آب پاکی بایدن روی دست ترامپ: به برجام برمی‌گردیم
«جو بایدن»، رئیس‌جمهوری منتخب امریکا در نخستین موضعگیری‌اش درباره برجام بعد از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری، که در گفتوگو با روزنامه امریکایی «نیویورک تایمز» صورت گرفت، بار دیگر بر موضع بازگشت به برجام تأکید کرد و در عین حال آن را کاری دشوار دانست.
به گزارش ایرنا، «بایدن» در پاسخ به این سؤال که آیا هنوز به موضع خود مبنی بر اینکه اگر ایران به تبعیت از برجام بازگردد، امریکا هم به توافق بازمی‌گردد و تحریم‌ها را لغو می‌کند، پایبند هست یا نه، گفت: «سخت خواهد بود، اما بله».
«بایدن» پیشتر در مقاله‌ای قبل از پیروزی در انتخابات نوشته بود که اگر ایران به تعهدات برجامی‌اش بازگردد، امریکا بار دیگر به این توافق می‌پیوندد و تحریم‌های ضد ایرانی را لغو می‌کند. او در گفت‌و‌گوی اخیر خود با «نیویورک تایمز» درباره برنامه خود در قبال ایران گفت که امریکا از طریق مشورت با متحدان و شرکای خود، وارد مذاکرات و توافقات بعدی برای تشدید و تمدید محدودیت‌های هسته‌ای ایران خواهد شد و همچنین به برنامه موشکی ایران نیز خواهد پرداخت. «بایدن» سپس تأکید کرد که هر زمان نیاز باشد، امریکا گزینه بازگشت تحریم‌ها را در اختیار دارد و ایران نیز این موضوع را می‌داند. پیشتر نیز «جیک سالیوان» گزینه مشاور امنیت ملی بایدن گفته بود اگر ایران به تعهداتش بازگردد و با حسن نیت، آماده انجام مذاکرات بعدی باشد بایدن نیز آماده است همان کار را انجام دهد. به نوشته نیویورک تایمز دیدگاه «بایدن» و تیم امنیت ملی او این است که وقتی توافق از سوی دو طرف احیا شد، باید یک دور بسیار کوتاهی از مذاکرات برگزار شود تا زمان محدودیت‌ها بر تولید مواد شکاف‌پذیر در ایران که می‌تواند برای ساخت بمب اتم به کار رود، افزایش یابد و همچنین به فعالیت‌های منطقه‌ای ایران از طریق گروه‌های نیابتی‌اش در لبنان، عراق، سوریه و یمن نیز بپردازد. با پیروزی «بایدن» که پیشتر در دولت «باراک اوباما» تجربه مذاکرات هسته‌ای و دستیابی به توافق با ایران را از سرگذرانده است، این دیدگاه تقویت شده که او چنانکه وعده داده است در نخستین گام، تصمیم بازگشت به برجام را در دستور کار خود قرار خواهد داد. تصمیمی که گرچه او اینک اجرای آن را دشوار می‌داند اما آن را به عنوان هدفی برای بازگشت به گفتوگو با ایران در نظر گرفته است. رئیس جمهور منتخب امریکا معتقد است که آغاز گفتوگو با ایران درباره فعالیت‌های هسته‌ای و سایر موضوعات از جمله مسائل منطقه‌ای باید از طریق به‌کارگیری یک راهبرد شفاف با اهداف مشخص و با کمک متحدان اروپایی امریکا انجام شود. چه او پیشتر سیاست ترامپ در عرصه سیاست خارجی را افسارگسیخته و بدون بهره‌گیری از یک استراتژی مشخص توصیف کرده بود و اعتقاد داشت که ترامپ بدون هیچ برنامه‌ای برای خروج از تشدید تنش‌ها وارد درگیری با ایران شده است. «بایدن» با این نگاه، بازگشت به برجام را دنبال می‌کند و می‌کوشد در صورت حضورش در کاخ سفید بار دیگر از طریق اجماع با سایر شرکای بین‌المللی‌اش مبنای تازه‌ای برای ملزم کردن ایران به اجرای تعهدات برجامی‌اش و آماده‌سازی آن برای گفتوگو پیرامون سایر موضوعات به وجود آورد. هدفی که بی‌تردید برای رسیدن به آن باید بیشتر از ترامپ آماده واگذاری امتیازات و تأمین منافع ایران باشد. این در حالی است که مقام‌های بلندپایه کشورمان از امریکا خواسته‌اند در نخستین گام با برداشتن تحریم‌های هسته‌ای، فضا را برای آغاز گفتوگو امکانپذیر کند. گفت‌و‌گویی که به گفته محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران باید نخست درباره نحوه بازگشت امریکا به برجام صورت گیرد. رئیس جمهور منتخب امریکا پیام دولتمردان ایرانی را شنیده است و قصد دارد که پس از آغاز کار خود در کاخ سفید به‌سرعت درباره این موضوع تصمیم‌گیری کند. با این حال اشاره او به سخت بودن این کار به نظر می‌رسد ناظر بر روندی از تحولات و اتفاقات است که در سه سال گذشته بر سر این توافق آمده است، از جمله خروج ترامپ از برجام و اعمال سیاست فشار حداکثری علیه کشورمان. این دشواری‌ها همچنان که ناظر بر تبعات تحریم‌های دولت ترامپ است می‌تواند ناظر بر برخی مخالفت‌ها در داخل ایران هم باشد چنانکه مصوبه روز سه‌شنبه مجلس به اذعان بسیاری از کارشناسان هدفی جز مسدود کردن تعامل در آینده نزدیک ندارد. با وجود این و در کنار این تحلیل‌ها نظرهای دیگری هم وجود دارد که یادآوری می‌کند تصمیمات مهم در حوزه سیاست خارجی و مشخصاً درباره توافق هسته‌ای خارج از حوزه مسئولیت یک نهاد به تنهایی است و مصوبه مجلس در این چارچوب نمی‌تواند مانع تحولات آتی باشد. به هر روی رئیس جمهور منتخب امریکا حالا خیلی صریح اعلام کرده که آماده است به برجام برگردد و دشواری‌های موجود هم به نظر نمی‌رسد از موانع و سختی‌های کار در ابتدای شروع مذاکرات منجر به توافق برجام سخت‌تر باشد.
دیدگاه تان را بنویسید