نمود: در دانشگاه علوم پزشکی مشهد به همت اساتید بزرگ این رشته از مهر ماه سال۱۳۹۸ رشته فلوشیپ پزشکی خواب به رشته‌های اموزشی دانشگاه اضافه شده است و سال گذشته یکی از اعضا هیات علمی طب کار و امسال از اعضا هیات علمی روانپزشکی وارد این دوره شدند.